by Gregory, Bishop of Russia (Metropolitan of Kioviensis and Western Russia Grigory Tsamblak, 1364 – c. 1420*)
Hodiernae feriae plenitudo est providentiae quam Filius Unigenitus Dei pro humano genere exercetur, non serviliter, sed divinitus missus, ut voluntatem Patris impleat; Non apparebat mundo specie, sed actu: in infirmitate nostra, cum humanam formam assumpsit, et humanam formam assumpsit, factus est sicut nostrae nihili caro, sicut ait sapiens doctor Paulus. Et non solum per crucem, clavos et lanceam in costis punctio, veritas de se ipso probata est, sed etiam per mortem, sepulchrum, resurrectionem, tactum discipuli, et denique hodie per eius. divina ascensione persuasit omnes. Ascensio, qua levavit Adam vetus et factus est Adam novus, quia decebat vetus innovari a novo, infirmos sanari a medico, lapsos a potenti suscitari; mortui vita resuscitarentur, a peccato damnati — ab in- culo justificarentur, corruptibiles ab incorruptibili, ut incorruptibiles, terreni de coelesti exaltarentur. Et postquam ad nos factus est, servi, carni et sanguini (sine servitute), ejus quoque gloriam et honorem (sine dominio) conjunximus. Et quia Jesus erat primus inter multos fratres, hic et ipse primus ex mortuis resurrexit. Per nomen adoptionis honoravit credentes in nomine suo, et per immortalitatem honoravit eos, viam resurrectionis sternens, ut de novo propter veterem Adami morientes reficerentur. Et simul non erit descensus ad Inferos, sicut fuit propter unum, sed ascensus ad caelos, sicut hodie propter novum. Et cum homo per omnia propter flagitia consenuisset et tunc inutilis factus esset, ratione corrupta per errorem deificationis, rationalem animae rationem in ipsum irrationabilem convertit (ex quo factus est omnino irrationabilis, specie tantum differens; bruta animalia, verbum fit caro, pinguescit, ut per se sanet irrationabiliter; hominem intelligentem et animantem suscipit, ut mentem laesam sanare et seductam animam restituere possit, hominemque per se ipsum perfecte et perfecte innovare. Non enim angelis, non archangelis, non cherubim et seraphim, non alicui creaturae conveniens fuit hoc opus, sed ei soli qui in principio creavit hominem. Quia eum penitus renovaverunt et novitatem induerunt (secundum Col. III, 3, sicut dictum est, patiens, a passionibus liberavit. moriens, eum immortalitati dedit; resurrectio, resurrectio; et tunc ascendit cum se, et ponit eum ad dextram dei et patris, a quo non recessit. Et mittet Spiritum Sanctum suum in formam linguarum ignis ad illuminandum mundum, discipulos maerentes consolandos, dona eis largiens, baptizandos eos, sapientes fac, armabit eos virtute divina, et mittet ad praedicandum, linguas eorum sicut sculpsitas. et exacuerunt sicut linguas ignis. Cum autem Filius in mundo apparuit et cum hominibus conversatus est, conveniens fuit ut et Spiritus descenderet, actus suos ostendens. Sedes – inquit – in civitate Ierusalem, donec induaris virtute desuper (Luc. 24, 49). Et cum hoc dixisset, videntibus illis, elevatus est: et nubes suscepit eum ante oculos eorum. Et videntibus illis in caelum, duo viri stabant ante eos in vestibus albis, et dicebant: Viri Galilæi, quid statis aspicientes in cælum?
Dicite mihi, quantum tunc passi sint discipuli, qui tantum temporis cum Magistro passi sunt passiones eius, et cum post tantum moerorem viderant laetitiam resurrectionis, ut statim auferantur. ab illis? Steterunt, coelum suspicientes, moerore superati. Et quasi metuentes, non eum vide- bant, sed angelos, qui eum venturum nunciare visi sunt. Et sunt in vestibus albis, ut ex his vestibus tristitiam in gaudium convertant. Galilaei dicebant, quia Iudaei Galilaeum Dominum appellabant, eum insultantes. Unde et angeli viri Galilaei eos vocant, eodemque nomine iungentes animos et consolationes inspirabant. Hic Jesus, qui a te ascendit in coelum, sic veniet, quemadmodum vidistis eum iturum in coelum (Act. i, 1). Hic Jesus, non alius, dixit, sed hic. non quem Iudaei salvatorem exspectant, sed quem vos testes estis: crucifixus, sepultus, dictus seductor, resurrexit, et nunc ex vobis ascendit in caelum, dixit, ut et illi. ne putes eum portatum in aere sicut Eliae, quia de eo scriptum est: et Elias in turbine portatus est quasi in caelo (ut habetur IV Reg. II, 11), et hic non tamquam in caelo; sed in caelo. Ascendens Jesus hic a te in caelum, iterum venturus est eodem modo. Quomodo! In qua forma vidistis eum ascendentem in coelum, sic venturus in carne, ut judicaret omnem carnem. Sic in nubibus coeli cum gloria uenientes, omnis homo uidebit eum. Impura haereticorum os claudantur, quia Deus in carne ascendit, sed in utroque viguit: in una duarum naturarum impermixtam sustinens.
Eum non solum Thomas tangens Deum et hominem confessus est, sed et Apostolos ita docuerunt, dicentes: sic veniet, quoniam Deus non est nudus, nec homo vulgaris, sed Deus et homo, homo Deo unitus. . Quid statis aspicientes ad coelum, quasi dicat: Quid plangitis, cum vadit ad patrem, quasi derelictus? non recordamini quod ante crucifixionem testamentum faciens locutus est vobis: non relinquam vos (John 14:18), et in monte Galilaeae promisit vobiscum esse, dicens: Ego vobiscum sum. omnibus diebus usque ad finem mundi (Matth. xxviii. 28). Et quia elegit vos de mundo, et amicos suos vocavit (secundum Ioannem. 20:15-19 et vide gloriam eius cum Patre et Spiritu Sancto in aeternum existentem, quem habent ab ante mundi constitutionem, et Paracletum mitti ad te a Patre, Spiritum veritatis (Joan. XV, 15], non in carne ut incarnatus, sed ipse erit descendens, quia Deus est, et sicut vult apparet (secundum Joh. XIV, 15-14).
O facta praeclara! O ignota mysteria! Quia olim ab ipso principio dona magna et salutaria de celo ad terram inferius missa sunt, et tunc desuper ad imum, ut in Exodo: columna nubis interdiu, et columna ignis. nocte, Exod. cum Aharon et filii ejus ministrabant, et ignis descendens in sacrificium oblatum, Lev. I: 14.) Daniel, Dan. et stantem lampadum et e contrario motus, sicut fuit in Iericho sub Iesu, Is. Nav. Hodie caeli terrae prosunt, divina et magna dona ab inferis — superna mittuntur — quorum initium est ascensio Domini de monte Oliveti. Hodie completa est prophetia de Psalmo, quae dicit: Ascendit Deus in iubilo, Dominus in voce tubae ascendit (Ps. 24, 16). Et aptius fuit, quia Regi convenit cum exclamatione ascendere, quia exclamatio est annuntiatio et glorificatio a populo, regibus et victoribus data, et Rex noster victor ascendit ad Patrem ducens; uniuersitatis pro eius seruicio.
Ange- licas turmas vocaverunt, et magno cum timore ac festinatione annunciaverunt. Erat vox tubae similis. Quid caelestes dicerent, clamabant: glorificabant, canebant, laudabant, tria sancta canebant dono offerebant, mirabantur tale descensum, videntes eum cum Patre sedentem super cherubim et canebant; Seraphim in carne ascendens de terra. Trepidantesque superiores fores attollere jusserunt. Cum turbarentur, "Quis est hic?", cognoverunt quod erat fortis et potens in armis, Rex gloriae et Dominus virtutum; Ipse est enim, qui mortem calcavit per mortem, et qui divisit univit. Et cur rubra sunt vestimenta eius ? Ut sciatur quod ipse est rex noster, sed nunquam vidimus eum in purpura. Et iterum dixerunt: de vosor venit (secundum Is. LXIII, 63). « Carnem portat - inquit - quam propter humanitatem accepit » (secundum Is. LXIII, 1), quia in carne syriaca vosor appellatur. Videtur quod etiam potentiae caelestes horrore et admiratione eum interrogant. "Quare rubra sunt vestimenta tua sicut calcatum sulcum?" secundum illud Is. Vulneribus brachiis, cruribus et costis eum intuentes, ad hanc quaestionem veniunt. "Et si propter nimiam bonitatem suam, inquit, per gratiam se induit carne, cur membra cruenta et perforata gestas, nisi propter divinitatem non sentis dolorem?". « Stetit, dixit, solus conculcavi, sanguinem meum pro omnibus effundi solus, et vir mecum non erat in gentibus (secundum Is. LXIII, 63). Et non inter gentes, inquit, calcavi hoc sanguinis mei, sed in vineam dilectam in Iudaea extra civitatem Ierusalem, quam expectabam uvas portare, sed spinas portabat. Unde et vestimenta mea rubra sunt, ut dicitur Is. Et quid de illis: "Gloria tibi, Domine, gloria passionis tuae, resurrectionis et ascensionis?"
Festum sanctum eius a longe a patre vocatum est dicens: "Ascendite ad caelos, Deus, et sit gloria tua in universa terra". Cum ascenderit, crux ubique terrarum adoratur, quia ubique crux gloria dicitur. Dixitque Habacuc: Ascendit Dominus in caelum, et intonuit; judicabunt fines terrae justi, 1 Reg. Ibi David dicit: Dominus ascendit ad sonum tubae, Ps. Et quid amplius: quando ascendit, ubique tubae evangelicae sonuerunt. Divus autem Ioannes, ab ipso Domino appellatus filium tonitrui, quasi de quodam caelo theologiae caelo, voce clarius quam tonitrua ad fines terrae proclamat: In principio erat verbum et verbum. erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Omnia per Ipsum facta sunt, et sine Ipso nihil factum est, quod factum est, Joh.
Revertamur iterum ad Lucam evangelistam et videamus quomodo, post resurrectionem Salvatoris, discipulos in lassitudine comitatus, identidem lapsos attollens spiritum, cogitationes eorum ad sublimia dirigens. Et sic fuit per multos dies: apparuit illis quadraginta diebus, et locutus est de regno Dei, Act. Non dixit, "Quadraginta diebus apparet eis," sed "Quadraginta diebus." Non sicut ante resurrectionem, quando semper cum illis fuit, sic, quandoque apparebat, quandoque discessit. Quibus visis, eos ad mensam saepe admovit, eos de pristino habitu admonens, ne desererentur. Praecipuum horum omnium est Resurrectio probare. Coniungens ergo mensam, precepit eis ne longe ab Ierusalem recederent, ut habetur Act. taciturnitas et libertas audiendi quae loquitur. Qui cum audissent et percepissent eos quadraginta diebus, precepit ne longius ab Ierusalem uenirent. Quare? Nam si pauci contra multos bellant, nemo eos exire permittit, nisi armati sint, unde ante descensum Spiritus sancti non permittuntur in acie apparere, ut non facile capiantur et capiantur a multis. . Non solum quia, sed quia multi ex his quae ibi fiebant crederent. Tertio, ne aliqui dicant se deseruisse Ierosolimitanos sciant, et huc venisse superbientes. Exspecta promissionem Patris, quam a me audistis (Act. 1, 3). Quando audiunt eam? Deinde cum dicit: "Et cum venerit Paraclitus, quem ego mittam vobis a Patre, ille testimonium perhibebit de me" (Joh. XV, 1). et praeterea: "Si non abiero, Paracletus non veniet ad vos" (Joh. xvi. 4).
Cum hic esset, non venit Paraclitus; sed quando discessit, continuo venit, sed post dies decem. Cur autem, inquis, non statim postquam ascendit Spiritus sanctus descendit? Ut eum magnopere concupiscant, de exspectatione doleant, et magno studio suscipiant. Si enim unus descenderet et alter ascendisset, remansisset Paraclitus, et non fuisset tanta consolatio. Moratur ergo et non statim descendit, ut parum doleant, et sitiant promissum, et puram delectationem experiantur promissionem. Et cum omnes baptismum ioannis laudaverint, ne ipsi quid humanitus sentiant propter cordis simplicitatem, ostendit quantum intersit inter ipsum et ioannem et inculcat quod iohannes baptizat in aqua, et tu baptizaberis in spiritu sancto. (Act 1, 5). Et non solum, sed et ipsi maiores ioanne ostensi sunt, quia per Spiritum sanctum alios baptizarent. Et non dixit, donec ego baptizo te, sed donec baptizeris, in omnibus relinquens exempla humilioris sapientiae pro nobis. Et ecce, post tot verba, post tot instructiones, post tot visitationes, quam intempestiva et curiosa erant. Et apposite addidit: et nubes operuit eum, Act.
Et in (libro prophetae) Daniel visionem domini in nube ostendit: Vidi, inquit, et ecce in nubibus celi quasi Filius hominis venit ad Antiquum. "Dies" (Dan. vii. 7). Et quia veniet in nubibus cum gloria, ut dicitur Act. Mirabile spectaculum: homo portatus est in nube, volans per aerem, et ad superna perveniens circulos, caelos infra se relinquens, et supra seraphim cum Patre in throno sedens. Enoch translatus est, sed alio modo ignoto (Hebr. xi. 13); Elias ascendit, sed in curru igneo et equis igneis, quae sunt signa rerum terrenarum, non autem in nube, ut dicitur IV Reg. magistri sui. Sicut Moyses transferens populum, imago erat Illius qui nos de tenebris et umbra mortis eduxit (Psal. CVI, 1). Nam divini prophetae non solum omnia de Christo verbis, sed etiam rebus materialibus praedixerunt. Alii per se ipsum praefigurabant. Sic et pallium Eliae, quod cecidit super Eliseum, figurabat descensum Spiritus super apostolos, quia, recepto pallio quod cecidit super eum, duplicem gratiam habuit, et cum eo Iordanis divisus est. Illi, virtute Spiritus vestiti, errore secant, et Evangelio rete texerunt. partem quoque hereditatis eius accipiamus, ut in nomine Domini nostri Iesu Christi beneficia aeterna accipiamus. Ipsi et Patri, una cum Spiritu Sancto, sit gloria, potestas, splendor et cultus, per omnia saecula saeculorum. Amen.
* Nota de auctoris: Figura emblematica Grigoriy Tsamblak numquam desinet esse una e fundamentis granitis culturae mediaevalis Bulgaricae. Ac suo modo partem esse historiae plurium aliarum nationum ac populorum, tum temporis quo vixit et elaboravit. Suis sapientibus internationalibus actionibus cum sine temporis creationis litterariis coniunctis, Tsamblak ostendit se sensum communem praeiudiciis, empiricismo scholasticismo praetulisse. et quod in re publica verior quam speculator esset. Quam ob rem, omni cum eius opere commercium, vitam ab eo inseparabilem continenter deprehendemus, quem sequitur ut scriptor insignis ac praeclarus auctor. Solo ante tempus erat, novas res geopoliticas in Europa comprehendens. Natus est in urbe mediaeval Bulgariae, urbe Tarnovo, discipulus Sancti Patriarchae Evtimii Tarnovski. Egregiam institutionem accepit Constantinopoli, anno MCCCXC monasticam suscepit, et in S. Montem Atho ascendit. Anno 1390, a Patriarcha Constantinopolitano Moldavia missus est, in cuius urbe permansit ut strenuam ecclesiasticam-diplomaticam operam navaret et evolveret. Ad confirmandum munus Ecclesiae orthodoxae in statu Lithuanico, anno 1401 ordinatus est a concilio episcoporum Russorum occidentalium in metropolitanum Ecclesiae Moldavianae, a Moscovia separatum; Sequenti anno ordinatus est primus Metropolitanus Kyiv et Lithuaniae (1415-1413; postea Metropolitanus Moldo-Wallachiae). Propter quod et ab Constantinopoli et Moscovia fuit excommunicatus, sed semper in orthodoxia permansit. Erat paulisper abbas Dečani Monasterii in Serbia, et ab anno 1420 in Moldaviam se contulit, ubi magni ponderis munus egit in propagando alphabeto Romaniano et confirmando auctoritatem librorum liturgicorum Slavicorum.
Is in concilio Constantiensi interfuit petente principe Lithuaniae.tenuit ab 1414 ad 1418)studens schisma papale sic dictum superare, sed unionem cum catholicis, quae pro Lithuania indigne erat, signare recusavit. Hoc cessit in odium principis terrasque reliquit. Paulo post Gregorius Metropolitanus moritur.
Auctor multarum sermonum, vitarum et verborum laudationum, quae per saecula Orthodoxa scripta sunt — a Moscovia usque ad Ohrid et Constantinopolitanum, unde multa exemplaria et exemplaria conservata sunt. Iam inde a saeculo XV, eius conciones collectae sunt in collectionibus doctrinarum ecclesiasticarum iuxta conciones sancti Ioannis Chrysostomi aliorumque sanctorum patrum, in quibus "Cheti-Mei" a Macario metropolita.
