Brussels - Ka bohato bo tiileng ba ho matlafatsa ts'ireletso ea tokoloho ea bolumeli ho pholletsa le Europe le ho feta, Paramente ea Europe e thehile bocha Likopano mabapi le Tokoloho ea Bolumeli Kapa Tumelo. Mohato ona, o tiisitsoeng nakong ea seboka sa baeta-pele ba paramente ka la 11 Tšitoe, 2024, o ikemiselitse ho sebetsana le tlhokahalo e potlakileng ea ho sireletsa litokelo tsa batho ba tobaneng le mahloriso ka lebaka la tumelo ea bona.
Molula-setulo-mmoho ke Bert-Jan Ruissen (SGP, ECR) le Miriam Lexmann (EPP), sehlopha se batla ho hlokomelisa ka mahlomola a ba hlorisetsoang litumelo tsa bona. Ruissen o bontšitse tšepo ea hae mabapi le tsoseletso ea sehlopha, a re, “Sehlopha sena se re fa sethala sa bohlokoa Paramenteng ea Europe ho buella kereke e hlorisoang. Ke bona mosebetsi ona o hlokahala haholo, kaha ba bangata ba lula ba sa tsebe ho teba ha boemo boo.n.” Lexmann o ile a eketsa, "Ho tloha Chaena ho ea Belarus, tokoloho ea bolumeli kapa tumelo e ntse e fokotseha. Ho bohlokoa haholo hore European Union, haholo Palamente, e ele hloko ka ho kgetheha ho beha leihlo le ho tshehetsa tokoloho ena ya motheo lefatsheng ka bophara."
Ho thehoa ha sehlopha sena sa lihlopha ho tla ka nako e mahlonoko ha ho hatakeloa ha tokoloho ea bolumeli ho ntse ho eketseha. E sa tsoa feta lengolo le tsoang mekhatlong e fapaneng ea sechaba le lihlopha tsa bolumeli e ile ea totobatsa keketseho e tšosang ea litlhaselo khahlanong le batho ka bomong ho ipapisitsoe le bona tumelo kapa tumelo. Lengolo lena le batla ho tsoela pele le ho matlafatsoa ha lihlopha tse kopaneng, le hatisa hore tokelo ea tokoloho ea bolumeli kapa ea tumelo ke motheo oa mekhatlo ea demokrasi, joalokaha e thathamisitsoe ho Article 10 ea Tjhata ya Ditokelo tsa Mantlha tsa European Union.
Lengolo lena le ne le hlalosa liketsahalo tse tobileng tsa mahloriso, ho akarelletsa le ho sebelisoa ha melao ea nyefolo ka leboea ho Nigeria, ho bolaoa ha Bakreste Manipur, India, ho koaloa ha likereke Algeria, le ho hlaseloa ha lichaba tsa Ahmadiyya Pakistan. E boetse e hlokomela mahlomola a Yazidis Iraq, Baha'is naheng ea Iran, le khethollo e tobaneng le batho ba sa lumeleng hore Molimo o teng le batho ba lumelang hore Molimo o teng Nigeria le Pakistan ka lebaka la melao ea bokoenehi. Mehlala ena e totobatsa tlhoko e potlakileng ea likarabelo tse matla tse tsoang ho Paramente ea Europe le litho tsa eona. Ha lengolo leo le sa bue ka litlolo ka hare ho Europe, ho hlakile hore Europe e tlameha ho tsepamisa maikutlo ho sebeliseng seo re se bolelang, 'me ha re etsa hantle ka hare, EuParl e tla ba le matla a mangata ha e nyatsa maemo a ka ntle ho Europe.
Sehlopha sena, se bileng mafolofolo ho tloha ka 2004, se na le litho tse tsoang mekha e fapaneng ea lipolotiki, e bonts'ang boitlamo bo pharaletseng ba morero ona. Ka mor'a khetho e 'ngoe le e 'ngoe, sehlopha se kopane se tlameha ho thehoa bocha ka tšehetso ea bonyane lihlopha tse tharo tse fapaneng. Ruissen o hlokometse boiteko ba kopanelo bo lebisitseng tsosolosong ea sehlopha, a re, “Re kopane le basebetsi-’moho le mekha e fapaneng ’me ra atleha ho fumana tšehetso ho tsoa mokhahlelong oa ka (ECR), hammoho le li-liberals (Nchafatsa) le Christian Democrats ( EPP).
E 'ngoe ea mehato ea mantlha ea sehlopha e tla ba ho khetha lenģosa le lecha la EU bakeng sa tokoloho ea bolumeli, joalo ka taelo ea boithatelo ntle le moputso le ntle le sehlopha lenģosa la hajoale, Frans van Daele, le feletsoe ke nako mafelong a Pulungoana. Sehlopha se tla boloka puisano le ba EU's lits'ebeletso tsa bodiplomate ho etelletsa pele mahloriso a bolumeli lipuisanong tsa machaba.
Lengolo le tsoang ho mekhatlo ea sechaba le hatisa hore ho tsoela pele ha lihlopha tse kopanetsoeng ke tsa bohlokoa bakeng sa ho matlafatsa MEPs ho sireletsa tokelo ea tokoloho ea bolumeli kapa tumelo ka mosebetsi oa bona oa "fatše" linaheng tse amehileng le liphuthehong tsa bolumeli. E batla hore ho be le bonngoe har'a lihlopha tsa bolumeli le litumelo, ho ba khothaletsa ho saena lengolo le lebisitsoeng ho lihlopha tsa lipolotiki Paramente ea Europe ho totobatsa mahloriso ao ba tobaneng le 'ona lefatšeng ka bophara le tlhokahalo ea sethala se joalo.
Ha sehlopha sena se kena mosebetsing oa sona, se tobane le phephetso ea ho netefatsa hore mantsoe, le malumeli a manyenyane, ka hare Europe li utluoa le hore litokelo tsa tsona li sirelelitsoe. Boitlamo ba MEPs ho tsoa litsong tse sa tšoaneng tsa lipolotiki ho ea ka lebaka lena ke pontšo e nang le tšepo ea hore Paramente ea Europe e itokiselitse ho emela mefuta-futa le ho kenyelletsa.
Lefatšeng leo ho lona tokoloho ea bolumeli kapa tumelo e ntseng e sokeloa le ho feta, ho theoa bocha ha Intergroup on Freedom of Religion or Belief ke ntho e ka sehloohong. mohato oa bohlokoa oa ho sireletsa litokelo tsa batho bohle, ho sa tsotellehe tumelo ea bona. Paramente ea Europe e tlameha ho tsoela pele ho tšehetsa morero ona, ho netefatsa hore melao-motheo ea mefuta-futa le tšireletso bakeng sa malumeli a manyenyane ha e tšehetsoe feela ka lipuo, empa ka liketso.
