Аз ҷониби Санкт Фотий Бузург
Саволи 11. Чаро пас аз он ки Одам гуноҳ кард ва ҳамчун ҷазо маргро гирифт, писараш, ки ҳатто гуноҳ накарда буд, пеш аз ӯ мурд? (Ҳас. 3:19; 4:8)
Амиқтарин ва олитарин шарҳи ин савол метавонад ба вартаи аҳкоми илоҳӣ афтад (Заб. 35:7 ва андешаи инсониро як сӯ гузоштан). Аммо ба ҳар ҳол, аз рӯи он чизе, ки ба мо дастрас аст, Одам ҷазои худро гирифт, аммо писараш пеш аз ӯ мурд, то гунаҳкор бо чашмони худ дид, ки марг чӣ қадар вазнин ва дарднок аст, вазнинии гуноҳро равшантар дарк кунад. Ва аз тарс ва изтироб ва тавба ва андӯҳ аз ҷасорати худ ғолиб шуда, метавонад ҷазоро сабук кунад.
Воқеан, ҳар таҳдиду ҷазое, ки пешбинӣ шудааст, вақте ки гунаҳгор шоҳиди азобу уқубат мешавад, даҳшатноктар мешавад. Ва Одам агар марги фарзандашро намедид ва бо он намедид, ки чӣ гуна чизҳои даҳшатнок ҳамроҳи марг аст – он муборизаи душворе, ки дар он ҳеҷ ёрие нест, изтироби рӯҳ ва ҷудоии он аз бадан ва инчунин ҳар чизе, ки пас аз он – пӯсида ва пӯсида, бадбӯй, чанг, чирк, кирм меояд.
Хамин тавр Одам дар шахеи дигар мебинад, ки чазои худи у чй кадар дахшатнок ва токатнопазир аст ва инро дида, вазнинии гунохашро чукур дарк мекунад. Аз ин рӯ, ӯро ба тавба мебаранд ва гарчанде ки фарзандашро аз даст медиҳад, наҷоти ҷони худро ба даст меорад. Ва агар касе гумон кунад, ки барои Одам аз мурдан аз мурдан фарзанди худ токатнопазиртар буд, падарони зиёдеро пайдо мекунад, ки ин фикрро тасдик мекунанд — онхоеро, ки борхо чони худро ба начоти фарзандони худ иваз мекарданд.
Њамин тавр, тибќи гуфтањо ќабл аз марги худи Одам љазои барояш муќарраршуда тавассути марги писараш ба ў расид – марге, ки зарбаи сахттаре расонд ва ўро ѓами тоќатфарсо кард.
Аммо, лутфан, ба чизи сеюм диққат диҳед. Он вақт ҷаҳон ҳамагӣ се мард сокин буд ва як зан бо онҳо зиндагӣ мекард. Аз инҳо зану мард падару модар ва ду нафари дигар фарзандони онҳо буданд. Одам бо сабаби зикршуда ҷазо надод. Ҳавво, аз як тараф, бо ҳамин сабаб ҷазо нагирифтааст, аз тарафи дигар, аз сабаби он ки вай ягона зан буд, марги ӯ, зеро таваллуди кӯдакро номумкин месохт, насли башарро ба харобӣ меовард.
Инчунин мантиқӣ набуд, ки Қобил барои тавтеъааш кушта шавад. Зеро Қобил бадтар буд, ва Ҳобил беҳтар. Пас, чӣ гуна метавонист он касе, ки аз фиреб, ҳасад ва ҳар гуна бадбинӣ пок буд, бо дасти қотил ба бародари худ дароз кунад? Танҳо ӯ боқӣ мемонад - ҳамон касе, ки ҳатто пеш аз содир кардани ин кори бад Худоро бо қурбониҳои худ ғамгин карда, ба ҳасад аз бародари бегуноҳаш мағлуб шуда буд ва бо андешаҳои бад ва ақли маккорона кушторро тарҳрезӣ кардааст (Ҳас. 4:3-5).
Ва дар ин ҷо, лутфан, ба ҳикмат ва нофаҳмо будани Пешвои Худо диққат диҳед (Рум. 11:33). Бо он чизе, ки бадӣ гумон мекард, ки ғалаба мекунад ва дасти худро бар беҳтар аст, ибтидои ҳалокати худ ба ӯ мерасад. Каломи Худо ва иқтисоди нофаҳмои Худо ба Ҳобил имкон медиҳад, ки қурбонии дастони ноадолатона ва қотил гардад ва марги кӯдак пеш аз марги падар гардад. Аммо қудрати дӯзах ва аввалин зуҳури он заиф мегардад.
Агар ӯ аввал Одамро қабул мекард, вай таҳкурсии устувор медошт, то аз он шахсе, ки бо қарори илоҳӣ маҳкум шуда буд, оғоз кунад. Аммо азбаски вай беадолатонро маглуб мекунад, кувваи вай аз аввал ба ларза меояд. Ҳамин тариқ, марги ноодилонаи одилон муждаи нобудии комили дӯзах мегардад.
