Το ερώτημα σχετικά με την εξαφάνιση της ΕΕ από την ιστορία αποτελεί μια επίκαιρη προειδοποίηση. Το Brexit το επιβεβαίωσε.
Η κατάσταση της ΕΕ και των κρατών μελών της είναι σοβαρή – αντιμετωπίζουν πόλεμο και στρατιωτικές συγκρούσεις μπροστά τους, δημογραφική παρακμή, υποτονικές οικονομίες, αυξανόμενο δημόσιο χρέος, άνοδο της βίας και νέων ιδεολογιών, μετριότητα και συχνή διαφθορά εντός βασικών θεσμών. Όλα αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα αντί να επικεντρώνονται στο κοινό καλό για όλους. Αντί να διαμορφώνουν το μέλλον και τον κόσμο, όλοι μιλούν μάλλον για κατανάλωση του μέλλοντος. Ο προοδευτισμός βρίσκεται σε άνοδο, αλλά η Ευρώπη δεν προοδεύει.
Ο Ρόμπερτ Σουμάν άφησε μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές εμπνεύσεις που μπορούμε να βρούμε στη σύγχρονη ιστορία. Ο Σουμάν ήταν ένας αληθινός πολιτικός στην υπηρεσία του έθνους του και μιας ειρηνικής Ευρώπης. Επιθυμούσε να έχει τη Γαλλία για την Ευρώπη και να λάβει πίσω την Ευρώπη για τη Γαλλία. Ο Σουμάν είχε μια ευρεία εικόνα και ένα μακροπρόθεσμο όραμα. Η χριστιανική του πίστη και η βαθιά του πνευματικότητα ήταν η πηγή της ακούραστης προσφοράς του στη δικαιοσύνη και το κοινό καλό, έθρεψαν την έμπρακτη αλληλεγγύη και τις πολιτικές του δράσεις.
Είναι επείγον να εφαρμόσουμε την κληρονομιά του Σουμάν για να επαναφέρουμε την Ευρώπη στο επίκεντρο της ανθρώπινης ιστορίας, με θετικό και εμπνευσμένο τρόπο, διαμορφώνοντας το μέλλον μας προς την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία.
Αξιοπρέπεια
Ποτέ πριν η Ευρώπη δεν έσβησε τόσο πολύ από την ιστορία όσο το 1945, μετά τον καταστροφικό Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ευτυχώς, είχαμε θαρραλέους, γενναίους και εργατικούς Πατέρες της Ευρώπης όπως ο Σουμάν, ο Αντενάουερ ή ο Ντε Γκάσπερι - οι οποίοι αρνήθηκαν να συνεργαστούν με τις απάνθρωπες ιδεολογίες του ναζισμού και του κομμουνισμού, αλλά αρνήθηκαν και την αρχή της εκδίκησης. Προτιμούσαν την αμοιβαία συμφιλίωση των επανειλημμένα εμπόλεμων εθνών. Οι ιδρυτές της Ευρώπης πίστευαν ότι η διαρκής και αληθινή ειρήνη είναι καρπός της συμφιλίωσης και της δικαιοσύνης. Για αυτούς, η ανθρώπινη ελευθερία, η ευθύνη και η αξιοπρέπεια ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες.
Η δικαιοσύνη σήμερα νοείται ως ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ατόμων και των κοινοτήτων. Αλλά η θεμελιώδης αρχή των δικαιωμάτων μας είναι η αξιοπρέπεια του ατόμου. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια αντιπροσωπεύει ένα γεγονός από το οποίο απορρέουν τα δικαιώματα και τα καθήκοντά μας. Ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας από όλους είναι ένας δρόμος προς την ειρήνη για όλους. Είμαστε όλοι ίσοι στην αξιοπρέπεια, ενώ όλοι διαφορετικοί στην ταυτότητα. Αυτή είναι η βασική αρχή της ενότητας στην ποικιλομορφία, το σύνθημα της ΕΕ.
Ο Ρόμπερτ Σουμάν και οι ομότιμοί του – Ρενέ Κασσέν, Ζακ Μαριταίν, Τσαρλς Μαλίκ, Ελεονώρα Ρούσβελτ, Τζον Χάμπρεϊ, PC Chang και άλλοι – ξεκίνησαν την μεταπολεμική ανανέωση πάνω στον θεμελιώδη πυλώνα και την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Στο Παρίσι, υπό την ηγεσία της Γαλλίας, τον Δεκέμβριο του 1948, υιοθετήθηκε η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Η πρώτη κιόλας πρόταση αναφέρει: «…η αναγνώριση της εγγενούς αξιοπρέπειας και των ίσων και αναφαίρετων δικαιωμάτων όλων των μελών της ανθρώπινης οικογένειας αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο»Η αξιοπρέπεια αναφέρεται στη Διακήρυξη πέντε φορές.
Αλλά για την Ευρώπη, ο Σουμάν επέμεινε (όχι χωρίς αντιδράσεις) στη δημιουργία ενός συστήματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων βασισμένου στο υπερεθνικό κράτος δικαίου, αντί για μια πιο δηλωτική προσέγγιση του ΟΗΕ. Τον Μάιο του 1949 στο Λονδίνο, ο Σουμάν υπέγραψε το Καταστατικό του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αυτό το βήμα, είπε ο Σουμάν, «δημιούργησε τα θεμέλια μιας πνευματικής και πολιτικής συνεργασίας, από την οποία θα γεννηθεί το ευρωπαϊκό πνεύμα, η αρχή μιας τεράστιας και διαρκούς υπερεθνικής ένωσης.
Στις 9 Μαΐου 1950, εγκρίθηκε η Διακήρυξη Σουμάν της γαλλικής κυβέρνησης για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), βασισμένης σε υπερεθνικές αρχές και ανοιχτής σε όλες τις ελεύθερες χώρες. Τον Νοέμβριο του 1950, υπογράφηκε στη Ρώμη η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τον Σουμάν και 11 άλλους εθνικούς ηγέτες.
Ρίζες της ενωμένης Ευρώπης – δεν είναι το παρελθόν – είναι το παρόν και το μέλλον! Πρέπει να επιστρέψουμε στις ρίζες μας, να τις αναζωογονήσουμε, να καλλιεργήσουμε το πνευματικό μέρος της ατομικής και συλλογικής μας ύπαρξης (ως κοινότητες και έθνη). Σύμφωνα με τους ιδρυτές της Ευρώπης, θα πρέπει να κατανοήσουμε την τριπλή σημασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας: ως σημείο εκκίνησης, μόνιμο κριτήριο και αδιαμφισβήτητο στόχο των πολιτικών μας. Ο σεβασμός της αξιοπρέπειας όλων, παντού, είναι ένας δρόμος προς τη συμφιλίωση, την ειρήνη και τη σταθερότητα.
Συνεπώς, η Δυτική και Ανατολική Ευρώπη θα πρέπει να αποφεύγουν τις επιζήμιες και διχαστικές ιδεολογίες. Χρειάζονται ηγέτες που υπηρετούν, οι οποίοι βλέπουν ευρέως και με μακροπρόθεσμη προοπτική. Πέρα από την αύξηση των εξοπλισμών και των αμυντικών δαπανών, η Ευρώπη χρειάζεται ώριμη πολιτική ικανότητα με σοφία, θάρρος και επιμονή για να δημιουργήσει μέλλον, όχι να το καταναλώσει εις βάρος των επόμενων γενεών.
Ευρωπαϊκή Ένωση
Η ΕΚΑΧ, η Ευρατόμ και η ΕΟΚ που οδηγούν στην τρέχουσα ΕΕ αντιπροσωπεύουν 75 χρόνια εμπειρίας, έμπρακτης αλληλεγγύης και κοινής μάθησης για το πώς να ζούμε, να εργαζόμαστε και να βαδίζουμε ειρηνικά.
Μετά τη γαλλογερμανική συμφιλίωση και την επέκταση σε έξι ιδρυτικά μέλη, η πρόταση της Γαλλίας για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας (ΕΑΚ) υπογράφηκε από τέσσερα κράτη το 1954, αλλά δυστυχώς απορρίφθηκε από τους Γάλλους. ΕθνοσυνέλευσηΣτη συνέχεια, οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες έγιναν μάρτυρες και κίνητρα για την κατάρρευση στρατιωτικών δικτατοριών στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την ιστορική πτώση του Τείχους του Βερολίνου, καθώς και για την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και του κομμουνισμού στην Ευρώπη. Στη συνέχεια, εξελίχθηκε στην Ένωση 27 μελών με 10 υποψήφιες χώρες.
Η ΕΕ έγινε μια ήπια δύναμη βασισμένη στην ελκυστικότητα της ελευθερίας, της σταθερότητας και της ευημερίας.
Το Brexit αποδυνάμωσε την ευρωπαϊκή ενότητα, ενώ παράλληλα επιβεβαίωσε την ελευθερία των μελών της ΕΕ να αποχωρήσουν, να φύγουν. Μετά από πέντε χρόνια, βλέπουμε μια νέα σύγκλιση μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών. Η ΕΕ στην πραγματικότητα κινούνταν, αναπτυσσόταν και άλλαζε σε περιόδους κρίσης (πετρελαϊκή, συνταγματικές, οικονομικές και τώρα κρίσεις ασφαλείας). Αυτό ευθυγραμμίζεται πλήρως με το Σχέδιο Σουμάν, το οποίο βασίζεται στη σταδιακή ολοκλήρωση ως διαδικασία. Όσον αφορά το μέλλον, η ΕΕ χρειάζεται όσο το δυνατόν περισσότερη ολοκλήρωση για να επιτύχει τους κοινούς στόχους των κρατών μελών της και να εγγυηθεί όσο το δυνατόν περισσότερη ελευθερία για τους πολίτες της.
Τέσσερις στόχοι είναι αυτή τη στιγμή πολύ επείγοντες:
- Πρώτον, η μέγιστη υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης μέσω της τεχνολογικής και συστημικής καινοτομίας. Η καινοτομία καθίσταται επιτακτική ανάγκη. Η Ευρώπη πρέπει να συμμετάσχει στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πρωταθλητών νέων τεχνολογιών, τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομιών.
- Δεύτερον, με βάση τις τρέχουσες προκλήσεις, 70 χρόνια μετά την κατάρρευση της πρότασης για την Ευρωπαϊκή Ένωση Άμυνας που υπέβαλε η κυβέρνηση του Πλεβέν της Γαλλίας, είναι και πάλι καιρός να οικοδομήσουμε μια Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση, βασισμένη στην ισχύουσα Συνθήκη της Λισαβόνας, χρησιμοποιώντας τη ρήτρα ενισχυμένης συνεργασίας για τα κράτη μέλη με ομοϊδεάτες και έτοιμα να κινηθούν.
- Τρίτον, η Ένωση πρέπει να διατηρήσει έναν εποικοδομητικό διάλογο και να αναπτύξει επωφελή οικονομική και εμπορική συνεργασία με όλους τους σημαντικούς εταίρους και οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των BRICS.
- Τέταρτον, η αδιάκοπη διεύρυνση της ΕΕ είναι απαραίτητη, όχι έλεος της Δύσης προς την Ανατολή. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η τιμή μη διεύρυνσης είναι πολύ υψηλότερο από τις δαπάνες διεύρυνσης. Η Ένωση με όλα τα νέα μέλη είναι ΠΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ, πιο ολοκληρωμένη. Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε στο Σεράγεβο. Επομένως, η διαρκής ειρήνη μέσω της διεύρυνσης της ΕΕ πρέπει να επιστρέψει και στο Σεράγεβο, στα Δυτικά Βαλκάνια και στην Ανατολική Ευρώπη.
Το όνειρο των Ιδρυτών Πατέρων ήταν: μια Ευρώπη ελεύθερη και ενιαία, ολόκληρη, από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια, ως μία Κοινότητα. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας ήταν μια μεγάλη ευκαιρία για την επιτάχυνση των εργασιών για διαρκή ειρήνη στην Ευρώπη. Η Δύση κέρδισε τον Ψυχρό Πόλεμο, αλλά δεν κέρδισε την ειρήνη. Η αληθινή ειρήνη μεταξύ των εθνών είναι πολύ περισσότερο από την απουσία στρατιωτικής αντιπαράθεσης. Αυτό είναι το δύσκολο και ευγενές μας έργο σήμερα.
The Η ΕΕ ως ενεργό μέρος μιας νέας Κοινότητας Δύσης-Ανατολής
Μετά την επανάσταση του Φεβρουαρίου 2014 στο Κίεβο, ξεκίνησε ένας εμφύλιος πόλεμος στην ανατολική Ουκρανία. Η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία και ξεκίνησε ο Δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος. Ελλείψει πραγματικής πολιτικής και διπλωματικής προσπάθειας, μετατράπηκε σε έναν τραγικό και ολοκληρωτικό πόλεμο μετά τη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην ουκρανική επικράτεια τον Φεβρουάριο του 2022. Αντί να πλησιάζει, γινόμαστε μάρτυρες διχασμού μεταξύ της Ανατολής και της Δύσης της Ευρώπης.
Αυτός ο αδελφοκτόνος πόλεμος πρέπει να σταματήσει το συντομότερο δυνατό. Μια λύση για διαρκή ειρήνη θα πρέπει να είναι δημιουργική και εποικοδομητική, βασισμένη στην αξιοπρέπεια των λαών και στις δύο πλευρές του μετώπου. Δεν πρόκειται για το μέλλον μεμονωμένων πολιτικών ηγετών. Έρχονται και παρέρχονται. Αλλά τα έθνη παραμένουν. Πριν από 75 χρόνια, ένας τραγικός πόλεμος τελείωσε. Οι άνθρωποι λαχταρούσαν ειρήνη και σταθερότητα. Σήμερα, ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει, οι δολοφονίες και η καταστροφή συνεχίζονται, οι άνθρωποι σε εδάφη που έχουν πληγεί από τον πόλεμο υποφέρουν και πεθαίνουν. Επιθυμούν και αξίζουν εξίσου ειρήνη.
Μια πιθανή λύση είναι προ των πυλών. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως Σχέδιο Schuman #2. Το Ίδρυμα Clementy το επεξεργάστηκε τα τελευταία δύο χρόνια, διοργανώνοντας διακριτικούς διαλόγους μεταξύ προσωπικοτήτων από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Ασία στο Βατικανό. Είμαστε ευγνώμονες στην Παπική Ακαδημία Επιστημών που μοιράστηκε τον χώρο και τη φιλοξενία της, προκειμένου να μελετήσει και να εφαρμόσει την κληρονομιά του Σεβάσμιου Schuman στις κρίσιμες στιγμές μας.
Ο αρχικός ρόλος της γαλλο-γερμανικής προσέγγισης προτείνεται τώρα για δύο μεγάλες στρατιωτικές και πολιτικές δυνάμεις στον πολιτισμικό μας χώρο - τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσική Ομοσπονδία. Πολλοί στον κόσμο χαρακτήρισαν τον πόλεμο στην Ουκρανία ως πόλεμο δι' αντιπροσώπων μεταξύ των δύο πυρηνικών υπερδυνάμεων. Με εξαίρεση δύο περιόδους ψυχρού πολέμου, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ήταν εποικοδομητικές και συνεργατικές. Παρεμπιπτόντως, η Ρωσία υποστήριξε την ανεξαρτησία των ΗΠΑ. Οι ιουδαιοχριστιανικές ρίζες και στις δύο πλευρές θα πρέπει να καλλιεργήσουν την παγκόσμια ευθύνη τους για ειρήνη και ασφάλεια. Η επιθυμία για ευημερία είναι στενή και αγαπητή σε όλους τους λαούς, Ανατολή, Δύση, Βορρά, Νότο.
Το Ίδρυμα Κληρονομιάς Clementy Ven. Schuman προτείνει τη δημιουργία κοινών αγορών για στρατηγικά προϊόντα και πόρους και των δύο υπερδυνάμεων. Συγκεκριμένα, ενεργειακούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, των πρώτων υλών, της τεχνολογίας των πληροφοριών και της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η συμμετοχή πρέπει να παραμείνει ανοιχτή και να προσφέρεται σε όλες τις χώρες και ομάδες χωρών που αποδέχονται μια τέτοια εξαιρετική συμφωνία, πρώτα απ 'όλα από την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Κεντρική Ασία.
Μια νέα Κοινότητα που θα συνδέει την Αλάσκα με την Καμτσάτκα μέσω της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας θα αναδυθεί, αντιπροσωπεύοντας τεράστιο, πρωτοφανές οικονομικό δυναμικό. Αυτό μπορεί να θέσει τα θεμέλια για την Κοινότητα του Βόρειου Ημισφαιρίου ή την Κοινότητα Δύσης-Ανατολής. Αυτή η Μεγάλη Συμφωνία μεταξύ δύο υπερδυνάμεων θα επιτρέψει την ταχύτερη και ευκολότερη εξεύρεση ενός αποδεκτού συμβιβασμού και τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Και θα δημιουργήσει πόρους για τη δυναμική ανοικοδόμηση όλων των κατεστραμμένων εδαφών και υποδομών. Οι πρώτες αντιδράσεις σε αυτή την πρόταση από την Ανατολή και τη Δύση είναι ενθαρρυντικές.
Η διαρκής ειρήνη στην Ευρώπη είναι εφικτή και επείγουσα. Και δεν εξαρτάται από περισσότερους εξοπλισμούς, αλλά από δημιουργική και εποικοδομητική πολιτική και ώριμη ηγεσία των σχετικών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της. Το παράδειγμα και η κληρονομιά του Σουμάν μπορούν να επαναφέρουν την Ευρώπη στο επίκεντρο της ανθρώπινης ιστορίας, με θετικό και εμπνευσμένο τρόπο, διαμορφώνοντας το κοινό μας μέλλον προς την ειρήνη, την κοινή ασφάλεια και την ευημερία. Είναι δύσκολο, αλλά ένα εφικτό και ανταποδοτικό έργο!
