Matthew 6:1. Cave ne facias eleemosynam tuam coram hominibus, ut te videant: alioquin non remuneraberis a Patre tuo caelesti.
Vide autem, graece προσέχετε. In Slavica translatione - "audi". Cum sine causa putes hoc verbum antiquitus adhibitum esse signum ad monendum alios ab aliquo periculo, verbum πρόσεχε significavit: cave, diligenter observa te. Haec etiam summa significatio vocis hebraicae hebraicae respondentis "shamar", quae in Septuaginta per προσέχειν traducitur. Ita verius est hoc verbum Graecum in hoc versu interpretari: cave, cave ne (μή). Additur δέ in Vat. et aliis codicibus, sed invenitur in Sinai et aliis. Nonnulli interpretes arguunt hanc particulam praesentiam in textu parum probari. Chrysostomus demittit. Alii dicunt δέ solum processu temporis evanuisse, et praeterea ob simplicissimam causam, quae, si non in discordia, utique in aliquo incommodo finitimum Graecum "te" et "de" pronuntiare. (προσέχετε δέ). Alicubi δέ in uncis, sed plerique novissimi et optimi commentatores hanc particulam vel ex parte vel in plena praesentiam defendunt. Sic Alfordus, licet ipse δέ in uncis ponit, omissionem huius particulae ortam esse dicit, probabiliter ex eo quod ad nexum primi versus cum quinto capite non attendit, et novam rem supposuit. disseritur. Magnitudo particulae patet ex eo quod, adoptione vel omissione eius, sensus multum mutat. Christus antea (Matth. 5) locutus est de qua vera « iustitia » consistit (Matth. 5, 6, 10, 20), a vera et recta interpretatione spiritus ac sensus Legis Veteris Testamenti definita, ac si Non est altior iustitia discipulorum suorum quam scribarum et pharisaeorum, discipuli non intrabunt in regnum caelorum. Salvator autem idem ex aliis et novis partibus incipit illuminare. In libera translatione, sensus verborum eius sic inferri potuit. Quod si vos, inquit ad discipulos, id efficiatis, quod ante dixi vobis, si veram « iustitiam » (iuxta translationem nonnullorum scholarium Germanorum Frömmigkeit — pietatem convertimus), cave tamen hanc iustitiam. tuum non fit ab aliis diligenter observatum. In hac paraphrasi, ut perspicit lector, nomen « iustitiae » substituitur nomine « eleemosynae » in versionibus russicis et slavicis adhibitis. Haec substitutio solidissimas habet causas. Ante omnia animadvertimus versiones germanicas et Anglicas concordare cum russica et slavonica (Almosen, eleemosyna). Sed in Vulgata omnino alia vox dicitur justitiam vestram, quod graeco διακιοσύνην respondet, quod est justitia.
Quaestio cuius verbi hic uti debet, iustitia vel caritas (διακιοσύνη vel ἐλεημοσύνη), operosa investigatio est. Auctores editores et interpretes Novi Testamenti in gratiam « iustitiae » nituntur. Hsec lectio fere unanimiter ab omnibus praestantissimis editoribus et criticis approbata est. Hoc verbum habetur in codice Vaticano, in Beza, in antiquis translationibus Latinis, itemque in Origene, Hilario, Augustino, Hieronymo et multis aliis, Chrysostomo vero, Theophylacto et multis aliis eleemosynis. Occidentales critici et interpretes indagare curaverunt ubi et quare talis substitutio evenit. In primo versu omissis primo "sed" vel "sed", scribae, ut supra monui, ad nexum capitis sexti cum praecedente non attenderunt, et rati in capite sexto de re nova ageretur. . De quid? Hoc illis ostensum est, vers. 2, ubi de eleemosyna agitur. Cum primus versus (omissione δέ) sit pro- vus ad secundum, putaverunt in primis debere etiam orationem continere de eleemosynis, et reposui cum eo verbum justitiae. idque eo facilius et commodius fieri potuit, quod essent aliquae circumstantiae quae purgarent. Si legenti operam dat inspicere per biblia russica et slavica haec: Deut. vi 6, 25:24; Ps. 13:23, 5:32, CII; Isaiah 5:102, 6:1, 27:28; IV, 17, 59, 16, reperiet in Slavico textu misericordiae, eleemosynae, misericordiae, veniae ubique reperiri, et in russico iustitia, veritas, iustitia, et uno tantum loco textus Russici fere consentit. slavica, scilicet in Ps. Ita iidem textus in translationibus Slavicis et russicis interdum significationes omnino diversas habent. Sic enim, Dan. 4, slav. legitur: Peccata tua eleemosynis redime ; Hoc discrimen accessit ex eo quod translatio nostra Slavica facta est ex translatione Septuaginta, ubi in his casibus (quod brevitatis causa non indicavimus) verbum ἐλεημοσύνη – eleemosyna adhibetur, et russice – ex hebr. ubi invenitur nomen tsedaka, justitia. Quaeritur ergo, cur Septuaginta reperiri potuerit Hebraicam "tsedaka" per ἐλεημοσύνη interpretari - " eleemosynam", et an "tsedaka", id est "justitia" propria, quibusdam saltem casibus etiam exprimendis inserviverit. conceptus eleemosynae. Respondendum est in affirmativis. Iustitia est verbum subdolum, praesertim simplici et rudi homine, difficile est intelligere quid sibi velit; multo facilius hoc verbum accipitur, si iustitia magis concreta est - misericordia, misericordia, eleemosyna. Hinc valde mane, etiam ante RX, nomen tsedaka eleemosynam significare coepit, quae, ut dictum est, probabiliter faciliorem redderet iustitiam per eleemosynas in versu evangelii Matthaei, de quo vide. exemplum Gesenius Rev. Hebräisches und aramäisches Handwörterbuch über das neue Testament. 17. Auflage, Berlin-Göttingen-Heidelbergae, 19 LXII.
Nihilominus haec substitutio parum succedit, quod ex "internis considerationibus" (contextus) cum analysin locum nostrum demonstrari potest. Instructio huius versus est, quod discipuli iustitiam suam non faciunt coram hominibus, ad ostensionem, ut homines glorificant. Ex ulterioribus instructionibus patet, quod eleemosynae non sint faciendae ad ostentationem, sed non tantum, et oratio (vers. 5 et seq.) et jejunium (vers. 16 et seq.) non sit ambitiosa. Si iustitia in eo versu reponitur per eleemosynam, tunc putandum est quod solum fit ad spectaculum, et Christum increpat tantum eleemosynam faciendam, quia in versu 1, artissimo modo ponetur ad vers. -2. Ex praemissis sequitur quod, in vers. 4, accipienda iustitia, accipiendum est nomen generale vel generalis notionis, quae eleemosynam, orationem et ieiunium complectitur. Id est, secundum Christum, eleemosyna, oratio et ieiunus significant humanam iustitiam. Quibus virtutibus aliquis insignitus potest considerari iustus, si haec sit ex amore Dei et proximi. Virtutes omnes quae iustitiam faciunt, ad spectaculum minime adhibeantur necesse est. Verbum graecum , θεαθῆναι hoc loco , significat intuentem , protractum , intentum et attentum aliquid intuentem , ut fit in theatro , contemplationem significat , per βλέπειν , quod simpliciter videre , intueri , significat . ut id facere possit. Patet ergo salvatoris instructio: discipulos suos docet iustitia eorum non esse diligenti observatione, aliorum hominum scrutinio. Pro "ut videant te" Graece "videri" (vel videri ab eis, αὐτοῖς, id est ἀνθρώποις, ad populum, cfr. Matth. 1, 23). Sic prima pars hujus versus melius interpretari potest: sed cave (cave ne facias) facere justitiam tuam coram hominibus, ut appareat eis (oculos eorum percutiens sub- clusos; longam observationem).
Praeterea, "aliter" (in bibl. russico) significare videtur ad verba: "non erit vobis merces" et cetera. In originali significatio aliquantum differt: cave ... si autem non caves, tunc non remuneraberis, et sic porro. Illae. hic, pro brevitate, in Evangelio omittitur (cfr. Matth. 9, 17; 2 Cor. 11, 16). Christus non determinat quid sit praemium. Nescitur utrum terrenum sit an caeleste praemium, an utrumque. Nihil obstat quominus hic et terrena et caelestia praemia intelligamus. Sed pro Russico "non habebis", simpliciter vertendum est "non habebis" (οὐκ ἔχετε), ut tota vox haec sit: si non caves, nullam mercedem habes de caelesti tuo. Pater.
Matth. Cum ergo facis eleemosynam, noli tuba canere ante te, sicut hypocritae faciunt in synagogis et in vicis, ut honorificent homines. Amen, amen dico vobis: Iam receperunt mercedem suam.
Vera est translatio, et aliquantum ambiguum in ultima sententia, utique non ad homines generaliter, sed ad hypocritas referendum est. In archetypo ambiguitas pronominis solita omissione ante verba declinatur et in eisdem vocibus, temporibus et modis positis vocabulis (ποιοῦσιν – ἀπέχουσιν) declinatur.
Judaei prae ceteris gentibus charitate insigniti sunt. Secundum Tolyuk, celeber magister Pestalozzius dicere solebat religio Mosaica caritatem magis quam christianam fovere. Iulianus Iudaeos paganis et Christianis in exemplum caritatis posuit. Dum longum ac longum tractatum Talmudicum de charitate de reliquiis pro Pauperibus at Harvest perlegimus (translatum per Pereferkovich, vol. I.), multa levia iudicia invenimus, ut pauperes reliquias post messem colligere intenderent. Dictum est etiam "eleemosynam et gratuita officia" aequivalere omnibus praeceptis Torah. Quaesitum est, an idem non sit eleemosynas dare et idola colere, et quomodo probare eleemosynas et gratuita officia Israel tueri et concordiam inter ipsum et Patrem, qui in caelis est, fovere. Non dubium est igitur quin Iudaei etiam tempore Christi caritatem evocent, sicut patet ex mentione ipsius Christi pauperis eorumque praesentiae manifestae, praesertim in Ierosolymis. Nec dubium est quin in hac charitate et in eleemosynas distribuendo etiam interfuerunt « hypocritae », quos Christus hic denunciat. Sed quaestio, an coram se cecinerint, difficultatem dedit tam antiquis quam modernis exegetis.
Chrysostomus intellexit hanc vocem: Noli tuba canere improprie. Salvator «in hac locutione metaphorica non vult dicere hypocritas tubas habuisse, sed magnam habuisse libidinem iactandi, irridendi (κωμωδῶν) et condemnandi. damus, sicut dandum est». Similem sententiam se exprimit Theophylactus: Hypocritae tubas non habebant, sed Dominus eorum cogitationes irridet, quia eleemosynas suas canere volebant. Hypocritae sunt qui videntur dissimiles esse quam sunt. Minime mirum est quod multi ultimi interpretes, in suis dictis de his "tubis", paternas interpretationes iam dictas sequuntur. "Nihil restat nisi hanc phrasim improprie intelligere," inquit Tolyuk.
Quae quidem opiniones confirmantur ex hoc quod adhuc apud Iudaeos consuetudines non invenitur quando hypocritae, eleemosynas distribuentes, ad litteram coram se fictabunt.
Anglicus Lightfoot physicus multum temporis ac laboris quaesivit talem vel similem casum, sed "quamvis multum et graviter quaesivit, ne minimam quidem fistulae mentionem in eleemosynis largiendis invenit." De Dictione Lightfoot, Alter Anglicus Commentator Morison, ait non esse opus Levipes « tam diligenter scrutari, quia notum est, saltem in synagogis, quando privati volunt eleemosynam dare, tubas ad literam non posse. usus est. " Hoc satis est. Dictum est quod si hypocritae clangant tubas, tunc talis gloriatio eorum (καύχημα) coram hominibus incomprehensibilis esset, et si vellent, melius possent malas causas occultare. Sunt etiam casus contrariis quibus Christus loquitur. Sic, verbi gratia, de quodam rabbo, cuius opera caritativa habebatur exemplaris, in Talmud narratur quod, nolens erubescere pauperem, sacculum eleemosynarum super tergo suo suspendit apertum, et inde poterat pauper auferre quod possent, inconspicuously.
Quae quidem omnia textui evangelico non obiiciuntur, neque solet obiectio proponi. Attamen concreta ac vivacitas locutionis « non tuba canetis », eiusque manifesta nexus cum subsequentibus hypocritarum denuntiationibus, reapse confirmatur in informationibus quae de eorum moribus ad nos pervenerunt (vers. 5 et 16); compellebat nos quaerere aliquam realem et realem confirmationem pro eo. Apud paganos tales mores reperti sunt, inter quos Isis et Cybeles servientes eleemosynas petentes tympana pulsant. Idem, secundum descriptionem peregrinorum, a Persis et Indis monachis factum est. Sic apud paganos strepitus ab ipsis pauperibus petens eleemosynam. Quod si haec ad rem de qua agitur, sic dictio "noli flare" intelligenda erit secundum quod hypocritae non permittunt obstrepere pauperibus eleemosynas sibi postulantes. Auctor autem qui haec indicabat, Iken physicus Germanus, secundum Tolyuk, ipse honeste fassus est, non posse talem consuetudinem probare vel apud Iudaeos vel apud Christianos. Multo minus probabile est verba "noli flare" ... mutuata esse a tredecim capsis tubulosis vel cantharis in templo positis ad colligendas donationes (γαζοφυλάκια, vel hebraice chaferot). Huic opinioni obiiciens, Tolyuk dicit pecuniam, quae in has fistulas incidit, nihil ad charitatem pertinere, sed ad templum congestum; cantharos in eleemosynis largitionibus non « chaferot », sed kufa vocabantur, et de eorum figura nihil notum est. Sed si solum in evangelio Matthaei occurrat signum quod tubae in opere benefaciendo adhibitae sint, non omnino excluditur quin ita sit. Tubae utebantur a sacerdotibus in templo et synagogis, erant pixides "tubae", et ideo vox "non tuba", facta metaphorica, aliquid rei metaphoricae fundamentum habere potuit. In rabbinicis tractatibus Rosh Hashanah et Taanit multa sunt decreta de « tuba », si ergo expressio Christi non potest intelligi in sensu: non flabit tibi eleemosyna dando, bene sic intelligi potest. cum facis eleemosynam, noli tuba canere ante te, sicut aliter faciunt hypocritae. Sensus locutionis - ad caritatem suam publicam convertendam - comprehensibilis omnino est neque omnino mutatur, sive consideremus locutionem veram esse sive solam metaphoricam. Et quomodo quis postulare potest ut Talmud cogitet, quamvis levitas Judaeorum, omnes tunc Judaeorum consuetudines cum tot eorum connexionibus?
(continuandum)
Source: Explicatio Bibliorum, seu Commentarii in omnes Libros S. Scripturae Veteris et Novi Testamenti: in 7 tomis / ed. AP Lopukhin. – Editio quarta, Moscuae: Dar, 2009 (Russice).
