Auctore prof. AP Lopukhin
Lectio Actuum Apostolorum, cap 3. 1 – 11. Sanctus Petrus debiles a nativitate sanat. 12 – 26. Oratio hac occasione ad populum.
Actus Apostolorum. 3:1. Petrus et Ioannes conscenderunt in templum ad horam orationis nonam.
Hora orationis nona — ἐπὶ τὴν ραν τῆς προσευχῆς τὴν ἐνάτην; Interpretatio Slavica non est exacta: "orans ad horam nonam". Graecus textus et translatio Russorum suadeant per modum locutionis alias horas ad orationem praeter nonam: hae aliae horae sunt tertia et sexta (iuxta rationem nostram ad horam 9 et ad horam 12) . Eodem tempore, translatio Slavica talis est, ut accidit temporis orationis apostolorum cum hora nona (secundum nostrum hora diei tertia) concedi potest. Orationis quotidianae vestigia ter in historia Iudaica valde mane inveniuntur: et David in uno psalmo de oratione loquitur vespere, mane et meridie (Ps. 3, 54). Daniel propheta in captivitate Babylonica ter quotidie ad orationem flexis genibus (Dan. vi. 18). In templo, horis matutinis et vespertinis (6 et 10.) sanctificabantur per sacrificia specialiter matutina et vespertina, et una harum orationum temporibus Apostoli iverunt ad preces suas Deo offerendas in Templo horis statutis. Ipsum divina officia, quae pro eis sensum non amiserunt usque in hoc tempus.
Actus Apostolorum. 3:2. Et erat vir claudus ex utero matris suae, quem afferebant et ponebant cotidie ad portas templi, nomine Rubrum, ut peteret eleemosynam ab introeuntibus in templum;
"debiles ex utero matris" - Act. 4, 22 - iam plus quam quadraginta annos natus erat.
Ianua enim rubra templi (θύραν τοῦ ἱεροῦ τὴν λεγομένην ραίαν), lit. - "Ad portam templi pulchram vocatam". Forsitan haec porta a pulchritudine dicta est. Alibi non memoratur. Hae fores principales verisimiliter fuerunt orientales (in porticu Salomonis) ducens ad atrium gentium, quam Iosephus describit pulcherrimam, superans pulchritudine omnes alias portas templi (Jud. War 5:5,3, XNUMX).
Actus Apostolorum. 3:4. Intuens autem eum Petrus cum Joanne, dixit: Respice in nos.
Actus Apostolorum. 3:5. Et intuens eos sperans se aliquid ab eis obtinere.
Miraculi super debiles adimpletio antecessit sedula inter se apostolorum et aegroti inspicientia. Similis facta est mutua praeparatio ad miraculum. In casu debiles, medium alliciendi animum suum ac spiritalem receptionem ad miram sanationem.
Actus Apostolorum. 3:6 Petrus autem dixit: Argentum et aurum non est mihi, quod autem habeo, hoc tibi do: in nomine Iesu Christi Nazareni surge et ambula.
"Quod habeo tibi do." Priusquam etiam miraculum fieret, Apostolus perfecte in suo effectu fiduciam habuit. Quae quidem certitudo super promissiones Domini Apostolis (Marc. XVI, 16; Luc. IX, 18; Io. XIV, 9 etc.), tum in sensu insolitae virtutis Spiritus sancti in eo consistit. quam verbis describit Apostolus: « Quod habeo, hoc do ».
« In nomine Iesu Christi Nazareni surge et ambula ». Petrus autem hoc miraculum facit, non propria virtute, sed ubere Domini Iesu Christi.
Actus Apostolorum. 3:7. Et apprehensa manu ejus dextera, allevavit eum. statimque pedes eius et talos riguerunt;
Apprehendens autem dextera ejus, suscitavit eum. Ad verbum addit Apostolus exteriorem actionem, sicut et ipse Dominus.
Actus Apostolorum. 3:8. Et exiliens stetit, et intravit cum illis in templum ambulans, et exiliens, et laudans Deum.
« ambulans, exsiluit » significatio exstaticae et laetae mentis animae sanatae.
Actus Apostolorum. 3:9. Et vidit omnis populus eum ambulantem et laudantem Deum;
Et omnis populus, id est populus congregatus et congregatus in atrio templo, non vident eum iam claudum, sed sanum et hilarem.
Actus Apostolorum. 3:11 et quia sanatus a Petro et Ioanne non separavit, confluebat ad eos omnis populus ad eos in porticu quae vocatur Salomonis.
porticus, quae dicitur Salomonis, est ingens porticus, per quam pulchrae portae in templum ducuntur. Hic populus congregatus, post miraculi nuntium velocitate fulminis divulgatum, optimum indicium fuit notissimi prioris hominis debilis, qui nunc ecstatice Deum sine apostolis separans glorificavit.
Actus Apostolorum. 3:12. Quod cum vidisset Petrus, dixit ad populum: Viri Israelitae, quid miraris hoc, aut quid nos aspexistis, quasi per virtutem vel pietatem ambulaverimus?
Ad stuporem et stuporem populi respondens, Petrus iterum orationem habuit similem primo (die Pentecostes), populo probato, ex testimoniis Veteris Testamenti, Dominum Iesum exspectari. Messias, et suadens ad poenitentiam et ad credendum in Ipsum. Prius autem quam errorem hominum causas miraculi discutit. Obstupuerant populi oculi, in Apostolos fixi, interrogare videbantur: Quam potestatem habent in se isti, qui tanta miracula faciunt? Vel: Quanta debet esse horum populorum pietas, qua Deus eos mirabilibus signis glorificat. Apostolus statim utramque expositionem refellit: « Hoc, inquit, non est nobis, quia gratiam Dei non attraximus secundum merita nostra... » (S. Ioannes Chrysostomus).
Actus Apostolorum. 3:13. Deus Abraham, Isaac et Iacob, Deus patrum nostrorum, glorificaverunt Filium eius Iesum, quem prodidisti et negasti coram Pilato, cum constituisset eum dimittere.
« Deus Abraham, Isaac et Iacob » magna Iudaeorum culpa extollit erga Suum dilectum Filium – Messiam Iesum. Eodem tempore verum culpam indicat ad miraculum patrati, necnon finem miraculi – Iesum glorificandum (cfr Io 17, 1 4 – 5, 13, 31 – 32).
Filius eius, τόν παῖδα αυτοῦ; literis, Puer, Puer. Hoc nomen Messiae sumptum est ex prophetiis Isaiae, Is. XLII, 42, ubi dicitur: Ecce filius meus, quem adprehendo in manu mea, electus, quem complacuit anima mea. Dabo spiritum meum super eum, et iudicium gentibus iudicabit.
Quem prodidistis, et quem negastis, cf. interpretatio Io. Luc. Brevis expositio circumstantiarum passionum Salvatoris plena est secundum rationem evangelicam atque, ut ita dicamus, pretiosa excerpta ex « quinto » evangelio « a Petro » constituit.
S. Ioannes Chrysostomus hac vice dicit: Duae accusationes [contra te sunt], et quod Pilatus rogavit eum dimittere, et cum rogare noluisti. rogasti latronem . Actus eorum atrocissime exhibuit: Tu, inquit Apostolus, remissionem petisti eius qui alios occiderat; sed eum qui uiuificat peremptos, non petistis.
Actus Apostolorum. 3:15. et principem vitae interfecisti. Deus illum suscitavit a mortuis, cuius nos testes sumus.
"Principem vitae occidisti" est expressio inusitata, contra duo contraria talia acre. Nomen « vita » hic plenam ac perfectissimam significationem accipit, non solum spiritualem vitam aeternamque salutem aeternam per fidem in Christum consecutam, sed etiam omnem vitam in genere, cuius fons est Christus, caput et redemptor. .
Deus suscitavit a mortuis, cuius nos testes sumus. Vide interpretationem ad Deyan. ii 2-24.
Actus Apostolorum. 3:16 Et propter fidem in nomine eius, quem videtis et nostis, confirmavit nomen eius, et fides, quae per ipsum est, dedit illi sanitatem istam in conspectu omnium vestrum.
propter fidem in nomine eius. Cuius fidem apostolus refert? Non liquet. Apostolorum fides, an infirmorum fides? Sed utcumque causa miraculi est virtus fidei, dicendum est tam apostolorum quam hominis sanati, scilicet fidei resuscitati domini nostri Iesu Christi.
fides quae ex ipso est, fides donum Christi per spiritum sanctum, I Cor.
"Prius omnium vestrum." Quamvis ipsa sanatio facta sit coram paucis fortasse, tamen hoc miraculum dici poterat ante omnes, nam omnes isti iam viderunt hominem sanum ambulantem et exilientem, non videntem eum more solito; inertem ad portam templi jacere.
Actus Apostolorum. 3:17. Sed scio, fratres, quia cum superioribus et uestris ignorantia hoc fecistis;
Praeposita Iudaeis oculis gravitatem culpae suae in Deum Patrem et Dominum Iesum, et intentione eorum corda ad poenitentiam et conversionem ad Christum disponendi, Apostolus orationem suam mitigat auditores suos alloquendo benigna oratione. « fratrum » et Iesu per ignorantiam necem exponit (cfr. Luc 23, 34; 1 Cor. 2, 8), simulque hanc homicidium exhibens tamquam factum in aeterno Dei consilio praestitutum ac ab omnibus prophetis.
Et hoc modo, secundum beatum Ioannem Chrysostomum, apostolus eis occasionem dat negandi et poenitendi eorum quae fecerunt, et etiam bonam iustificationem proponit, dicens quod innocentem occidistis, quod scivistis; sed te auctorem vitae interfecisse, quod nescires. Et hoc modo non solum eos iustificat, sed etiam praecipuos reos criminis. et si orationem ad accusationem deflexisset, pertinaciores eos faceret.
Actus Apostolorum. 3:18. et Deus sicut ore omnium prophetarum suorum passurum Christum praedixerat, sic implevit.
Deus in ore omnium prophetarum suorum. Quamvis non omnes prophetae de passionibus Christi prophetaverint, tamen de eis sic locutus est apostolus, quia scilicet praecipuum centrum prophetiae iudaicae erat Christus, id est, Messias, et ideo omne opus eius, pro quo erat; ad terram veni.
« sic adimplevit ». Iudaei Christum passi et morti tradiderunt, sed in hoc casu, quamvis responsales facti mansissent, instrumenta erant ad adimplendam voluntatem Dei et voluntatem ipsius Messiae, sicut plus semel dixit (Joan. X, 10). i 18, ii 2, 19: 14, xix 31-19).
Actus Apostolorum. 3:19. Pœnitemini igitur et convertimini, ut deleantur peccata vestra:
convertimini, idest ad Christum, credite in eum quod est Messias.
Actus Apostolorum. 3:20. ut sint tempora refrigerandi a facie Domini, et mittat vobis prophetias Jesu Christi.
« tempora tepescunt », id est tempus illud prosperum, de quo Dominus evangelizavit in synagoga in Nazareth — Regnum Messiae, regnum gratiae cum iustitia, pace et gaudio in Spiritu Sancto. Pro tempore Veteris Testamenti hic putatur vita alienata a Deo, vita omnibus angustiis, doloribus, certaminibus referta; ita etiam tempus Novi Testamenti hic pro vera requie et requie animae habetur in pace cum Deo et arcta cum Ipso communione, capax abrasa et sanans omnem acerbitatem doloris.
a facie domini — ex his quae ulterius dicta sunt iudicans, hic deus pater intellegitur.
« Mittet » — hoc pertinet ad secundum adventum gloriosum Domini Iesu in fine mundi, quod significatio locutionis eadem est quae supra « Suscitavit eum Deus » etc.
Actus Apostolorum. 3:21. Quem coelum usque ad id tempus accepturus erat, donec omnia, quae per os omnium sanctorum prophetarum Deus dixerat, restituta est.
"Quem caelum oportebat accipere", signum residentiae domini nostri iesu christi cum carne glorificata in caelo a die ascensionis.
Usque ad illud tempus donec omnia restituantur — ἄχρι χρόνον ἀποκαταστάσεως πάντων. Probabiliter idem hic intelligitur quod apostolus Paulus praedicat, loquens de conversione omnium Iudaeorum ad Christum (Rom. XI, 11).
Per os omnium sanctorum prophetarum eius, cf. supra interpretationem vers. 18. Communis huius textus, iuxta interpretationem beati Theophylacti, idem est. quia multa quae praedicta sunt per prophetas nondum impleta sunt sed adimpleta et consummata usque in finem mundi quia Christus qui ascendit in caelum ibi erit usque in finem et cum virtute veniet, cum complebuntur omnia, quae prophetae praedixerunt».
Actus Apostolorum. 3:22. Moyses dixit ad patres: Prophetam de fratribus tuis suscitabit tibi Dominus Deus tuus sicut me: audi eum in omnibus, quae locutus est tibi;
Postquam de Christo prophetarum vaticinia commemorata, Apostolus inter luculentissimas et gravissimas praedictiones inducit verba Moysis (Deut. 18, 15 ss.). His verbis Moyses monens populum Dei de Chananaeorum mendaciis harioli et haruspices, promittit in nomine Dei se semper habituros esse veros prophetas, quibus sine interrogatione post Moysen audiendum est. Unde tota multitudo prophetarum Iudaeorum pertinet ad commune nomen prophetarum, qui a Deo suscitati sunt. Sed quia finis et impletio omnis prophetiae veteris Testamenti est Christus, omnis antiquitas, tam Iudaica quam Christiana, recte hanc prophetiam ad Christum refert, praesertim cum inter omnes Prophetas Veteris Testamenti nullus fuerit similis Moysi, Deut. XII). Solus Christus Moysen praecellit (Hebr. iii. 34-10).
Propheta similis mei, προφήτην ὑμῖν, id est idem, eximius, extraordinarius mediator inter Deum et populum, ut Moyses fuit. Hoc maxime demonstrat legislativum Iesu Christi navitatem, in qua Moysi, sicut omnes ceteri prophetae, similem ac superavit Moysen.
Actus Apostolorum. 3:23. et exscindetur omnis anima, quae noluerit obedire Prophetae illi de plebe.
exterminabitur de plebe ἐξολοθρευθήσεται ἐκ τοῦ λαοῦ. In Veteri Testamento originali: "Ab ipso tributum exigam". Hanc locutionem Apostolus aliam firmiorem substituit ac saepe aliis in locis a Moyse adhibitis, damnationem significans exterminationis vel capitis poenae: in hac causa mors aeterna significatur et privatio participationis regni promissionis Messiae (cf. Io 3, 18). XNUMX).
Actus Apostolorum. 3:24. Et omnes prophetae a Samuele et post eum, quotquot locuti sunt, similiter praedixerunt dies istos.
omnes prophetae. . . his diebus praedixerat, id est dies apparitionis Magni Prophetae – Messiae (cf. vers. 18 et 21).
a Samuele, qui hic post Moysen maximus propheta sumitur, a quo incipit continuus ordo prophetarum Hebraeorum veteris testamenti, et finiens captivitatis babylonicae.
Actus Apostolorum. 3:25. Vos estis filii prophetarum et testamenti, quem legavit Deus patribus vestris, loquens ad Abraham: et in semine tuo benedicentur omnes gentes.
Beati Theophylacti interpretatio haec est: Apostolus dicit, filii prophetarum, pro dicens: non desperes, nec putes quod promissiones amisisti. Vos estis filii prophetarum, quia vobis locuti sunt, et propter vos omnia haec facta sunt. Et quid est 'filii Foederis'? Hoc loco haeredes, heredes autem non solum imputantur, sed quales sunt filii. Si ergo vos vultis, heredes estis.
"Deus reliquerat patribus tuis, loquens ad Abraham". Foedus cum Abraham est, foedus cum omnibus patribus populi iudaici, habens Abraham ut patrem suum, et ideo cum universo populo iudaico. Sed hoc non est exclusivum: Dei benedictio non solum illis promittitur, sed omnibus terrae tribus, primo tantum Iudaeis, secundum speciale foedus cum illis per Moysen conclusum.
« In semine tuo benedicentur » — promissio Abrahae datae, quam saepe repetit Deus (Gen. XII, 12, 3, 18, 18, 22). Per "semen Abrahami" hic non intelligitur semen Abrahae prorsus, sed una tantum Persona illius seminis, nempe Messias; Hinc est quod non solum Petrus, sed etiam apostolus Paulus hanc promissionem interpretatur (Gal. 18, 3).
Actus Apostolorum. 3:26. Deus resurrecto filio suo Ihesu, primum eum ad te misit ut benedicat tibi, ut unusquisque a malis avertat.
Per hoc quod Deus beatum Abrahae genus "primum" ad Judaeos misit, Apostolus non solum excellentiam suam super omnes alias gentes, sed etiam fortissimum incitamentum et quasi obligationem recipiendi promissionis benedictionem, ostendere nititur. ante omnes, convertendo ad Christum et in eum credendo.
suscitans Filium suum, cf. supra interpretationes ad Act. ii 2, 24, 3;
"Mitte ad benedicendum tibi," i. ut adimpleat in vobis promissionem Abrahae datam, ut benedictos vos faciatis omnium bonorum regni Messiae participes, ad salutem et vitam aeternam concedat vobis. Nolite ergo considerare quod abieritis et abiciendi. — concludit S. Ioannes Chrysostomus.
"a malis declinare" magni momenti est conditio ad recipiendam promissam Dei benedictionem in Regno Messiae, in quo nihil impurum et iniustum intrabit.
Apostolus, iudicio de primatu Israel in accipiendis Regni Messiae beneficiis, iterum repetit cogitationem generalem, universalem huius Regni, quod diffundet in omnes populos terrae.
Source in Russian: Explicatorium Bibliorum, seu Commentarii in omnes Libros Sacrae Scripturae Veteris et Novi Testamenti: In VII voluminibus / Ed. prof. AP Lopukhin. – Ed. 7th. – Moscoviae: Dar, 4, 2009 pp.
Illustrative photo: Orthodoxa Icon Sancti Petri
