In Oktober het ek vir jou gesê dat ek 'n onderhoud met die "agterspeler" Romain Gutsy sal kry. Romain het gister 'n nuwe enkelsnit vrygestel genaamd "Like an Uyghur in China", en soos belowe het ek daarin geslaag om 'n onderhoud te kry. Hier is dit:
Broer: Hallo Romain, lankal nie gesien nie. Dus Ek het reeds vir ons lesers gesê dat jy terug was en dat dit my gelukkig gemaak het. Nou, jy het vir my gesê jy wil op die hede en toekoms fokus, en my eerste vraag is dan oor jou nuwe enkelsnit “Like an Uyghur in China”. Laat ek dit nou so stel: in die liedjie "As jy nie omgee nie”, het jy dit duidelik gemaak dat “Ek doen nie politiek nie”. En nou begin jy 2023 met 'n hoogs politieke liedjie?
Romain Gutsy: Dit is glad nie polities nie. Dit gaan oor onderdrukking. Onderdrukkers kan van enige politieke kant wees, en hulle verdien dieselfde, gebaseer op wat hulle doen om mense te onderdruk. Ek sing oor mense. Mense wat onderdruk word, en mense wat onderdruk word. Ek gee nie om oor die feit dat die onderdrukkers in China aan die Chinese Kommunistiese Party sou behoort nie. Ek het niks teen hierdie party per se nie. As hulle ophou om mense te onderdruk, is dit goed met my. Ek het niks teen die Boeddhiste aan bewind in Birma nie. En niks oor die Russiese regerende party as ek oor Krim-Tatare sing nie. Ek het alles teen die mense wat, terwyl hulle aan een of ander van hierdie groepe behoort, of selfs hul leiers is, mense onderdruk weens hul geloof of hul etnisiteit. Soos in die lied gesê, "die hel is vol" van hulle.
Broer: Verstaan. So jy het 'n lied gemaak ten gunste van menseregte?
Romain Gutsy: Jy kan dit so sê. Ek sou sê dat hierdie liedjie ten gunste van mense is. Maar ja, "menseregte" werk ook. Ek hou daarvan dat mense vry is om te wees wat hulle wil wees en om te glo wat hulle wil glo. Die lied noem drie onderdrukte minderhede: die Uyghurs, die Rohingyas en die Krim-Tatare. Hierdie mense ly werklik onder swaar onderdrukking. Maar daar is ver van die enigstes. Ek kon byvoorbeeld die Tibetane bygevoeg het, maar ook duisende ander. Dit is trouens ook aan individue gerig. Wie onderdruk word deur 'n gat, of 'n gek, is bekommerd oor hierdie lied. Dit is 'n lied teen bose waansin en persoonlike vryheid.
Broer: Ek het gesien dat jou laaste liedjies met 'n goeie sin vir humor gemaak is, soos "The Girl from Kerry" of "Frenchy Boy". Hierdie een lyk nogal ernstig. Verskuif jy na meer ernstige temas?
Romain Gutsy: Wel, ek mag dalk van tyd tot tyd “skuif”, maar in werklikheid het enige liedjie sy eie bui en dit kan nie altyd “pret” wees nie. Ek dink nie “Soos ’n Uyghur in China” is “ernstig” nie, maar dit is nie regtig ’n snaakse onderwerp nie. Was jy 'n Uyghur, 'n Rohingia of 'n Krim-Tataar, sou jy dalk nie te veel oor jou situasie lag nie. Maar dit is nie “ernstig” nie, aangesien dit kuns is, en ook omdat ek altyd met 'n bietjie afstand skryf. Ek probeer darem ook. Boonop kon jy 'n bietjie humor in my antwoord op onderdrukking sien: "Ek sê vir die onderdrukker, die hel is vol van jou". Dit is nogal 'n desperate poging om iets te doen, terwyl dit eintlik 'n baie onderskatte poging is as jy verwag om dinge te verander. Soos 'n kind wat sê, "jy is gemeen" en verwag dat dit die slegte mense rondom hom sal beïnvloed. Nietemin, dit sê ten minste iets. En wie weet? Die krag van woorde, die krag van 'n lied...
Broer: Het dit. Soos ons weet, is jy Frans. Is hierdie kwessie van die onderdrukte minderhede deel van jou Franse agtergrond, soos ons weet dat Frankryk daarvan hou om beskou te word as 'n land van menseregte?
Romain Gutsy: eerstens, ek is 'n kunstenaar. En die dag toe ek 'n kunstenaar geword het, het ek ook 'n man van geen land geword. Of van alle lande. Ek is 'n Korsikaan gebore, toe 'n Frans. Toe het ek Ierse musiek gespeel en 'n Ier geword. Toe American Music en Amerikaans geword. Spaanse Musiek en het 'n Spaans geword. Maar ek is ook 'n Uyghur, 'n Nigeriër, 'n Brit, 'n Japannees, wat jy ook al wil hê. Wat Frankryk betref, dink ek nie dit het 'n groot rol gespeel in my skryfwerk van “Soos ’n Uyghur in China” nie. Om die liedjie te skryf en eerlik te wees, moes ek Chinees, Uyghur, Birmaans, Russies en Tataars voel. En om hulle almal lief te hê.
Bro: OK broer (sê Bro). So wat van die toekoms, beplan jy nuwe liedjies, en dalk optredes? Ek onthou goed dat jou beste deel as musikant op die verhoog was!
Romain Gutsy: Albei. Nuwe liedjies kom en daar behoort 'n nuwe een in Februarie vrygestel te word wat deur Marc Bentel gekomponeer en geskryf is. Marc het tot nou toe hoofsaaklik aan die produksiekant gewerk, maar hy het vir my 'n baie mooi liedjie van hom voorgestel, genaamd "Trouble and Delicious" en ons het dit opgeneem. Wat optredes betref, is dit beslis iets wat ek vir die toekoms beplan. Maar niks is reeds op die agenda nie. En ek weet nie waar ek sal begin toer nie. Dit kan Frankryk wees of België, maar in werklikheid is ek geneig om te dink dat ek by die Verenigde Koninkryk sal begin.
Bro: En jy beplan om 'n "onafhanklike" te bly?
Romain: Hang af wat jy 'n "onafhanklike" noem. Ek hou daarvan om saam met ander te werk, en dit sluit etikette in. So as daar goeie geleenthede is om met 'n etiket te werk waarvan ek hou, sal ek dit doen. In die bedryf is daar mense wat sekere dele van die werk beter as jy ken. Dit is dus beter om saam met hulle te werk en sukses te behaal in plaas daarvan om alles self te probeer doen en misluk. Maar tog bly ek onafhanklik in my keuses, ten minste dié wat vir my die belangrikste lyk.
Broer: OK, dankie Romain, ek sal "Soos 'n Uyghur in China" by een van my snitlyste byvoeg. Sal jy dit volg?
Romain: Natuurlik, Bro. Jy het seker smaak en dit is 'n plesier om in jou snitlyste te verskyn.
En as jy die laaste video van “If You Don’t Mind deur Romain Gutsy wil sien, hier is dit:
En Bro O'Sullivan indie Folk Playlist:
