Auctore prof. AP Lopukhin
Cap. 19. 1 - 10. Zachaeus publicanus. 11 - 27. De fodinis parabola. 28 – 48. Ingressus in Ierusalem et emundatio templi.
Luc. Et ingressus est Iericho et perambulabat eam.
Luc. Et ecce vir nomine Zacchaeus, qui erat princeps publicanorum et dives;
Zachaei publicanorum historia Evangelium Lucae notum est, nec in aliis evangelistis describitur. Cum Dominus iter faciens in Ierosolymam, perambulabat Iericho (Iericho enim vide commenta super Matth. XX, 20), princeps publicanorum localium (in Iericho multa munia susceperunt a productione et exportatione. balsamum et ideo plures publicani erant, quidam homo dives nomine Zachaeus (ex Hebraeo — purus), scilicet Iudaeus, quaerens inter eos qui praeteribant Iesum videre. "Quis est?", id est quis praetereuntium erat Iesus. Sed quia statura parvus erat, hoc non obtinuit.
Luc. sed e plebe, quia statura pusillus erat, videre cupiebat;
Luc. Et accurrens, ascendit ficus ad videndum Ipsum, quia erat praetereundum;
Currens, id est ad hunc vicum quem nondum transierat Christus, sed transiret (secundum optimam lectionem: εἰς ἔμπροσθεν, et secundum textum receptum simpliciter ἔμπροσθεν).
Arbor fici ascendit — arbor satis alta erat.
"inde". In Graeco vocabulo δί ἐκείνης habet, sed superflua hic praepositio διά, in optimis codicibus non invenitur.
Luc. Iesus accedens ad locum illum suspiciens vidit eum et dixit ad eum: Zacchaee, descende cito, quia hodie oportet me esse in domo tua.
Zachaeus. Nescitur an ante hoc cognovit Dominus Zachaeum. Fieri potest ut audiverit nomen publicani ex his qui in circuitu ejus sciebant Zachaeum, & ex nomine vocaverunt eum, cum viderunt eum in hoc loco miro in ligno.
"Hodie me esse ...". Dominus Zachaeo indicat peculiare eius diei momentum: Christus, secundum desuper definitionem (cf. v. 10), debet manere cum Zachaeo per noctem (compare locutionem μεῖναι – esse cum Ioanne. 1:39).
Luc. Qui cito descendens excepit eum cum gaudio.
Cum Christus appropinquavit, Zacchaeus quidem eum vidit, et gavisus est; sed potest cogitare gaudium cordis sui, cum magnus propheta, agnitus populi sui Messias, sub arbore substitit, aspiciens, et nominatim vocans, ut descenderet, quia in domo ejus esse voluit. . Zacchaeus non solum eum videret, sed etiam eum in domum suam reciperet, cum eo cenaret et ei in domo sua noctem daret, gloriosum Messiam hospitem suum publicanum contemptum haberet. Laetus Zacchaeus decurrit ab arbore alta hospitem in patriam.
Luc. Quod cum viderent omnes, mur- mur et dixerunt: Substitisti mali.
"Omnes" hyperbolica expressio est. De Iudaeis, qui Christum comitabantur in domum Zachaei, et viderunt Zachaeum in introitu obviam Domino.
pressius: subsistere hic (ἰσῆλθεν καταλῦσαι).
Luc. Et stans Zachaeus dixit Domino : Ecce dimidium bonorum meorum, Domine, do pauperibus : et si quid injuste ab aliquo tuli, quadruplum reddam.
Colloquium, quod Christus habuit cum Zachaeo, quando ad eum venit, debet animum publicani vehementer movisse. Promittens se pauperibus et ab eo offensos reddere conscientiam suam indignitatis inde exprimit antequam tantae felicitatis qua nunc colitur ipse Messias ad eum pervenit.
iniuste ( ἐσυκοφάντησα ) , id est si quis materialiter per meas auditiones laeserit . Fieri enim potest, ut Zachaeus, princeps publicanorum, majori munere fungitur mercatoribus mulctandis, qui non emolumenta legum in bonis persolverunt.
"Quadruplex". Furtum suum arbitratus est, et pro furto secundum legem Mosaicam quater vel quinquiens pretium bonorum ablatarum dare licebat (Exod. XXII, 22).
Luc. Dixit autem de eo Jesus : Hodie salus domui huic facta est, quia et hic filius est Abrahæ.
"Dixit de eo" - in relatione ad Zachaeum (πρός αὐτόν) et discipulos suos et hospites qui in domo erant alloquens (non, ut in versione Russica, dixit ad eum).
huius domus, id est toti familiae Zachaei.
filius Abrahae, id est, invito professione sua ab omnibus iudaeis contempta, et Zachaeus aliquod ius theocraticum habuit ad salutem per Messiam. Hoc non est de eius dignitate morali, sed sequentis versus confirmat sententiam Zacchaeum revera ad populum pertinere frustra vocatum « perisse ».
Luc. venit enim Filius hominis quaerere et salvum facere.
Hic confirmat Dominus veritatem eorum quae dicit in vers. 9. Salus enim venit ad familiam Zachaei, quia venit Messias quaerere et salvare subiectos aeternae perditionis (cf. Matth. 18, 11). .
Luc. Audiens autem hoc addidit parabolam, quia prope erat Jerosolymis, et putabant quod in illa hora revelaretur regnum Dei,
Metallorum parabola similis est parabolae talentorum quae Matthaeus evangelista dedit (cfr. Matth. 25, 14-30).
Lucas Evangelista significat quod annuntiatio salutis domus Zachaei (vers. 9) audiebatur a discipulis Christi, et fortasse a Zacchaeo hospitibus, qui hoc intelligebat, quod Christus mox regnum Dei omnibus aperiret. tantum CL stadia ab Hierosolymis). Constat regnum, quod omnes expectabant, externum, politicum. Ad hanc spem depellendam, Dominus praesentem parabolam narrat.
Luc. et dixit: Homo quidam nobilis iret in regionem longinquam ut obtineret regnum sibi et rediret;
Fieri potest ut, cum Dominus loqueretur de homine, qui regiam dignitatem sibi obtinere conabatur, significaret Archelaum Judaeorum regem, qui Romam proficiscens, contra subditos se regem constituebat. Josephus, Antiquitates Judaicae, XVII, 11, 1). Sic et Christus, antequam regnum gloriosum susceperit, necesse est ire in regionem longinquam, ad coelum, ad Patrem suum, et tunc apparuisse. terram in majestate sua. Sed haec comparare non opus est, quia principalis notio in parabola non haec est, sed de damnatione servorum improborum (vers. 11-1).
Luc. Vocatis autem decem servis suis, dedit illis decem mnas, et ait ad illos : Negotiamini dum revertitur.
Ille decem servos vocat αυτοῦ , a quibus sperat se curaturum (cf. Matth. 25, 14).
"mini". Mina Judaica centum siclis aequalis erat, id est 80 rublis (1.6 kg. argenti). Mea Attica centum drachmis aequa fuit, si mea argentea, id est. ad XX (approx. CCCC P. argenti). Sed aurum meum erat 20 rublis aequale. In evangelio Matthaei, calculi majores sunt, talenta dicuntur, sed ibi homo omnia sua dat, quod hic non dicitur de eo qui sibi regnum quaesiturus ibat.
Commercium, id est utantur ad mercaturam.
Per "servos", scilicet, discipuli Christi debent intelligi et per "min" diversa dona quae a Deo acceperunt.
Luc. Cives autem eius oderant eum et miserunt nuntios post eum dicentes nolumus eum regnare super nos
Cives autem qui praefatum hominem regem suum esse noluerunt, intelligendum est cives Christi, Judaeos infideles.
Luc. Qui cum reverteretur, accepto regno, servos illos vocare iussit quibus pecuniam dederat, ut sciret qui quid lucrati essent.
(Matth. xxv. 25).
"qui quid consecutus" - rectius est dicere "qui susceperit quid".
Luc. Primus accedens dixit: domine, tua mea decem metalla meruit.
Hic invenimus unum profuisse multis et multiplicasse donum eius decumum (Beatus Theophylactus).
Luc. Et dixit ei: Bene, serve bone; quoniam in modico fuisti fidelis, dominare super decem civitates.
xxv 25-20;
Luc. Accedens alter dixit: domine, mina tua quinque minam adtulit.
Luc. Et huic ait: Tu quoque eris super quinque civitates.
Luc. Accedens alius dixit: domine, ecce meum est, quod habui in pallio;
Tertius servus erat omnino inutilis et laborans in otio.
Videamus quid dicat, Domine, hic est meus, accipe. "Ego servavi linteo involutum." Linteum impositum super capite Domini mortui (Joh. xx. 20), et facies Lazari in sepulcro linteo involuta (Joh. xi. 7). Merito ergo hic incautus dicit se in pallio involuisse donum. Nam eam mortuam et otiosam non fecit, nec usus est, nec profuit.
Luc. timui enim te, quia crudelis es: tolle quod non seminasti, et metis quod non seminasti.
Servus putabat mercatorum studium solum sine Dei auxilio omnia peregisse, eumque ut crudeliter cepisset, quae alii sine ullo auxilio acquisiverant. Talem excusationem exhibet parabola, volentes ostendere, quod tales nullas rationabiles excusationes possint offerre, et quodcunque dicant in eos converti. Et audi adhuc: Dicit ei: Ex ore tuo te judico, serve nequam. (Evthymius Zygaben)
Luc. Ait dominus: ore tuo te iudicabo, seruum callidum: sciebas quod ego crudelis sum, accipio quod non seminavi, et meto quod non seminavi;
Luc. quare non pecuniam meam ad mensam posuisti, ut cum venero, usuram accipiam?
Luc. Et astantibus dixit : Auferte ab illo meum, et date illi qui decem metalla habet.
Luc. Et dixerunt ei: domine, habet decem metalla.
Luc. Dico enim vobis: omni habenti dabitur, et ab eo qui non habet, et quod habet auferetur;
(vide interpretationem Matth. xxv. 25-22).
Luc. et inimicos meos, qui noluerunt me regnare super se, adducite huc et interficite ante me.
Hic rex respicit servum pessimum, et meminit inimicorum suorum, de quo vers.
"Excidet ante me" est figura, pro damnatione inimicorum Christi in mortem aeternam.
Hoc modo parabola refertur ad fortunam Iudaeorum, qui in Christum non crediderunt, et hoc maxime propositum est ad futurum fatum discipulorum Christi. Quisque discipulus quoddam donum datur, quo Ecclesiae serviat, et si hoc dono non recte utatur, exclusio a regno Messiae punietur, sed diligentes exsecutores voluntatis Christi summas accipient. honoribus in eo regno.
Haec parabola multos usus habet: ostendit imminentem Christi profectionem e mundo; odium quo rejectus est; officium fidelitatis in usu omnium credentium in Ipsum; incerto tempore reditus; fidemque in reditu eius rationem redditurum esse; inertis damnatio; magnum praemium omnibus fideliter servientibus; et exitium eorum qui eum reprobaverunt.
Luc. Et cum hoc dixisset, ibat ascendens Jerosolymam.
Hic Lucas evangelista loquitur de introitu Christi in Ierusalem secundum Marcum Evangelistam, Marc. Sed simul quaedam addit, et alicubi quoque secat.
Novissimum momentum in vita Christi appropinquavit. Inimicorum malitia augetur et eius auctoritatem in populo labefactare quaerunt, eumque necant.
"ibat". Accuratius "Praecedo ( ἐπορεύετο ἔμπροσθεν ) discipulos suos (cfr Marc 10, 32).
Luc. Et cum appropinquasset Bethphage et Bethaniæ in montem qui vocatur Oliveti, misit duos ex discipulis suis
“ad montem Eleon” rectius “ad montem Oliveti” (ἐλαιῶν – oliveti; Iosephus etiam nomine Montis Oliveti utitur Iosephus. Antiquitates Iudaeae, VII, 9, 2).
Luc. et ait illis: Ite in e regione castelli; cum intraveris, invenies asinum ligatum, quo nemo unquam sedit; solvite illum et adducite.
Luc. Et si quis vobis interrogaverit: Quare solvitis eum? Dic ei sic: oportet Dominum.
Luc. Abiit ergo missus et inuenit sicut dixit illis.
Luc. Solventibus autem illis asino, dixerunt domini eius ad eos: Quid solvitis asinum?
Luc. Responderunt: Necessarium est Domino.
Luc. Et duxerunt illum ad Jesum; et imposuerunt super asinum vestimenta sua, et imposuerunt super eum Jesum.
Luc. Et cum præteriret, vestimenta sua straverunt in via.
Luc. Cum autem transiret montem Olivarum, gaudens omnis multitudo discipulorum, coepit laudare Deum voce magna super omnia signa, quae viderant,
"Cum esset transiturus in montem oliueti." Ubi de monte descensus fuerat, visa est Jerusalem in omni gloria sua. Hinc intellegitur repentinus tumultus ecstaticorum populi, qui Christum regem suum comitantur intrantem caput eius.
"multi discipuli". Hi discipuli latissimo sensu verbi sunt.
"Ut viderant". Significat antem cum Christum secuti sunt.
Luc. dicentes: benedictus rex qui venit in nomine Domini! Pax in caelo et gloria in excelsis!
" Rex benedictus." Discipuli Dominum Regem solum vocant apud Lucam et Johannem (Joh. xii. 12).
"Pax in caelo et gloria in excelsis." His verbis Lucas exclamationem reponit: Hosanna in excelsis (apud Matthaeum et Marcum). Qui, ut ita dicamus, "hosanna" in duas voces dividit: "pax in caelis", id est salus in caelis, apud Deum, qui nunc hanc salutem per Messiam dispensabit, ac deinde "gloria in excelsis", i.e. propter hoc ab angelis in altis glorificabitur.
Luc. Et quidam pharisæi de turbis dixerunt ad illum: Magister, increpa discipulos tuos.
Luc. Ipse autem respondens ait illis: Amen, amen dico vobis: si tacuerint, lapides clamabunt.
Hic locus tantum apud Lucam Evangelistam invenitur. Quidam phariseorum, de turba in qua erant egressi, ad Christum conuersi sunt cum proposito prohibere discipulos suos hoc modo clamare. Dominus respondit, non posse deo talem eruptionem laudis obstrui. Quod cum faciebat, proverbio usus est de lapidibus, quod etiam in Talmude reperitur.
Luc. Et cum appropinquaret, vidit civitatem, flevit super eam
"Flevit pro eo". Cum ad civitatem appropinquasset, aspexit et flevit; amare flevit, sicut verbum illud ostendit ( ἔκλαυσεν ἐπ' αὐτήν , non ἐδάκρυσεν , sicut ad sepulcrum Lazari , Ioan. XI , 11 ) .
Luc. et ait: si modo scires, saltem in hac die tua, quid pro pace tua? Nunc autem abscondita est ab oculis tuis;
"si esset". Frangitur oratio, sicut flentibus accidit (Evthymius Zigaben). « Pro pace » seu saluti Ierusalem debebant servire utique fidei in Christum Messiae promissioni (cfr. Luc 14, 32).
"et vos" - sicut discipuli mei.
In hac die tuo, id est in hac die, quae sit tibi dies salutis.
« Nunc ... » — hoc in praesenti relatione impossibile est, cum Deus hanc a vobis salutem abscondit (ἐκρύβη significatio Dei, cfr. Io. 12, 37 ss.; Rom. 11, 7 ss.).
Luc. Venient enim super te dies, et circumdabunt te inimici tui fossis, et circumdabunt te: et coangustabunt te trans fretum,
"Venient tibi dies". Dominus modo dixit, quod ex populo Judaico occultum sit id quod saluti illorum inservit. Hoc autem probat nominando poenam quae populus iste expectat.
"Circumdebunt te fossis". Hoc in obsidione Hierosolymae a Romanis factum est, cum Titus, ne commeatus Jerosolymam deferretur, vallo aut vallo circumdatus est, ab obsessoribus incenso, et postea muro suffectus est.
Luc. et perdent te et filios tuos in te, et non relinquent in te lapidem super lapidem, eo quod nescisti tempus visitationis tuae.
"Perdent te". Accuratius "adaequabunt te solo" (ἐδαφιοῦσι).
"et filii tui in te". Civitas in Scripturis saepe sub matris imagine repraesentatur (cfr. Ioel 2, 23; Isa. 31, 8), et ideo per infantes civitatis incolae intellegendae sunt.
tempus quo visitatus est, id est quodam momento in quo Deus specialem curam tibi ostendit, offerens te ad salutem messianicam per me recipiendam (τόν καρδονν τῆς ἐπισκοπῆς – cf. 1 Pet. 2, 12).
Luc. Et cum introisset in templum, coepit persequi vendentes et ementes in eo;
Lucas evangelista narrat de purgatione templi ab inusitato operatione secundum Marcum (Marc. XI, 11-15) et partim secundum Matthaeum (interpretatio Matth. XXI, 17-21).
Christus sermonem solitum non prius inchoavit quam Templum in statum decoris et silentii redactum esset. Hoc certe opus erat facilius nunc quod iam semel factum est. Cum deformis tumultus mercatorum cessasset, templum rursus solitam speciem induit. Perdolentes populus venit ad Christum et sanavit eos. Interea rumor novae exactionis mercatorum de Templo ad Sanhedrin pervenit, et ejus membra, post paululum a sua perturbatione recuperata, ad Templum venit, ut ab praedicatore responsum ad interrogata posceret: In qua potestate? hoc facis? Et quis tibi dedit hanc potestatem? Quae eum ad aliquid, quod antea acciderat, adfirmare voluisset, ut eum blasphemiae incusaret et lapidaret. Sed haec perfidia in ipsorum capita cecidit (Luc. 20, quaestio de baptismo Ioannis).
Luc. et dixit eis: scriptum est: "Domus mea domus orationis est", et speluncam latronum fecistis eam.
Luc. Docebat autem quotidie in templo. Principes autem sacerdotum, et scribæ, et seniores populi quærebant illum occidere:
"Et studuit cotidie." Lucas autem Evangelista notat cotidianum Christi apparitionem in templo ut magister transitus ad materiam sequentis capitis. Hanc etiam doctrinam Marcus evangelista ponit (Marc. XI, 11).
Luc. et non inveniebant quid facerent ei, quia omnis populus erat amabilis et audiebat eum.
Adiectus est ei et exaudivit eum (ἐξεκρέματο αὐτοῦ ἀκούων). Intentio qua populus Christum audiebat obstabat inimicis salvatoris contra eum cogitationibus suis.
Source in Russian: Explicatorium Bibliorum, seu Commentarii in omnes Libros Sacrae Scripturae Veteris et Novi Testamenti: In VII voluminibus / Ed. prof. AP Lopukhin. – Ed. 7th. – Moscoviae: Dar, 4. / T. 2009: Quattuor Evangelia. – 6 pp. 1232-735 p.
