Auctore prof. AP Lopukhin
Ioannes cap. 2. 1 – 12. Miraculum in nuptiis in Cana Galilææ. 13 – 25. Christus Ierosolymis. Templi purgatio.
2:1. tertia die nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae et erat mater Iesu ibi.
2:2. vocatus est etiam ad nuptias Jesus et discipuli ejus.
"Tertia die." Tertia erat dies post diem quam Christus Philippus vocavit (Joh. i. 1). Iam illa die Christus erat in Cana Galilaeae, ubi venerat, forte quia casta mater eius praecesserat ad nuptias in familiari familia. Assumendum est quod primo Nazareth Nazarenum ivit, ubi cum matre vixit, et deinde, non inveniens eam, cum discipulis Cana perrexit. Hic et ipse et discipuli eius, forte omnes quinque, vocati sunt ad nuptias. Sed ubi erat Cana? Una tantum Cana in Galilaea nota est - oppidulum horae Nazarethanae a septentrione et media. Robinson suggerit aliam Cana quattuor horarum a Nazareth ad septentrionem esse non bene conditam esse.
2:3. Et consummato vino, dixit mater ejus ad Jesum: Vinum non habent.
2:4. Dicit ei Iesus: Quid mihi et tibi, mulier? nondum venit hora mea.
2:5. Dicit mater ejus ministris : Quodcumque dixerit vobis, facite.
"Cum vino finitur." Celebrationes nuptiarum Iudaeorum usque ad septem dies duraverunt. xxix 29; Jud. Et ideo in tempore adventus Christi cum discipulis suis, cum iam aliquot dies in festivitatibus transierant, penuria vini erat, ut videtur, exercitus divites non erant. dicendum quod beata virgo iam forte audiverat ex discipulis Christi de his quae dixerat Ioannes Baptista de filio, et de promissione miraculorum quae ante biduum discipulis suis dederat. Ideo ad Christum se converti posse arbitrabatur, ei demonstrans difficultatem mulierum condicionem. Fortasse etiam in animo habuit discipulos Christi praesentia sua in celebratione calculis catervarum turbasse. Utcumque autem se res habeat, non est dubium quin a Christo expectaverit miraculum.
"Mulier, quid tibi cum me?" Hanc petitionem matri Christus his verbis respondit. “Quid mihi tibi, mulier? nondum venit hora mea.' Ad primum ergo dicendum quod prima medietas responsionis videtur aliquod opprobrium inesse beatae virgini quod vellet inducere ad miracula facienda. Nonnulli videntur exprobrationis sonum etiam in eo quod Christus eam vocat simpliciter "uxorem", non matrem. Et quidem ex proximis verbis Christi de hora eius, dubitari non potest quin per interrogationem indicare ei voluisset, solitam suam deinceps matrem terrenam de se intuitu deserendam, ex cuius vi id existimabat. ius suum est ut matrem a filio exigat a Christo.
Cognatio terrena, quamvis arta fuerit, pro divina actione non decrevit. Sicut in prima specie in templo, sic nunc in prima specie gloriae eius, non est matris suae, sed solius patris caelestis digitus, qui ostendit horam. Quaestio tamen Christi non habet reprehensionem in sensu verbi. Hic Christus tantum explicat Matri suae quid sit eorum necessitudo in futuro. Nec foeminam (γύναι) verbum foedum in se continet, quod ad matrem applicatum, id est, in oratione filii ad matrem. Videmus Christum eodem modo matrem appellat, cum ante mortem suam eam amore intuens, in futuro protectorem suum Ioannem constituit (Joan. XIX, 19). Ac denique in secunda parte responsionis: « Nondum venit hora mea », omnino denegationem matris instantiae videre non possumus. Solus Christus dicit tempus miraculi nondum venisse. Ex quo patet quod volebat petitioni matris implere, sed solum tempore praefinito a patre caelesti. Ipsa autem beatissima Virgo verba Christi in hoc sensu intellexit, ut patet ex eo quod dixit servis suis omnia quae facere iussit.
2:6. Erant ibi sex hydriae lapideae, positae ad lavandum secundum morem Judaicum, habentes mensuras binas vel ternas.
2:7. Dicit eis Iesus: Implete hydrias aqua. Et impleverunt eas usque ad summum.
2:8. Tunc dicit eis: Effunde nunc et ferte ad senem. et tulerunt.
Secundum morem iudaicum, manus et acetabula lavarentur in convivio (cfr. Matth. 15, 2; 23, 25). Ideo magna vis aquae ad mensam nuptiarum parata est. Ex hac aqua Christus servos iussit implere sex hydrias lapideas, volumine duarum vel trium merarum (per meras hic, probabiliter, mensura liquorum ordinaria intelligitur - balneum, quod erat fere quatuor situlis aequale). Talia vasa ad decem hydrias aquae stante in area, non in domo. Ita sex vasa contenta usque ad 60 hydrias aquae, quae Christus convertit in vinum.
Hoc autem miraculum tale fiebat, ut quis postea naturaliter exponeret. Cur autem Christus non fecit vinum sine aqua? Fecit «ut ipsi aquam haurientes miraculi possent testificari et larvales omnino non spectare» (S. Ioannes Chrysostomus).
2:9. et cum accepisset senex morsum aquae quae conversae erat in vinum et nesciebat unde vinum veniret sed servi qui attulerat aquam vocavit sponsum
2:10. et dicit ei: Omnis homo primum bonum vinum ponit, et cum inebriati fuerint, tunc inferiores, et bonum vinum usque adhuc conservastis.
"vetus conciliator" (in the original, ἀρχιτρίκλινος - principalis auctor mensae in triclinio. Triclinium est triclinium in architectura Romana, nota pr.).
Gustavit ergo dominus convivium, et invenit illud optimum, quod narravit sponso. Hoc testimonium confirmat aquam in vasis, immo in vinum conversam. Ex parte vero dispensatoris non poterat esse aliqua suggestione propria, quia manifeste ignorabat quid servi fecissent ex mandato Christi. Quin etiam immoderato vini usui non indulsit, adeoque ad ipsam vini qualitatem a servis ap- paret. Et hoc modo Christus dispensatori iubens vinum afferri, voluit omnem causam dubitandi removere an esset vinum in vasis.
cum inebriati fuerint, ὅταν μεθυσθῶσιν. Ceterum convivae etiam vinum eis ministratum satis aestimare poterant. Christus et beata virgo non mansissent in domo ubi erant ebrii, et exercitus, ut dictum est, non erant divites, et non habebant nimium vinum, ut biberent. Villicus: ebriosus significat interdum inhospitales hospites vino malo servire hospitibus; hoc fit cum convivae non amplius vini saporem percipere possunt. Sed villicus non dicit quod tunc hospes talem considerationem habuit et hospites ebrii sunt.
Huius colloquii cum sponso narrationem interrumpit Evangelista, nec verbum de impressione miraculi in omnibus hospitibus commemorat. Huic magni momenti fuit quatenus ad confirmandam fidem discipulorum Christi pertinebat.
2:11. Sic in Cana Galilaeae coepit Iesus signa sua et manifestavit gloriam suam; et crediderunt in eum discipuli eius.
Sic coepit Iesus mirabilia. Miracula Christi evangelista videt tamquam signa testificantia dignitatis divinae Eiusque messianica vocationi. Hoc sensu et Paulus Apostolus de se ad Corinthios scripsit: "Signa, signa, signa apostoli (in me) ostensa sunt in vobis in omni patientia, in signis, prodigiis et virtutibus" (2 Cor. . quod licet Christus ante tres dies discipulos suae mirae cognitionis ostensus sit, Ioan. Miraculum autem in Cana primum fuit operum ejus, de quo ipse dixit quod nemo ante eum talia fecerat (Joh. xv. 12).
et manifestavit gloriam suam. Sensus huius signi et momentum ostendit in verbis: « Et manifestavit gloriam suam ». Qualem gloriam hic loquimur? Nulla alia gloria hic intelligi potest, quam divina incarnati gloria Logos, quam Apostoli contemplati sunt (Joan. I, 1). Et in consequenti evangelistae verbis: « Et crediderunt in eum discipuli eius », actio manifestationis gloriae Logos incarnati directe indicatur. Discipuli Christi paulatim accesserunt ad fidem in eum. Fides eorum primo fuit in sua infantia, quae fuit cum Ioanne Baptista. Quae fides postea confirmata est ad Christum appropinquantes (Ioan. I, 14), et post manifestationem gloriae eius in Cana nuptiis ad tantam fidem pervenerunt ut Evangelista dicere posset de eis quod crediderunt. in Christo, id est, se esse Messiam et Messiam in eo esse persuaserunt, non solum stricto sensu quem Iudaei exspectabant, sed etiam altiores stabant nuntiis Dei communibus.
Forsitan Evangelista id admonet, quod discipulos credentes per praesentiam Christi in festis nuptiis impressionem sibi fecerunt. In arcta Ioannis Baptistae schola educati, qui eos ieiunare docuit (Matth. IX, 9), hac de re perplexari possunt vitae humanae gaudia, quibus novus Magister praestitit, et ipse interfuit. ibi cele- bravit. Nunc autem quod Christus miraculose suum ius aliter a Ioanne confirmatum habuit, omnes dubitationes discipulorum evanuerunt et fides eorum confirmata est. Et impressio miraculi in Cana super discipulos maxime valida fuit, quod unus eorum magister prior eorum non fecerat miraculum (Joan. X, 14).
2:12. Post hoc descendit ipse in Capharnaum, et mater ejus, et fratres ejus, et difcipuli ejus; et non multis diebus ibi manserunt.
Post miraculum in Cana Christus adiit Capharnaum cum matre, fratribus (pro fratribus Christi — vide interpretationem Matth. 1, 25) et discipuli. Quod autem Christus ivit Capharnaum, ex hoc quod in illa civitate vixerunt tres ex quinque discipulis Christi, scilicet Petrus, Andreas et Johannes (Marc. i. 1, 19, 21). Poterant hic suas piscaturae actiones continuare sine communione cum Christo solvere. Fortasse etiam ibi duo alii discipuli, Philippus et Nathanael invenerunt opus. Sed quid significat adventus ad Capharnaum matris Christi et fratrum? Verisimile est totum Iesu Christi familiam Nazareth relinquere. Et quidem ex synopticis Evangeliis apparet mox Capharnaum permansuram Christi et eius familiam factam esse mansionem (Matth. IX, 29; Marc. II; Matth. XII, 9). Et in Nazareth tantum sorores Christi manebant, ut videtur, iam nuptae (Matth. XIII, 1).
Capharnaum, vide Interpretationem ad Matth. 4:13.
Venit, pressius: descendit. A Cana usque Capharnaum descendit via.
2:13. Appropinquabat Pascha Iudaeorum, et ascendit Ierosolymam Iesus
In Capharnaum manifesto Christus non ad se ipsum animum advertit. Publicam operam suam inchoare debebat in capite Iudaismi, scilicet in templo, secundum prophetiam Malachiae: ecce ego mitto angelum meum, et praeparabit viam ante me, et subito Dominus, quem tu. quae- ris, et angelum testamenti, quem desideras; ecce venit, dicit Dominus exercituum.
Occasione adventus Paschae, Christus abiit vel pressius ascendit (άνέβη) Ierosolymam, quae omni Israelitico in fastigio Palaestinae stare videbatur (cfr. Matth. 20, 17). Cum Ipso hoc tempore erant discipuli ejus, Joh.
2:14. et invenit in templo vendentes boves, oves et columbas, et numularios sedentes.
Iuxta consuetudinem cultorum, statim cum Ierosolymis perveniens, Christus templum visitavit. Hic plerumque in atrio exteriore, qui pro loco ubi orare gentes possent, partim in porticus templi, invenit homines vendentes hostias colentibus, vel satagebat pecunias commutandas, nam in Pascha omnis Judaeus erat. tributum dare templo obligatur ( Didrachm , see Comment on Matt . 17, 24) and necessary with the ancient Jewish coin that of the worshipped a nummariis nummariis offerebatur. Nummus in aedem invehendi sicli fuit (qui octo P. argenti respondet).
2:15. Et eiecit de templo omnia ligna, oves quoque et boves; et nummulariorum fudit pecuniam ac mensas suas evertit.
Haec negotiatio et commutatio pecuniae turbaverunt modum precationis eorum qui ad orandum venerant. Imprimis hoc durum fuit illis piis paganis, qui non permissi sunt intrare atrium interius, ubi orabant Israelitae, et qui audirent balatum et crepitum animalium et clamores mercatorum et ementium (mercatores, deberent. nimirum pecoribus ter carior et emptores cum eis notanda poposcerunt). Talem contumeliam Christus ferre non potuit in templo. Et fecit flagellum de funiculis circa bestias, et eiecerunt negotiatores et iumenta eorum de templo. Adhuc crudelius fecit nummularios, spargens pecunias, mensas evertit.
2:16 sum et columbae venditori dixit: Auferte hoc hinc, et nolite facere domum Patris mei domum commercii.
Christus mitius cum columbis venditoribus egit, imperans ut caveas avibus auferret (ταύτα = hoc, non ταύτας', id est columbas. His mercatoribus exponit quare templum intercedat. Dicit eis: « Nolite facere domum Patris mei domum commercii ». Quod Christus officium suum putavit ad honorem domus patris sui deprecandum, quia scilicet ipsum unigenitum verum Dei Filium reputavit, unigenitum filium, qui potuit de domo patris sui disponere.
2:17. Tunc recordati sunt discipuli eius quia scriptum est: Zelus domus tua comedit me.
Nemo mercatorum et nummariorum contra Christi actiones protestatur. Fieri potest ut quidam ex eis eum zelotypum sentiant, unum ex iis qui zelotypi sunt, qui post mortem ducis sui Judae Galilaei in suo sensui fidelissimus permansit, ut regnum Dei gladio restitueret (Josephus Flavius Judaicus. Bellum. Alii tamen probabiliter intellexerunt quod usque nunc peccaverint, irruentes in templum cum suis mercibus et quasi nundinas hic disponentes. Discipuli autem Christi cognoverunt in actione Christi in zelo domus Dei, impleverunt verba prophetica psalmista, qui zelo domus Dei consumpta est dicens, praefiguratus est. quantum zelus gloriae Dei Messiae fungatur officio suo. Sed quia in psalmo LXVIII ab Evangelista allatum est de passionibus quas psalmista propter devotionem Domini sustinuit (Ps. LXVIII, 2), Christi discipuli, memores excerptum ex psalmo allato, debent pariter. tempus de periculo, quo magister eorum se exposuit, tam audacter contra abusus quos sacerdotes patronos habere videntur, cogitarunt. Isti nimirum sacerdotes non erant ordinarii sacerdotes, qui tempore constituto ad ministrandum in templo veniebant, sed permanentes ministri ex sacerdotibus, qui erant in Ierusalem principes sacerdotii (praesertim familia sacerdotalis); qui perpetuo beneficiorum. Ex hoc artificio mercatores certum recipis lucrum in templo magistratus solvere debebant. Et ex Talmud videmus quod forum templi pertinebat ad filios Annae pontificis.
2:18. Responderunt ergo Judæi, et dixerunt ei: In quo signo probabis nos, quod potestatem habes sic facere?
Iudaei, hoc est, principes populi iudaici (cf. Io 1, 19), sacerdotes nobilissimi (sagani sic dicti), a Christo statim postulare coeperunt, qui fortasse eis zelotypus videbatur (cf. Io 12, 4). cf. Matth. Illi quidem non potuerunt negare statum principatus temporalem fuisse, ut "fidelis propheta" appareret, ante cuius adventum Simon Maccabaeus eiusque posteri imperium populi iudaici susceperant (1 Maccabees 14, 41; 4; , 46; Sed, scilicet, propheta fidelis debuit suam divinam nuntiationem ad aliquid probare. Et secundum hoc interrogaverunt Christum. Praestet Christus miraculum! Sed eum capere non ausi sunt, quia et populus indignabatur de violato templi, quod permitterent sacerdotes per gratiam.
2:19. Respondit eis Jesus, et dixit : Templum hoc destrue, et in tribus diebus excitabo illud.
Iudaei a Christo petierunt miraculum, ut probaret quod de auctoritate Domini nuncius faceret, et Christus voluit eis tale miraculum vel signum dare. Sed Christus aliquantum arcanae figurae respondit, ut non solum a Iudaeis, sed etiam a discipulis eius verbum eius male intellectum esset, vers. Hoc autem templum, quod dicitur, perdere videbatur Christus in mente Iudaeorum templum, quod significatur per additionem illius. Si haec verba Christus corpus suum significasset, non esset erratum, omnes intellegerent Christum mortem violentam praenuntiare. Sic per "templum" (ό ναός verbo το ίερόν opponitur, quod significat omnia conclavia templi et ipsius atrii, cf. Io. . Sed e contrario Iudaei non videbant quod ad talem intelligentiam verborum Christi se circumscribere non poterant. Denique Christus illis dixit se templum destruturos esse, et illi quidem ne fingere quidem potuerunt manus levandae in nationis fanum. Et tunc statim se exhibet restaurator huius templi a Iudaeis destructis, ut videtur, contra voluntatem ipsius Iudaeorum destruendi. Hic iterum error quidam fuit!
Sed tamen, si Iudaei et discipuli Christi attentius verba Christi attendissent, forsitan intelligerent eos non obstante eorum apparentia mysterio. Ad minus quaererent quid Christus vellet dicere per hoc apparenter figurali locutione; sed solum in plano sensu litterali verborum ejus consulto habitant, omnem eorum vanitatem ostendere conantes. Interim, sicut dictum est discipulis Christi post resurrectionem, Christus actu de templo duplici modo dixit: et de templo Herodis lapideo, et de corpore eius, quod etiam templum Dei repraesentabat. Tu, sicut Christus dixit Judaeis, destrue templum tuum destruendo templum corporis mei. Occidendo me tanquam adversarium tuum, Dei judicium incurris, et Deus ab inimicis tradet templum tuum in perditionem. et cum destructo Templi, cessabit etiam cultus, et Ecclesia tua (Judaica religio cum templo suo) desinet existere. Sed resuscitabo corpus meum in tribus diebus, et simul creabo templum novum, itemque novum cultum, qui non limitabitur finibus illis in quibus prius fuit.
2:20. Dixerunt autem Judæi : Quadraginta et sex annis ædificatum est templum hoc, et tu in tribus diebus excitabis illud ?
"In tribus diebus." quod verbum Christi de miraculo quod in tribus diebus poterat facere, videbatur Iudaeis ridiculum. Derisi sunt, quod Herodis templum quadraginta et sex annis aedificatum accepisset, quomodo Christus illud reaedificaret, si triduo destrueretur, id est, ut verisimile est, in tribus diebus, quantum fieri potest, intellexisse. brevi? (cfr. 1 Par. 21, 12); Luc.
"construitur". Per "aedificare templum" Judaei plane significabant longum opus extruendi aedificia varia templi, quae nondum completa sunt usque ad LXIII AD, ergo septem annis ante ejus destructionem.
2:21. Loquebatur autem de templo corporis sui.
2:22. Et cum resurrexit a mortuis, recordati sunt discipuli eius quia hoc dixit, et crediderunt scripturis et sermoni quem dixit Iesus.
Christus ad dictum Iudaeorum nihil respondit: manifestum est quod noluerunt eum intelligere, et multo magis eum accipere. Non etiam discipuli Christi interrogabant eum de verbis quae dixit, nec ipse Christus in hoc tempore eis exponere opus erat. Finis, quo in templo apparuit, peractus est: Suam rem annuntiat magnum messianicum opus inchoare et symbolico opere purgare templum. Statim patefactum est quidnam esset habitus populorum Iudaeorum erga Ipsum. Sic publicum ministerium coepit.
2:23. Cum autem esset Jerosolymis in die festo Paschæ, multi videntes signa quæ fecit, crediderunt in nomine ejus.
2:24. Ipse autem Jesus non credebat eis, qui omnes noverant.
2:25. et non opus erat ut quis testimonium perhiberet de homine, quia sciebat quid in homine.
"plura . . . crediderunt in nomine eius. Hic evangelista loquitur de impressione, quod Iesus Christus cum prima specie sua in Missis in Jerusalem fecit. Cum hac occasione Dominus multa signa seu prodigia peregerit (cf. vers. 11) in octo diebus Paschae festivitatis, et cum pluries egit ut magister, ut patet, verbi gratia ex verbis Nicodemi (Joan. III) . 3. et partim ex ipsius Christi verbis (Joh. iii. 2, 3), multi in Ipsum crediderunt. Si hic Ioannes tantum miracula commemorat, quae multos Iudaeos ad Christum attulerunt, testatur pro pluribus signa quidem momentum in conversione ad Christum fuisse decretorium. Hinc est quod apostolus Paulus dixit: Iudaei petunt omina, I Cor. Crediderunt « in nomine Eius », id est, viderunt in Ipsum Messiam promissum et communitatem nomine Eius condere volebant. Sed omnes istos credentes Dominus bene noverat, nec fidei suae constantiam confidebat. Noverat etiam quemque quemque obvios miris intuitus, quorum exempla iam nuper discipulos suos dederat (John 11:19-1). Non ergo in his octo diebus festorum numerus discipulorum Christi multiplicabatur.
Recentior Novi Testamenti reprehensio suggerit in secundo dimidio capite, quo agitur, Ioannes de eodem eventu narrat quod, iuxta synopticas, in ultimo Paschate - Paschae passionis accidisse. Eodem tempore nonnulli exegetae chronologicam synopticorum descriptionem rectiorem esse existimant, dubitantes de possibilitate talis eventus iam primo anno ministerii publici Christi. Alii Ioannem anteponunt, synoptica suadent posuisse eventum de quo agitur, non ubi sit (cfr. interpretatio Matth. 21, 12-17, ss. et locorum parallelorum). Sed omnia dubia critici fundamentum non habent. Primum nihil est incredibile, quod Dominus locutus sit reprehensor perturbationum regnantium in templo, id est centrum populi Judaici, et in primordio publici ministerii sui. In media Iudaeorum loco audacter locuturus erat, in templo Ierosolimitano, si se ipsum angelum Dei declarare vellet. Etiam propheta Malachias adventum Messiae praenuntiat, dicens se ipsum in templo appariturum (Mal. 3, 1) et, ut ex contextu sermonis colligi potest (vide in eodem capite sequentia versus. iterum in templo, Iudicium faciet de Iudaeis superbis iustitia sua. Porro si Dominus tunc non tam manifestam se revelasset quam Messiam, dubitari potuisset etiam a discipulis suis, quibus mirum videri debet, magistrum suum, qui in Cana nuptiis iam magnum miraculum fecerat; repente ab attentione populi se abscondat, in quiete Galilaeae manens.
Dicunt: « Christus autem non potuit statim profiteri eum esse Messiam — multo post hoc fecit ». Huc addunt, quod Sacerdotum reprehensorem statim Christus se cum sacerdotio hostiliter collocaverit, qui eum statim rapere ac cessare potuit operi. Sed haec obiectio non est persuasibilis. Cur Sacerdotes raperent Christum, cum mercatores nisi quod licebat interrogavit, et hoc optime noverant? Christus etiam non directe increpat sacerdotes. Solos mercatores eicit, et Sacerdotes hypocrite etiam gratias agant pro honore templi curando.
Coniuratio autem Sacerdotum contra Christum sensim figurata fuerat, nec utique ausi sunt sine diligenti in Sanhedrino negotio aliquid certi gradus contra Christum sumere. Obtrectatio generaliter argumenta adferre non valuit, ut credamus impossibilitatem repetendi e templo mercatorum expulsorum. Econtra exstant aliquae magnae differentiae inter Synoptica et Ioannis narrationem huius eventus. Unde, secundum Ioannem, Iudaei interrogabant Christum, quo iure templi purgationem gereret, et secundum synopticas, pontifices et scribae non hanc quaestionem interrogaverunt, sed solum exprobraverunt quod a pueris acciperent laudem. Secundum Synoptica, multo durius sonat verbum domini desecratoribus templi, quam verbum eius ad Ioannem: ibi Dominus loquitur tamquam iudex, qui venit ad puniendum populum, qui fecit templum speluncam latronum; hic tantum Iudaeos denunciat, quod templum in locum commercii verterint.
Source in Russian: Biblia Sacra Explicatoria, seu Commentarii in omnes Libros Sacrae Scripturae Veteris et Novi Testamenti: In VII voluminibus / Ed. prof. AP Lopukhin. – Ed. 7th. – Moscoviae: Dar, 4, 2009 pp.
