Қонун дар бораи шаффофияти таъсири хориҷӣ аз расонаҳо, созмонҳои ғайриҳукуматӣ (СҒД) ва дигар созмонҳои ғайритиҷоратӣ талаб мекунад, ки дар сурати гирифтани беш аз 20 дарсади маблағгузории худ аз хориҷи кишвар ҳамчун “манфиатҳои як қудрати хориҷӣ” сабти ном шаванд. Он рӯзи сешанбе қабул карда шуд.
Қабули ин тасвиб боиси эътирозҳо дар пойтахти Тифлис шуд ва аз сӯи мухолифони Гурҷистон ҳамчун талош барои саркӯби расонаҳои мустақил, ҷомеаи шаҳрвандӣ, ҳомиёни ҳуқуқ ва мунаққидони ҳукумат маҳкум шуд.
Таъсири хунуккунанда
Волкер Тюрк, Комиссари олии СММ оид ба ҳуқуқи инсон гуфт, ки ҳангоми қабули қонун мақомот ва қонунгузорон "беэътибор донистанро интихоб карданд" ҳушдорҳое, ки аз ҷониби ҳомиёни ҳуқуқ ва ҷомеаи шаҳрвандӣ бардошта шудаанд.
“Мутаассифона, таъсир ба ҳуқуқи озодии баён ва иттиҳодияҳо дар Гурҷистон холо хавфи калон пайдо мекунад», - ҳушдор дод ӯ.
Ҷаноби Турк афзуд, талаботи сабти ном инчунин метавонад ба онҳое, ки барои озодиҳои шаҳрвандӣ кор мекунанд, таъсири сард расонад ва фаъолияти онҳоро ба таври назаррас коҳиш диҳад.
"Буғ кардани овозҳои гуногун дар масъалаҳои марбут ба манфиатҳои ҷиддии ҷамъиятӣ танҳо қобилияти Ҳукуматро барои вокуниши муассир ба мушкилоти зиёде, ки дар кишвар бо тадбирҳои дурусти қонунгузорӣ ва сиёсӣ рӯбарӯ мешаванд, мушкилтар хоҳад кард" гуфт ӯ.
Кафолатҳо вайрон шуданд
Дар ҳамин ҳол, коршиносони мустақили ҳуқуқ низ қабули ин қонунро, ки ба гуфтаи онҳо, сарфи назар аз кафолатҳо дар пайи бозпас гирифтани як тарҳи дигари шабеҳ дар соли гузашта рух додааст, маҳкум карданд.
Ин тарҳ дар моҳи марти соли 2023 дар пайи эътирозҳои густарда бозхонд шуд ва дар моҳи ноябр мақомоти баландпояи ҳукумат ва вакилони порлумон гузоришгари вижаи СММ дар бораи вазъи ҳомиёни ҳуқуқи башарро итминон доданд, ки ин тарҳ дубора ворид нахоҳад шуд.
"Мо дар ҳайратем ки ҳатто дар партави мухолифати рӯшани қишри муҳимми мардуми Гурҷистон, қонун тавассути порлумон суръат гирифт ва намояндагони расонаҳо ва ҷомеаи шаҳрвандӣ дастрасӣ ба мурофиаро рад карданд. Шӯрои ҳуқуқи инсон— гуфтанд мутахассисони таъиншуда.
Онхо инчунин аз суръати мухокимаи парламент, ки «аз афташ сурат гирифтаанд, нигаронии чиддй баён карданд бидуни машваратҳои фарогир, шаффоф ва ҳақиқӣ бо ҷомеаи шаҳрвандӣ, ҷомеаи васеъ ва ҳизбҳои мухолиф.
Ҳомиёни ҳуқуқ душмани давлат нестанд
Ҷаноби Турк даъват кард, ки қонун лағв шавад ва мақомот бо расонаҳо, созмонҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва ҳомиёни ҳуқуқи башар муколама ворид кунанд.
Коршиносони мустақил дар идома ҳушдор додаанд, ки дар сурати имзои қонун аз ҷониби раисиҷумҳур Гурҷистонро хилофи ӯҳдадориҳои худ оид ба ҳуқуқи инсон, бахусус озодии иттиҳодияҳо хоҳад гузошт.
«Барои Гурҷистон, ин як қадам дар роҳи нодуруст аст», - гуфтанд коршиносон.
«Ҳомиёни ҳуқуқ, ҷавонон ва намоишчиёни осоишта душмани давлат нестанд», таъкид карданд онхо.
Коршиносони мустақили ҳуқуқ
Коршиносоне, ки ин даъватро анҷом додаанд, гузоришгарони вижа оид ба ҳомиёни ҳуқуқи башар, озодии ҷамъомадҳои осоишта ва озодии афкор ва баёнро дар бар мегирифтанд; инчунин коршиноси мустакил оид ба хукукхои инсон ва якдилии байналхалкй.
Аз ҷониби Шӯрои Ҳуқуқи Башар – форуми олии байниҳукуматии СММ оид ба ҳуқуқи инсон – таъин шуда, як қисми он мебошад. Тартиби махсус, гузоришгарони махсус ва коршиносони мустақил вазифадор карда мешаванд, ки вазъи ҳуқуқро дар баъзе ҳолатҳои мавзӯӣ ё кишварӣ назорат ва арзёбӣ кунанд.
Онҳо ихтиёрӣ кор мекунанд, корманди СММ нестанд ва маош намегиранд.
