Auctore prof. AP Lopukhin
Actus Apostolorum, c. Debiles in Lystris sanatio et conatus gentilium apostolis offerendi sacrificia (14 – 1). Apostolorum persecutio, reditus itinerum per novas communitates fundatas, ac reditio in Antiochiam Syriacam (7 – 8).
Act. Iconii autem in synagogam Iudaeorum introierunt et loquebantur ita ut crederet Iudaeorum et Graecorum copiosa multitudo.
Graeci quippe proselyti credentes erant, Gentes ad iudaismum conversi contra gentiles, de quibus postea (v. 2), qui iudaeis incredulis contra apostolos iungebant.
Act. Increduli autem Judæi concitaverunt et induraverunt corda gentium adversus fratres.
Excitaverunt et obduraverunt, id est, detrahebant apostolos, accusabant eos de multis, repraesentabant simplices corde sicut infideles.
contra fratres, id est, non solum contra apostolos, sed etiam contra discipulos Christi in novos conversos in genere, quorum maior pars fuit Iudaeorum genere, ergo fratres per carnem persecutores, Rom. ).
Act. Sed hic diu manserunt, confidenter Dominum loquentes, testante verbo gratiae suae, dantes signa et prodigia fieri per manus eorum.
pro Domino audacter loquentes. Scribit beatus Theophylactus Ohrid: Haec audacia ex apostolorum devotione orta est ad praedicationis opus, et quod eos qui audiebant credebant ex miraculis, ad hoc etiam apostoli aliquatenus audaciam contulerunt. .
Act. Divisus est autem populus in civitate: alii erant cum Iudaeis, alii autem cum apostolis.
"Populus in urbe divisus est." In hac divisione videtur esse ratio quare irritamentum gentilium a Judaeis aliquandiu infructuosum permansit.
Act. Gentes autem et Iudei cum principibus suis concitaverunt blasphemare et lapidare eos.
Iudei cum principibus suis, cf. 13. Probabiliter cum archynagogo et senioribus qui sub eo concilium egerunt.
"lapidabant eos ad mortem." Desiderium autem lapidationis eorum manifestat et hoc quod principales primores impugnationis apostolorum erant Iudaei, et quod culpa apostolorum nominabatur in blasphemiam, propter quam similem poenam habuerunt Iudaei.
Act. quod ubi cognoverunt, ad Lycaonas Lystra et Derbenque et eorum civitates confugerunt;
ad Lycaoniam, Lystram et Derben urbes. Lycaonia non tam politica fuit quam ethnographica regio in Asia Minore cum civitatibus Lystris ad orientem Iconii, et Derbe ab oriente Lystris.
Act. et ibi evangelium praedicabant.
Act. Et quidam vir in Lystris claudus pedibus sedebat, claudus ex utero matris suae; numquam ambulavit.
Acts 14:9. Audiebat Paulum loquentem; Paulus autem intuitus eum, et videns quoniam sanari haberet fidem,
"concepit se fidem habere", cum discretione divini apostoli illuminati.
Act. dixit illi magna voce : Dico tibi in nomine Domini Jesu Christi, sta super pedes tuos. Et continuo exilivit, et ambulabat.
Acts 14:11. Videntes autem turbæ quæ fecerat Paulus, levaverunt vocem suam, et dixerunt Lycaoniæ : Dii venerunt ad nos in forma humana.
"Lycaonio sermone loquebantur." Difficile est dicere quid sit haec Lycaonia dialectus: alii dialectum Assyrio proximam, alii Cappadocem, alii Graecam corruptam esse existimant.
Act. Vocaverunt autem Barnabam Jovem, et Paulum Hermes, eo quod ipse esset dux verbi.
Vocaverunt autem Barnabam Iovem, et Paulum Hermes. Cur homines hos deos apud Barnabam et Paulum viderint, partim explicatur a fabula locali Phrygiae de specie horum deorum in humana forma (Ovid, Metamorphoseon VIII), tum quod prope urbem templum vel idolum erat. Jupiter, et Hermes, ut disertus deorum interpres, Iouis comes obligatorium habebatur, cum ad mortales ab Olympo descendisset. Horum admonitio ponitur ab ipso historico, secundum quem Paulus Hermes habebatur, quia in dicendo excellebat. Fieri potest ut ipsa Apostolorum aspectus suam habeat significationem: Paulus, adulescens (Act 7), indoles strenuitatis insignis, in omnibus eius orationibus et actionibus relucens, facile agnosci potuit Hermes, qui. mitis, vivax, formosus adolescens, Barnabas cum sua gravitate Iovem gen- tes admonere posset. De apparitione apostolorum scribit sanctus iohannes Crisostomus: "Barnabas videtur mihi decoris aspectus."
Act. Sacerdos autem Jovis, cujus erat idolum ante civitatem, tauros adportans ad januam, coronas afferens, cum populis volebat sacrificare.
attulerunt coronas, taurosque sacrificantes iis, quod fieri solebat, dis placere.
Acts 14:14. Barnabas autem et Paulus audientes hoc Apostoli, conscissis tunicis suis exilierunt in turbas, clamantes:
Vestimenta sua dilaniarunt in insigni moestitia et contritione ad tantam populi caecitatem.
Quod absurditatem sacrilegii sui a paganis apostoli probant, de deorum gentilium fallacia confirmant. Eos demonstrant Deum vivum, omnium Creatorem, qui, licet omnes gentes falsas semitas sequi permisit, eis tamen occasionem veram semitam cognoscendi non privavit (cf. Rom. 1, 20). 11:13-36).
Act. Viri, quid haec facitis? Et nos homines sumus vobis subjecti et predicamus vobis, ut convertamini a diis falsis ad Deum vivum, qui fecit celum et terram, mare et omnia que in eis sunt,
Act. qui praeteritis generationibus permiserunt omnes gentes in viis suis ambulare
Act. quamvis se non sine testimonio in bonis operibus reliquerit, dans pluvias de coelo et tempora fructifera, cibo et laetitia corda nostra implens.
« Sine coactione liberi arbitrii, » inquit beatus Theophylactus Ohrid, permisit Dominus omnibus secundum suum arbitrium agere; sed ipse iugiter faciebat talia opera, ex quibus creatorem intelligere potuerunt rationalia.
Act. Et hoc dicto, vix persuasit populo ne sibi sacrificaret, sed ut quisque in domum suam veniret. Ibi manentes docebant;
"Vix persuasi." Tantopere commotus est populus quod factum fuerat, et ita firmiter persuasum est se ante oculos deos esse, non homines.
Act. et cum venissent ab Antiochia et Iconio Iudaei et cum confidenter loquerentur apostoli persuasi ut relinqueret eos dicens nihil vera dicis sed omnia falsa sunt persuasis turbis lapidantes Paulum trahebant extra civitatem existimantes eum mortuum esse
quidam ex incredulis Iudaeis, Paulo et Barnabae infesti (Act. XIII, 13 et 50, 14).
lapidabant Paulum, non Barnabam: forte quia ipse, ut in loquendo princeps, inimicum iudeis periculosissimum videbatur, et odiosum. Forsitan eandem lapidationem meminit Apostolus 14 Cor. 12:2. Tanta est mirae multitudinis inconstantiae, quae instigantium malevolis verbis facile succumbit. Nuper modo parati erant Apostolos pro diis colere, et nunc de durissimis sceleratis agi poterant. Facultas instigatorum ad talem conversionem in mente Missarum efficiendi proculdubio impressiva est.
Act. Circumdantibus autem eum discipulis, surgens intravit civitatem, et postera die profectus est cum Barnaba in Derben.
"Congregati sunt discipuli" probabiliter eo consilio videndi quid ei accideret, in qua conditione esset, vel etiam si mortuus esset sepeliret.
Et surgens abiit in civitatem. Non dubium est hanc corroborationem virium corporis Pauli fuisse mirabilem actionem, quamvis auctor tantum id innuit — brevi et valido elocutione — « Surrexit et abiit »! Ubi ad civitatem, ubi iam in periculo mortali fuerat, intrepide redit apostolici spiritus firmitas.
Act. Et in hac civitate praedicantes evangelium, et paucis acceptis discipulis, reversi sunt Lystram, Iconium, Antiochiam;
Actus Apostolorum. 14:22. confirmans animas discipulorum, exhortans eos ut in fide permanerent, et docens quod per multas tribulationes oportet nos intrare in regnum Dei.
A Derbe, post prosperam concionem, Apostoli iter in Syriam Antiochiam redeunti profecti sunt, per omnia loca prius visitata (Act. 13, etc.), confirmantes fideles, ut parati essent ad fidem servandam. Christus, obstantibus omnibus persecutionibus, tribulationibus, et tentationibus, quae fidelissimam viam ad Regnum caelorum repraesentant (Matth. VII, 7).
Act. Et cum ordinassent illis per singulas ecclesias presbyteros, orantes cum ieiunationibus, commendaverunt eos Domino, in quem crediderant.
"Seniores" ordinaverunt duces et duces cuiusque communitatis, quae hoc modo ordinationem externam stabiliter accipit. Ordinatio, id est manuum impositio (Act 6, 2-6), momentum ostendit ministerii seniorum, ac benignam naturam huius consecrationis (cf. Act 11, 30).
"orantes jejunio", sicut in omnibus momentis (Act. 13, etc.).
"Illos commiserunt", id est Christianos noviter conversis una cum suis ducibus nuper constitutis
Domino, id est eius gratia, favore et praesidio.
Act. Cum autem pertransissent Pisidiam, venerunt Pamphyliam;
Act. et cum locuti essent verbum Domini in Perge descenderunt in Attaliam
Per Pisidiam et Pamphyliam reversi sunt apostoli Pergamum, quod primum venerunt, postquam venerunt ad litus Asiae Minoris (Act. 13, 13).
Descenderunt in Attaliam, urbs maritima in Pamphylia, ad orientem Pergami, ubi Cataracta flumen influit in mare. Dicta est urbs ab Attalo Philadelpho, rege Pergami, a quo condita est.
Act. et inde navigaverunt Antiochiam, unde erant traditi gratiae Dei in opus quod fecerant.
A Perge apostoli per Seleuciam Syriam Antiochiam perrexerunt; unde, Dei gratia ducti, primum iter apostolicum inceperunt.
Act. Cum autem venissent et congregassent ecclesiam, rettulerunt quanta fecisset Deus cum illis et quomodo aperuisset gentibus ostium fidei.
"convenerunt in unum ecclesiam," id est, Antiochiae communitatem christianam, et retulerunt omnia quae fecit Deus cum eis. Apostoli humiliter confitentur in ipsis hoc tempore potestatem Dei fuisse operatam, et non ipsi soli.
"Ostium fidei". Figuralis significatio acceptionis Gentium in sinum Ecclesiae Christi (1 Cor. 16, 9; 2 Cor. 2, 12; Col. 4, 3). S. Ioannes Chrysostomus memorat Iudaeos vetuisse etiam gentibus loqui.
Act. Manseruntque ibi multo tempore cum discipulis suis.
Sic finit enarratio primi apostolici itineris ad gentes magnorum apostolorum Pauli et Barnabe.
Quantum hoc primum iter Pauli duraverit, auctor non dicit. Ponitur quod per duos fere annos duravit.
Source in Russian: Explicatorium Bibliorum, seu Commentarii in omnes Libros Sacrae Scripturae Veteris et Novi Testamenti: In VII voluminibus / Ed. prof. AP Lopukhin. – Ed. 7th. – Moscoviae: Dar, 4, 2009 pp.
