Shirika la Umoja wa Mataifa linalosaidia wakimbizi wa Kipalestina, UNRWA, na Mpango wa Chakula Duniani (WFP) wanaripoti kwamba akiba ya chakula sasa imeisha, hata misaada ya kuokoa maisha inaporundikana kwenye vivuko vya mpakani vikisubiri kuletwa.
Wasaidizi wa kibinadamu wanaendelea kuonya kwamba njaa inazidi kuenea na kuongezeka katika eneo hilo, huku kukiwa na vizuizi, vizuizi vya ufikiaji, operesheni zinazoendelea za jeshi la Israeli na kuongezeka kwa uporaji.
Uhaba, kushiriki na aibu
UNRWA ilishiriki ushuhuda wa mwanamke anayeitwa Um Muhammad ambaye anaishi kwenye makazi katika Jiji la Gaza na kuandaa chakula kwa wanafamilia 11 kila siku. Ingawa bado ana unga, familia nyingi zilizo karibu tayari zimeisha.
"Ninapokanda na kuoka, ninajiona aibu sana, kwa hivyo ninagawia mikate kwa watoto wanaokuja kuomba kipande cha mkate," alisema.
“Tunakula mlo mmoja kwa siku, tukigawanya mkate kati ya kila mtu kila siku, tunakula bidhaa za makopo, dengu, na wali. Hisa hizi zikiisha sijui tutafanya nini maana kinachopatikana sokoni ni chache".
Kizuizi kirefu zaidi
Gaza ina wakazi zaidi ya milioni mbili ambao wengi wanategemea misaada, lakini hakuna misaada ya kibinadamu au ya kibiashara iliyoingia tangu Machi 2 wakati Israeli iliweka kizuizi kamili katika eneo hilo.
Hili ndilo zuio la muda mrefu zaidi la msaada kuhamia Ukanda huo tangu kuanza kwa vita mnamo Oktoba 2023, kufuatia mashambulio mabaya ya kigaidi yanayoongozwa na Hamas dhidi ya Israeli.
Hali hiyo imesababisha uhaba - sio tu wa chakula, lakini vitu vingine ikiwa ni pamoja na dawa, vifaa vya makazi na maji salama. Hivi karibuni WFP ilibainisha ongezeko la asilimia 1,400 la bei za vyakula ikilinganishwa na kipindi cha kusitisha mapigano, ambacho kilianza Januari 19 hadi Machi 18 mwaka huu.
Utapiamlo na uporaji
Siku ya Ijumaa, shirika la Umoja wa Mataifa liliwasilisha akiba yake ya mwisho iliyosalia kwa jikoni za chakula cha moto, ambazo zimekuwa tegemeo katika wiki za hivi karibuni. Jikoni hizo zinatarajiwa kukosa chakula ndani ya siku chache, na zingine 16 zilifungwa wikendi. Zaidi ya hayo, mikate yote 25 inayoungwa mkono na WFP sasa imefungwa.
Kumekuwa na ongezeko la ripoti za matukio ya uporaji, ofisi ya Umoja wa Mataifa ya masuala ya kibinadamu OCHA alisema siku ya Jumatatu. Mwishoni mwa juma, watu waliokuwa na silaha waliripotiwa kupora lori huko Deir Al-Balah na ghala katika Jiji la Gaza.
Wakati huo huo, uchambuzi wa hivi punde wa mapitio ya njaa na Uainishaji wa Awamu ya Usalama wa Chakula (IPC) ulianza wiki hii.
Washirika wa kibinadamu wanaonya kuwa hali ya lishe kote Gaza inazidi kuwa mbaya. Tangu Januari, takriban kesi 10,000 za utapiamlo mkali miongoni mwa watoto zimetambuliwa, ikiwa ni pamoja na kesi 1,600 za utapiamlo mkali..
Ingawa vifaa vya matibabu vinasalia kupatikana kusini, kuvipata kunaendelea kuwa na changamoto kubwa kutokana na vikwazo vya uendeshaji na usalama.
Huduma za afya pia zimeathirika
OCHA ilisisitiza kuwa kupungua kwa hifadhi muhimu huko Gaza kunaenda mbali zaidi ya chakula. Kwa mfano, vifaa vya matibabu vinavyohusiana na kiwewe vinaisha wakati ambapo idadi ya watu waliojeruhiwa katika matukio ya majeruhi wengi inaendelea kuongezeka.
Gaza pia haina vifaa vya upasuaji, ikiwa ni pamoja na gauni, drapes na glavu. Shirika la Afya Duniani (WHO) alifahamisha kuwa ghala lao limeishiwa maziwa ya matibabu, dawa za kuua vijasumu na dawa za kutuliza maumivu kwenye mishipa, pamoja na vipuri vya magari ya kubebea wagonjwa na vituo vya oksijeni.
Washirika wanaofanya kazi katika afya wanaongeza kuwa idadi inayoongezeka ya wafanyikazi muhimu wananyimwa ufikiaji wa Gaza, na kuongezeka kwa kunyimwa kwa timu za matibabu ya dharura, haswa wataalamu waliobobea - wakiwemo madaktari wa mifupa na upasuaji wa plastiki - na kizuizi cha hivi karibuni cha harakati katika eneo lote.
Msaada unasubiri kuingia
Wakati marufuku ya misaada ikiendelea, wahudumu wa kibinadamu wanafanya kila linalowezekana kuwafikia watu na vifaa vyovyote vinavyobakia.
Pia wana akiba ya chakula na vitu vingine vya kuokoa maisha tayari na kusubiri kuingia Ukanda wa Gaza mara tu vivuko vya mpakani vitakapofunguliwa tena.
Hii inajumuisha karibu lori 3,000 za msaada za UNRWA, wakati WFP ina zaidi ya tani 116,000 za msaada wa chakula - zinazotosha kulisha watu milioni moja kwa hadi miezi minne.
