Nýjasta atvikið kemur fram í tengslum við vaxandi alþjóðlegar áhyggjur af beitingu dauðarefsinga í landinu síðan 2021, þegar talibanar sópuðust aftur til valda 20 árum eftir innrás bandamanna sem batt enda á valdatíma þeirra, í kjölfar hryðjuverkaárásanna 11. september í landinu. Bandaríkin.
Frá því að talibanar tóku við í ágúst 2021 hafa yfirvöld í reynd tekið upp opinberar aftökur, hýðingar og annars konar líkamlegar refsingar, þrátt fyrir alþjóðlegar áskoranir um að viðhalda mannréttindastöðlum.
Þessi vinnubrögð hafa vakið verulegar áhyggjur meðal mannréttindasérfræðinga og alþjóðasamfélagsins.
Nýjasta aftakan, sem fór fram í Gardez, Paktya héraði, táknar „skýrt mannréttindabrot“ og sýnir skelfilegt mynstur opinberra refsinga, að sögn óháðs sérfræðings Sameinuðu þjóðanna – eða sérstaks skýrslugjafa – sem fylgist með mannréttindi í Afganistan, Richard Bennett.
"Ég fordæmi hræðilega opinbera aftöku í dag“ sagði Mr. Bennett í yfirlýsingu á samfélagsmiðlum þar sem hann lýsti atvikinu sem skýru mannréttindabroti. “Þessar grimmilegu refsingar eru augljós mannréttindabrot og verður að stöðva þær tafarlaust".
Kallar á greiðslustöðvun
Hjálparstarf Sameinuðu þjóðanna í Afganistan (UNAMA) lagði áherslu á að „aftökur sem framkvæmdar eru á almannafæri eru andstæðar alþjóðlegum mannréttindaskuldbindingum Afganistan og verður að hætta.“ Sendinefndin skoraði á yfirvöld í reynd að “koma á tafarlausri greiðslustöðvun um allar aftökur með það fyrir augum að afnema dauðarefsingar“.
„Við köllum einnig eftir virðingu fyrir réttlátri málsmeðferð og réttindum fyrir réttláta málsmeðferð, einkum aðgang að lögfræðilegum umboðum,“ UNAMA fram.
Versnandi réttindaástand
Opinber aftaka endurspeglar víðtækara mynstur versnandi mannréttinda í Afganistan. Talibanar hafa gefið út meira en 70 tilskipanir, tilskipanir og tilskipanir frá yfirtöku þeirra árið 2021, þar á meðal að takmarka stúlkur við grunnskólanám, banna konur í flestum starfsgreinum og banna þeim að nota almenningsgarða, líkamsræktarstöðvar og aðra opinbera staði.
Konur SÞ Framkvæmdastjóri Sima Bahous sagði nýlega Öryggisráð að „Konur í Afganistan óttast ekki aðeins þessi kúgandi lög, heldur óttast þær líka duttlungafulla beitingu þeirra,“ og bendir á að „líf sem lifað er við slíkar aðstæður er sannarlega óskiljanlegt“.
Sérstakur fulltrúi Sameinuðu þjóðanna í Afganistan og yfirmaður UNAMA, Roza Otunbayeva, greindi frá því í september að þó að raunveruleg yfirvöld hafi „skilið stöðugleikatímabili“ séu þau „að auka þessa kreppu með stefnu sem einblínir ekki nægilega á raunverulegar þarfir íbúa þess.
