Bekkjarkennsla við þessar stofnanir fer nær eingöngu fram á mandarín, þar sem úígúrska er lítið sem ekkert notað. sagði í yfirlýsingu.
Þeir vöruðu við því að það að aðskilja börnin frá fjölskyldum sínum „gæti leitt til þvingunar aðlögun þeirra að meirihluta Mandaríntungumálsins og upptöku Han-menningarvenja.
„Maðarlaus börn“ með fjölskyldum
Sérfræðingarnir sögðust hafa fengið upplýsingar um stórfelldan brottflutning ungmenna úr fjölskyldum þeirra, þar á meðal mjög ung börn sem foreldrar þeirra eru í útlegð eða „vistir í fangelsi“.
Börnin eru meðhöndluð sem „munaðarlaus“ af ríkisyfirvöldum og vistuð í fullu heimavistarskólum, leikskólum eða munaðarleysingjahælum þar sem mandarín er nánast eingöngu notuð.
„Uyghur og önnur minnihlutabörn á mjög stjórnuðum og stjórnuðum vistarverum geta haft lítil samskipti við foreldra sína, stórfjölskyldu eða samfélög stóran hluta æsku sinnar,“ sögðu sérfræðingarnir.
„Þetta mun óhjákvæmilega leiða til taps á tengslum við fjölskyldur þeirra og samfélög og grafa undan tengslum þeirra við menningar-, trúar- og málfræðilega sjálfsmynd þeirra,“ bættu þeir við.
Staðbundnum skólum lokað
Þeir sögðu að börnin hefðu að sögn lítinn eða engan aðgang að menntun á sínu eigin úígúrska tungumáli og eru undir auknum þrýstingi að tala og læra aðeins mandarín, samanborið við menntun sem miðar að tvítyngi.
Einnig er hægt að refsa kennurum fyrir að nota úigúrska tungumálið utan tiltekinna tungumálakenna.
Sérfræðingar SÞ sögðust einnig hafa verið upplýstir um stóraukinn fjölda heimavistarskóla fyrir önnur börn múslima og minnihlutahópa í Xinjiang á undanförnum árum.
Aftur á móti hefur mörgum staðbundnum skólum sem veita menntun í Uyghur og öðrum tungumálum minnihlutahópa verið lokað.
„Gífurlegt umfang ásakananna vekur afar alvarlegar áhyggjur af brotum á grundvallarmannréttindum,“ sögðu þeir.
Um sérfræðinga SÞ
Yfirlýsingin var gefin út af Fernand de Varennes, Sérstakur fulltrúi minnihlutahópa; Alexandra Xanthaki, Sérstakur fulltrúi á sviði menningarréttinda, og Farida Shaheed, sérstakur skýrslugjafi um réttinn til menntunar.
Sérfræðingarnir fá umboð sín frá SÞ Mannréttindaráð í Genf og eru óháð hvaða stjórnvöldum eða samtökum sem er.
Þeir eru ekki starfsmenn SÞ og fá ekki greitt fyrir vinnu sína.
