Na Prof. AP Lopukhin
Matendo ya Mitume, sura ya 14. Mahubiri ya Paulo na Barnaba katika Ikonio, Listra, na Derbe (1 – 7). Kuponywa kwa mlemavu huko Listra na jaribio la watu wa mataifa mengine kutoa dhabihu kwa mitume (8-18). Mateso ya mitume, safari ya kurudi kupitia jumuiya mpya zilizoanzishwa, na kurudi Antiokia ya Siria (19-28).
Matendo 14:1. Huko Ikonio wakaingia pamoja katika sinagogi la Wayahudi, wakazungumza hivi kwamba kundi kubwa la Wayahudi na Wagiriki wakaamini.
“Wagiriki” walioamini bila shaka walikuwa wageuzwa-imani—Wasio Wayahudi waligeukia Dini ya Kiyahudi, tofauti na “Wasio Wayahudi” waliotajwa baadaye (mst. 2), ambao walijiunga na Wayahudi wasioamini dhidi ya mitume.
Matendo 14:2. Na Wayahudi wasioamini wakachochea na kuifanya mioyo ya watu wa mataifa kuwa migumu dhidi ya hao ndugu.
“walichochea na kuwa wagumu,” yaani, waliwasingizia mitume, wakawashtaki kwa mambo mengi, “waliwawakilisha wanyonge kuwa wadanganyifu” (Mt. Yohana Chrysostom).
“dhidi ya ndugu,” yaani, si juu ya mitume tu, bali pia juu ya wafuasi wapya wa Kristo kwa ujumla walioongoka, ambao wengi wao walikuwa Wayahudi kwa kuzaliwa, kwa hiyo ndugu kwa watesi wao kwa mwili (Rum. 9:3). )
Matendo 14:3. Lakini wakakaa hapa kwa muda mrefu, wakinena kwa ujasiri kwa ajili ya Bwana, aliyelishuhudia neno la neema yake, akiwajalia kufanya ishara na maajabu kwa mikono yao.
“akinena kwa ujasiri kwa ajili ya Bwana.” Mwenyeheri Theophylact wa Ohrid anaandika hivi: “Ujasiri huu ulitokana na kujitolea kwa mitume kwa kazi ya kuhubiri, na uhakika wa kwamba wale waliosikia waliamini ulikuwa tokeo la miujiza hiyo, lakini kwa kadiri fulani ujasiri wa mitume pia ulichangia jambo hili. .”
Matendo 14:4. Watu wa mjini wakagawanyika: wengine walikuwa pamoja na Wayahudi na wengine pamoja na mitume.
"Watu wa jiji waligawanyika." Katika mgawanyiko huu, inaonekana, iko sababu kwa nini uchochezi wa Mataifa na Wayahudi ulibaki bila matunda kwa muda fulani.
Matendo 14:5. Wakati watu wa mataifa na Wayahudi pamoja na viongozi wao wakiwa wamechangamka, wakajitayarisha kumtukana na kuwapiga kwa mawe hata wafe.
"Wayahudi na viongozi wao" - cf. Matendo ya Mitume 13. Pengine na archsinagogi na wazee waliounda baraza chini yake.
"waliwapiga kwa mawe hadi kufa." Tamaa ya "kuwapiga mawe" inadhihirisha ukweli wote kwamba viongozi wakuu wa shambulio la mitume walikuwa Wayahudi, na kwamba hatia ya mitume ilitengenezwa kama kufuru, ambayo Wayahudi walikuwa na adhabu sawa.
Matendo 14:6. walipopata habari, wakakimbilia Listra na Derbe, miji ya Likaonia, na kandokando yake.
“katika miji ya Likaonia ya Listra na Derbe.” Likaonia haikuwa ya kisiasa sana kama eneo la ethnografia katika Asia Ndogo pamoja na miji ya Listra kusini-mashariki ya Ikoniamu, na Derbe kusini-mashariki mwa Listra.
Matendo 14:7. na huko wakahubiri Injili.
Matendo 14:8. Huko Listra palikuwa na mtu mmoja aliyekuwa kiwete wa miguu, kiwete tangu tumboni mwa mamaye. hakuwahi kutembea.
Matendo 14:9. Alimsikiliza Paulo alipokuwa akisema; naye Paulo akimkazia macho, akaona ya kuwa ana imani ya kuponywa.
“alitambua ya kuwa ana imani”—kuona kwa utambuzi wa mtume aliyeangaziwa na kimungu.
Matendo 14:10. akamwambia kwa sauti kuu, Nakuambia katika jina la Bwana Yesu Kristo, simama kwa miguu yako. Na mara akaruka, akaenda.
Matendo 14:11. Na makutano, walipoona aliyoyafanya Paulo, wakapaza sauti zao, wakasema kwa Kilikaonia, Miungu imeshuka kwetu katika umbo la wanadamu.
“Walinena katika lugha ya Kilikaonia.” Ni vigumu kusema lahaja hii ya Kilikaonia ni nini: wengine wanaona kuwa ni lahaja iliyo karibu na Kiashuru, wengine kuwa sawa na Wakapadokia, na wengine kuwa Wagiriki waliopotoka.
Matendo 14:12. Barnaba wakamwita Zeu, na Paulo Herme, kwa sababu yeye ndiye aliyekuwa mnenaji.
“wakamwita Barnaba Zeu, na Paulo Herme. Kwa nini watu waliona miungu hii huko Barnaba na Paulo inaelezewa kwa sehemu na hadithi ya Wafrigia juu ya kuonekana kwa miungu hii katika umbo la kibinadamu (Ovid, Metamorphoses VIII), na pia ukweli kwamba karibu na jiji kulikuwa na hekalu au sanamu ya Zeu, na Herme (Hermes), kama mfasiri fasaha wa miungu, alionwa kuwa mwandamani wa lazima wa Zeu aliposhuka kutoka Olympus kwenda kwa wanadamu. Dokezo la mwisho linatolewa na mwanahistoria mwenyewe, ambaye kulingana naye Paulo alichukuliwa kuwa Hermes, "kwa sababu alikuwa hodari katika kusema"…. Inawezekana kwamba kuonekana kwa mitume kulikuwa na umuhimu wake mwenyewe: Paulo, akiwa kijana (Mdo. 7:58), aliyetofautishwa na tabia ya nguvu, iliyoonyeshwa katika hotuba na matendo yake yote, angeweza kutambuliwa kwa urahisi na Herme, ambaye. alionyeshwa kama kijana mpole, mchangamfu, mwenye sura nzuri, huku Barnaba, kwa umakini wake, kuwakumbusha wapagani juu ya Zeu. Yohana Chrysostom anaandika hivi kuhusu kuonekana kwa mitume: “Yaonekana kwangu kwamba Barnaba alikuwa na sura yenye heshima.”
Matendo 14:13. Na kuhani wa Zeu, ambaye sanamu yake ilikuwa mbele ya mji wao, alileta mafahali langoni na kuleta shada za maua, akataka kutoa dhabihu pamoja na watu.
"iliyoleta taji za maua" - kupamba ng'ombe wa dhabihu pamoja nao, ambayo kwa kawaida ilifanywa ili kupendeza miungu zaidi.
Matendo 14:14. Lakini mitume Barnaba na Paulo waliposikia hayo, wakararua mavazi yao na kukimbilia katika ule umati wa watu, wakipiga kelele.
“Wamerarua nguo zao” kwa ishara ya huzuni kubwa na majuto kwa upofu huo wa watu.
Mitume wanathibitisha upuuzi wa kutawazwa kwao na wapagani, wanawahakikishia uwongo wa miungu ya kipagani. Wanawaonyesha Mungu Mmoja aliye hai, Muumba wa vitu vyote, ambaye, ingawa ameruhusu mataifa yote kufuata njia za uwongo, hakuwanyima fursa ya kujua njia ya kweli (rej. Rum. 1:20; 11:13-36).
Matendo 14:15. Wanaume, kwa nini mnafanya mambo haya? Na sisi tu watu walio chini yenu na kuwahubiri ninyi mpate kuiacha miungu hiyo ya uongo na kumwelekea Mungu aliye hai, aliyezifanya mbingu na nchi na bahari na vyote vilivyomo;
Matendo 14:16. Ambaye katika vizazi vilivyopita aliwaacha mataifa yote waende katika njia zao wenyewe;
Matendo 14:17. ingawa hakujiacha bila ushuhuda katika matendo mema, akitupa mvua kutoka mbinguni na majira ya matunda, akiijaza mioyo yetu chakula na furaha.
“Bila kulazimisha uhuru wa kuchagua,” asema Mwenyeheri Theophylact wa Ohrid, “Bwana aliwaruhusu watu wote kutenda kulingana na uamuzi wao wenyewe; lakini Yeye Mwenyewe mara kwa mara alifanya kazi kama hizo ambazo kwazo wao, kama watu wenye akili timamu, wangeweza kumwelewa Muumba.”
Matendo 14:18. Kwa kusema hivyo, ilikuwa vigumu kuwavuta watu wasiwatoe dhabihu, bali waende kila mtu nyumbani kwake. Walipobaki huko na kufundisha.
"hawakushawishi sana." Watu waliguswa sana na kile kilichotokea, na walikuwa na hakika kabisa kwamba mbele ya macho yao walikuwa miungu, na sio wanadamu.
Matendo 14:19. Baadhi ya Wayahudi walikuja kutoka Antiokia na Ikonio, na mitume walipokuwa wakizungumza kwa ujasiri, wakawashawishi makutano wawaache, wakisema: Hamsemi neno la kweli, lakini yote ni ya uwongo; wakiisha kuwashawishi watu, wakampiga Paulo kwa mawe, wakamburuta nje ya mji, wakidhani amekwisha kufa.
"Wayahudi wengine wakaja" kutoka kwa wasioamini na kuwachukia Paulo na Barnaba (Matendo 13:50 na 14:5).
"wakampiga Paulo kwa mawe," si Barnaba - labda kwa sababu yeye, kama kiongozi katika kusema (Matendo 14:12), alionekana kwa Wayahudi adui hatari na kuchukiwa zaidi. Huenda mtume anataja kupigwa mawe sawa katika 2 Kor. 11:25. Huo ndio ulegevu wa kushangaza wa umati, ambao hukubali kwa urahisi usemi mbaya wa wachochezi. Hivi majuzi tu walikuwa tayari kuwaheshimu mitume kama miungu, na sasa walikuwa na uwezo wa kushughulika na waovu waliokuwa wagumu zaidi. Uwezo wa wachochezi kutekeleza zamu kama hiyo katika mhemko wa raia bila shaka ni wa kuvutia.
Matendo 14:20. Wanafunzi walipomkutanika, aliondoka, akaingia mjini; na siku ya pili yake akaondoka pamoja na Barnaba kwenda Derbe.
“wanafunzi wakakusanyika kumzunguka” labda wakiwa na nia ya kuona mambo yaliyokuwa yakimpata, katika hali gani, au hata kumzika ikiwa amekufa.
"akaondoka, akaingia mjini". Hakuna shaka kwamba uimarishaji huu wa nguvu za kimwili za Paulo ulikuwa ni kitendo cha kimiujiza, ingawa mwandishi anadokeza tu – kwa usemi mfupi na wenye nguvu – “aliinuka akaenda”! Hapa uthabiti wa roho ya mtume, ambaye bila woga arudi katika jiji ambalo alikuwa ametoka tu kuwa katika hatari ya kufa, wastahili uangalifu.
Matendo 14:21. Baada ya kuhubiri Injili katika mji huu na kupata wanafunzi wengi, walirudi Listra, Ikonio na Antiokia.
Matendo. 14:22. wakizithibitisha roho za wanafunzi, wakiwaonya wakae katika imani, na kufundisha ya kwamba imetupasa kuingia katika ufalme wa Mungu kwa njia ya dhiki nyingi.
Kutoka Derbe, baada ya mahubiri yenye mafanikio, mitume walianza safari ya kurudi Antiokia ya Shamu, kupitia sehemu zote ambazo walikuwa wametembelea hapo awali (Mdo. 13, n.k.), wakiwatia nguvu waamini ili wawe tayari kushika imani ya Kristo, licha ya mateso yote, dhiki, na majaribu, ambayo yanawakilisha kwa waamini njia ya uhakika ya Ufalme wa Mbinguni (Mt. 7:14).
Matendo 14:23. Na walipokwisha kuwachagulia wazee katika kila kanisa, wakaomba pamoja na kufunga, wakawaweka katika mikono ya Bwana waliyemwamini.
"waliwaweka wazee" - viongozi na viongozi wa kila jumuiya, ambayo kwa njia hii inapokea shirika la nje la utulivu. Kuwekwa wakfu, yaani, kuwekewa mikono (Mdo. 6:2-6) kunaonyesha umuhimu wa huduma ya wazee, pamoja na hali ya neema ya kuwekwa wakfu huku (taz. Mdo. 11:30).
"waliomba kwa kufunga" - kama wanavyofanya katika matukio yote muhimu (Matendo 13, nk.)
"waliwakabidhi" - yaani Wakristo wapya walioongoka, pamoja na viongozi wao wapya walioteuliwa
“kwa Bwana”, yaani kwa neema, kibali na ulinzi wake.
Matendo 14:24. Wakapita katikati ya Pisidia, wakafika Pamfilia;
Matendo 14:25. na walipokwisha kunena neno la Bwana huko Perga, walishuka mpaka Atalia;
Kupitia Pisidia na Pamfilia mitume walirudi Perga, mji wa kwanza waliofika baada ya kufika pwani ya Asia Ndogo (Mdo 13:13).
"walishuka hadi Attalia" - jiji la bahari huko Pamfilia, kusini mashariki mwa Perga, ambapo Mto wa Cataract unapita baharini. Mji huo umepewa jina la Attalus Philadelphus, mfalme wa Pergamo, ambaye ulijengwa naye.
Matendo 14:26. na kutoka huko wakasafiri kwa meli mpaka Antiokia, ambapo walikuwa wamewekwa chini ya ulinzi wa neema ya Mungu kwa kazi ambayo walikuwa wameimaliza.
Kutoka Perga mitume walisafiri kupitia Seleukia hadi Antiokia ya Shamu, ambapo, wakiongozwa na neema ya Mungu, walianza safari yao ya kwanza ya kitume.
Matendo 14:27. Walipofika na kulikusanya kanisa pamoja, wakawaeleza mambo yote Mungu aliyofanya pamoja nao na jinsi alivyowafungulia mlango watu wa mataifa mengine mlango wa imani.
“wakakusanya kanisa,” yaani, jumuiya ya Wakristo huko Antiokia, na “wakatoa taarifa juu ya mambo yote ambayo Mungu alikuwa amefanya pamoja nao.” Mitume wanakiri kwa unyenyekevu kwamba nguvu za Mungu zilikuwa zikifanya kazi ndani yao wakati huu wote, na si wao peke yao.
"alifungua mlango wa imani." Usemi wa kitamathali wa kukubaliwa kwa Mataifa kwenye kifua cha Kanisa la Kristo (1 Kor. 16:9; 2 Kor. 2:12; Kol. 4:3). Mtakatifu Yohana Chrysostom anakumbuka kwamba Wayahudi walikataza hata kuzungumza na Mataifa.
Matendo 14:28. Wakakaa huko siku nyingi pamoja na wanafunzi.
Hivyo ndivyo maelezo ya safari ya kwanza ya kitume kwa Mataifa ya mitume wakuu Paulo na Barnaba yakiisha.
Safari hii ya kwanza ya Paulo ilidumu kwa muda gani, mwandishi hasemi. Inachukuliwa kuwa ilidumu kama miaka miwili.
Chanzo katika Kirusi: Biblia ya Ufafanuzi, au Maoni juu ya vitabu vyote vya Maandiko Matakatifu ya Agano la Kale na Agano Jipya: Katika juzuu 7 / Ed. Prof. AP Lopukhin. -Mh. ya 4. – Moscow: Dar, 2009, 1232 pp.
