"Tunaamka kutoka kwa usiku mwingine mkali wa mashambulizi ya mabomu, usiku wa nne wa mashambulizi ya mabomu tangu usitishaji wa mapigano ulipoanza ghafla Jumatatu usiku...hali ni mbaya sana, inahusu,” alisema Sam Rose, Kaimu Mkurugenzi wa Masuala ya Gaza UNRWA, shirika la Umoja wa Mataifa la wakimbizi wa Palestina.
Akizungumza kutoka karibu na Ukanda wa Netzarim unaotenganisha Ukanda wa Gaza ambao vikosi vya usalama vya Israel vimeanza kuikalia tena, Bw. Rose alisema kwamba mashambulizi ya mabomu "katika Ukanda wa Gaza" yalisababisha hasara kubwa ya maisha katika siku nne zilizopita.
Maoni yake yalikuja wakati Waziri wa Ulinzi wa Israel akiripotiwa kutoa maagizo ya kukaliwa zaidi kwa maeneo ya Gaza na kuonya juu ya kunyakuliwa kwa sehemu isipokuwa mateka zaidi waachiliwe.
"Wengi wa vifo hivyo vimetokea usiku, Wizara ya Afya hapa inaripoti karibu watu 600 waliuawa; kati ya hao, karibu wanawake na watoto 200," Bw. Rose aliwaambia waandishi wa habari kupitia kiungo cha video huko Geneva. "Misiba ya kukata tamaa kabisa."
Shirikisho la Kimataifa la Vyama vya Msalaba Mwekundu na Hilali Nyekundu (IFRC) pia lilirejelea matukio ya kawaida ya hofu na kukata tamaa kutoka kwa timu za matibabu na ambulensi huko Gaza: "Wenzake wamekuwa na mamia ya wito katika Ukanda wa Gaza na kukabiliana na vifo na majeruhi kadhaa huku mabomu yakiendelea," alisema.
"Madaktari wamechoka, vifaa muhimu vya matibabu vinapungua na korido zimejaa watu wanaohitaji matibabu au wanangojea kujua ikiwa wapendwa wao watanusurika."
Agizo la uokoaji taabu
Bw. Rose wa UNRWA pia alielezea athari mbaya za amri mpya za Israel za kuwahamisha takriban watu 100,000 wa Gaza, pamoja na uamuzi wa Israel wa tarehe 2 Machi wa kusitisha utoaji wa misaada ya kibinadamu katika eneo hilo. Misafara ya misaada ilikuwa imeruhusiwa kurejea Gaza tarehe 19 Januari, wakati usitishaji mapigano wa wiki sita kati ya Hamas na Israel ulipoanza.
"Hiki ndicho kipindi kirefu zaidi [bila misaada kuingizwa] tangu kuanza kwa mzozo mnamo Oktoba 2023," Bw. Rose alisisitiza.
Aliongeza kuwa ikiwa usitishaji huo wa mapigano hautarejeshwa, itasababisha “hasara kubwa ya maisha, uharibifu wa mali ya miundombinu, kuongezeka kwa hatari ya magonjwa ya kuambukiza na kiwewe kikubwa kwa watoto milioni moja na kwa raia milioni mbili wanaoishi Gaza. Na ni mbaya zaidi wakati huu kwa sababu watu tayari wamechoka."
Hofu ya kufungwa kwa mkate
Afisa mkuu wa UNRWA alionya kwamba takriban watu milioni moja mwezi Machi watakosa mgao, "hivyo tutawafikia watu milioni moja tu badala ya milioni mbili” alisema na kuongeza kuwa viwanda sita kati ya 25 ambavyo Shirika la Umoja wa Mataifa la Mpango wa Chakula Duniani (World Food Programme)WFP) viunga tayari vimefungwa.
Wananchi wa Gaza walio na wasiwasi juu ya uhaba wa chakula tayari wanakusanyika karibu na maduka ya mikate kwa idadi kubwa kuliko kabla ya kizuizi cha misaada kuanza tena.
"Hii inapoendelea, tutaona mteremko wa hatua kwa hatua katika kile tulichoona katika siku mbaya zaidi za migogoro katika suala la uporaji, katika suala la matatizo ya umati, katika suala la fadhaa na kuchanganyikiwa, yote yakitafsiriwa katika hali ya kukata tamaa miongoni mwa watu," Bw. Rose alisema.
Alielezea hatari ya kupunguzwa kwa ugavi wa misaada kwa watoto wenye utapiamlo huko Gaza ambao wanahitaji vifaa vya kutosha kwa muda wa wiki tano hadi sita "ili tu kuleta utulivu wa hali zao - hakuna uboreshaji wa uzito wao (na) katika hali yao ya lishe katika wiki hizo".
Kutoka Mfuko wa Watoto wa Umoja wa Mataifa (UNICEF), msemaji James Elder alilaani athari za vita kwa vijana wa enclave, tangu vilipozuka tarehe 7 Oktoba 2023 kujibu mashambulizi ya kigaidi yanayoongozwa na Hamas nchini Israel ambayo yaliwauwa karibu watu 1,250 na kuwaacha zaidi ya 250 mateka.
"Wanasaikolojia wa watoto wangesema kwamba ndoto yetu kamili ni kwamba wanarudi nyumbani na kisha [vita] vinaanza tena. Kwa hiyo, hiyo ndiyo eneo ambalo tumeingia sasa. Hatuna mfano katika historia ya kisasa kuhusu idadi nzima ya watoto wanaohitaji usaidizi wa afya ya akili. Na hakuna kutia chumvi kama hivyo."
Bw. Rose wa UNRWA alibainisha kuwa kabla ya kuanza kwa mashambulizi ya Israel, shirika la Umoja wa Mataifa lilikuwa limerejesha huduma ya afya ya msingi kwa watu 200,000 kwa kufungua tena vituo vyake vya afya.
Kwa kuongeza, watoto kwa mara nyingine walipata elimu, huku wavulana na wasichana wapatao 50,000 wakiwa shuleni katikati na kusini mwa Gaza.
"Picha, video, maisha na furaha machoni pa watoto - wanafunzi - ilikuwa kitu cha kutazama," Bw. Rose alisema. "Moja ya hadithi chache chanya ambazo tungeweza kuwasiliana kutoka Gaza, lakini ole, yote ni kwamba, ni bure."
