ევროპის სადაზღვევო და პროფესიული საპენსიო ორგანო (EIOPA) გამოუშვა უახლესი რისკის დაფა, უზრუნველყოფს ევროპის პროფესიული საპენსიო ფონდების ჯანმრთელობას, რომლებიც ოფიციალურად ცნობილია როგორც პროფესიული საპენსიო უზრუნველყოფის ინსტიტუტები (IORPs). დასკვნები მიუთითებს საერთო სტაბილური რისკის ლანდშაფტზე; თუმცა, მნიშვნელოვანი შეშფოთება საბაზრო რისკებთან დაკავშირებით რჩება მიმდინარე არასტაბილურობისა და უძრავი ქონების ბაზრის მოწყვლადობის ფონზე.
ანგარიში ცხადყოფს, რომ IORP-ების ზემოქმედება ბაზრის და აქტივების დაბრუნების რისკებზე რჩება მაღალი ბაზრის მუდმივი რყევების გამო. მაკროეკონომიკური ლანდშაფტი ავლენს საშუალო დონის რისკებს, მშპ-ს პროგნოზირებული ზრდა ძირითად გეოგრაფიულ ზონებში აჩვენებს გარკვეულ პოზიტიურ ტენდენციებს, მაგრამ მაინც ჩამორჩება ისტორიულ საშუალო მაჩვენებლებს. ეს შერბილებული პერსპექტივა ასახავს იმ სირთულეებსა და გაურკვევლობებს, რომელთა წინაშეც დგას ევროპული ეკონომიკა, როდესაც ისინი აღდგენის გზებზე მოძრაობენ.
საკრედიტო რისკები ამავდროულად სტაბილურია საშუალო დონეზე; თუმცა, გაიზარდა საკრედიტო დეფოლტის სვოპები (CDS) კორპორატიული ობლიგაციებისთვის, რომელიც აღინიშნა 2024 წლის ივნისის ბოლოს. ამის საპირისპიროდ, სახელმწიფო ობლიგაციების სპრედი ძირითადად თანმიმდევრული დარჩა, რაც მიუთითებს დიფერენცირებულ რისკის გარემოზე კორპორატიულ და სუვერენულ სესხებს შორის.
არასტაბილურობის მაღალი დონე დაფიქსირდა როგორც ფიქსირებული შემოსავლის, ასევე კაპიტალის ბაზრებზე, რადგან ანგარიში ხაზს უსვამს უძრავი ქონების ფასების შესამჩნევ შემცირებას ევრო ზონაში. ეს კლება უპირველეს ყოვლისა განპირობებულია კომერციული უძრავი ქონების სექტორში არსებულ გამოწვევებთან, რომელიც რჩება საპენსიო ფონდების შეშფოთების კრიტიკულ სფეროდ, რომელიც დამოკიდებულია აქტივების სტაბილურ შესრულებაზე. თუმცა, არსებობს ვერცხლის უგულებელყოფა; ბოლო წლიური მონაცემები გვიჩვენებს 2023 წლის IORP-ების პორტფელის აქტივობის ზრდას, რაც ძირითადად გამოწვეულია ბაზრის დადებითი შემოსავლით.
სარეზერვო და დაფინანსების რისკები განსაზღვრული სარგებელი IORP-ებისთვის შეფასებულია უცვლელად საშუალო დონეზე. ამ ფონდების ფინანსური სიმყარე კვლავაც მხარდაჭერილია მზარდი საპროცენტო განაკვეთებით 2024 წლის პირველი კვარტლის მდგომარეობით. გარდა ამისა, წინა კვარტალთან შედარებით კონცენტრაციის რისკები შემცირდა, რაც ასახავს უფრო მრავალფეროვან საინვესტიციო პორტფელს IORP-ებს შორის. აღსანიშნავია, რომ IORP-ების მედიანური ექსპოზიცია ბანკებისა და არასაბანკო ფინანსური საქმიანობების მიმართ ოდნავ გაიზარდა.
გარდა ამისა, ყველა სხვა რისკის კატეგორია ამჟამად ფასდება საშუალო დონეზე, მაგრამ არსებობს მზარდი შეშფოთება დიგიტალიზაციასთან და კიბერ რისკებთან დაკავშირებით. ანგარიში მიუთითებს ამ რისკების პოტენციურ ზრდაზე მომდევნო 12 თვის განმავლობაში, რაც ხაზს უსვამს IORP-ების აუცილებლობას გააძლიერონ კიბერუსაფრთხოების ზომები, რადგან ისინი ადაპტირდებიან მზარდ ციფრულ ლანდშაფტთან.
EIOPA-ს რისკის საინფორმაციო დაფა გთავაზობთ ყოვლისმომცველ მიმოხილვას ევროპის ეკონომიკური სივრცის IORP სექტორში არსებული მოწყვლადობის შესახებ, რომელიც ასახულია 625 IORP-ის მარეგულირებელი ანგარიშიდან. იგი მოიცავს როგორც განსაზღვრულ შენატანებს (DC) და განსაზღვრულ სარგებელს (DB) სქემებს, რომლებიც გვთავაზობენ ნიუანსირებულ ხედვას ფინანსურ ჯანმრთელობასა და ამ საპენსიო გეგმების წინაშე მდგარ რისკებზე.
As ევროპის ებრძვის ეკონომიკური აღდგენისა და ბაზრის მერყეობის ორმაგ ზეწოლას, EIOPA-ს შეხედულებები ემსახურება დროულ შეხსენებას იმ სირთულეების შესახებ, რომლებიც გავლენას ახდენენ პროფესიულ საპენსიო უზრუნველყოფაზე. მიუხედავად იმისა, რომ ამჟამინდელი რისკების შეფასება მიდრეკილია სტაბილურობისკენ, გამოვლენილი რისკები ხაზს უსვამს IORP სექტორში სიფხიზლისა და პროაქტიული მენეჯმენტის აუცილებლობას, რათა დაცული იყოს საპენსიო დანაზოგი მილიონობით ევროპის.
