ኮሚሽነር፡- ሰብዓዊ መብቶች እየተጣሱ ነው።

የአውሮፓ የሰብዓዊ መብቶች ምክር ቤት ኮሚሽነር ዱንጃ ሚጃቶቪች አቅርበውላታል። ዓመታዊ ሪፖርት 2021 በኤፕሪል መጨረሻ ላይ በጉባኤው የጸደይ ወቅት ለፓርላማው ጉባኤ. እ.ኤ.አ. በ2021 የሰብአዊ መብት ጥበቃን የሚያናጉ አዝማሚያዎች መቀጠሉን ኮሚሽነሩ አሳስበዋል።

የተካተቱት ርዕሶች ሪፖርቱ ከመገናኛ ብዙኃን ነፃነትና ከጋዜጠኞች ደኅንነት እስከ ስደተኞች ጥበቃ፣ ከሰላማዊ ሰልፍ ነፃነት እስከ የሴቶችና ልጃገረዶች መብቶች፣ አካል ጉዳተኞች፣ የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች እና ሕፃናት እንዲሁም የሽግግር ፍትህ*፣ የጤና የማግኘት መብት እና ዘረኝነት

"እነዚህ አዝማሚያዎች አዲስ አይደሉም" ወይዘሮ ዱንጃ ሚጃቶቪች ተብሎ ተጠቅሷል። "በተለይ አሳሳቢው ነገር በብዙ የሰብአዊ መብት መርሆዎች ላይ ያለው ወደ ኋላ የተመለሰው መጠን እና የህግ የበላይነትን የማፍረስ ተግባር ለሰብአዊ መብት ጥበቃ ቅድመ ሁኔታ ነው።"

በንግግሯ ላይ የፓርላማው ጉባኤ የአውሮፓ ምክር ቤት ኮሚሽነሩ በተለይ በዩክሬን ጦርነት ያስከተለውን ውጤት ተናግረዋል ። “ባለፉት 61 ቀናት ጦርነት ዩክሬን በሲቪል ህዝብ ላይ ከፍተኛ የሰብአዊ መብት ረገጣ ተፈጽሞባታል። በዩክሬን ውስጥ በከተሞች እና መንደሮች በአሰቃቂ ሁኔታ የተገደሉት የሰላማዊ ሰዎች አስከሬኖች ምስሎች ሁላችንንም ንግግር አጥቶናል ሲሉ ወይዘሮ ዱንጃ ሚጃቶቪች ተናግረዋል።

አክላ፣ “በዩክሬን ውስጥ ቀደም ሲል በዩክሬን አካባቢዎች የተፈጸሙ እንደ ማጠቃለያ ግድያ፣ አፈና፣ ማሰቃየት፣ ጾታዊ ጥቃት እና በሲቪል መሠረተ ልማት ላይ ለሚፈጸሙ ጥቃቶች ለሰብአዊ መብት ጥሰት እና ለአለም አቀፍ የሰብአዊ ህግ ጥሰት አስደንጋጭ ሪፖርቶች አሳዛኝ መግለጫ ይሰጣሉ። የሩሲያ ወታደሮች ቁጥጥር. በቡቻ፣ ቦሮድያንካ፣ ትሮስትያኔትስ፣ ክራማቶርስክ እና ማሪፖል የተከሰቱትን ጨምሮ ከእነዚህ ጥሰቶች ውስጥ ለአብዛኞቹ በይፋ ምላሽ ሰጥቻለሁ።

“ይህ ጦርነት እና ለሰው ልጅ ህይወት ያለው ግልጽ የሆነ ግድየለሽነት መቆም አለበት። ተጨማሪ ኢሰብአዊ ድርጊቶችን ለመከላከል ሁሉም ጥረት መደረግ አለበት። በሲቪል ህዝቦች ላይ የሚፈፀመው አስከፊ ድርጊት የጦር ወንጀል ሊሆን ስለሚችል ከቅጣት ነፃ መሆን የለበትም። ሁሉም ተመዝግበው በጥልቀት ተመርምረው ወንጀለኞቹን ለይተው ለፍርድ መቅረብ አለባቸው ሲሉ ወይዘሮ ዱንጃ ሚጃቶቪች ጠቁመዋል።

የአውሮፓ አባል ሀገራት ለዩክሬን የፍትህ ስርዓት እንዲሁም ለአለም አቀፉ የወንጀለኞች ፍርድ ቤት ድጋፋቸውን አጠናክረው እንደሚቀጥሉ ተስፋ አድርጋለች፤ በዚህም ለተጎጂዎች መጠነኛ ፍትህ እና ካሳ ይሰጡ ዘንድ። 

በመካከለኛና በረጅም ጊዜ እይታ በዩክሬን ያለውን ጦርነት ሸሽተው ለሚሰደዱ ሰዎች የሰብአዊ እና የሰብአዊ መብት ጥያቄዎች ምላሽ እንዲሰጡ ለማስተባበር እና ድጋፍን ለማሳደግ የአባል ሀገራቱ መንግስታት እና ፓርላማዎች ጥረቶችን እንዲያጠናክሩ ጠይቃለች።

የሰብአዊ መብት ኮሚሽነሯ ግን ጦርነቱ ከዩክሬን ለቀው በሚሰደዱ እና በሀገሪቱ ውስጥ በቀሩት ሰብአዊ መብቶች ላይ ያስከተለው ተጽእኖ ባለፉት ሳምንታት የስራዋ ትኩረት ቢሆንም፣ አባል ሀገራትንም ማስጠንቀቋን ቀጥላለች። በሌሎች አንገብጋቢ የሰብአዊ መብት ጉዳዮች ላይ።

በአንዳንድ ሀገራት የመናገር እና የመሳተፍ ስጋት ደቅኗል

በተለይ በአውሮፓ አባል ሀገራት የመናገር እና የህዝብ ተሳትፎ ላይ ጫና እየጨመረ መምጣቱን ጠቁማለች። ብዙ መንግስታት ህዝባዊ የተቃውሞ ሰልፎችን ቸልተኞች እየሆኑ መጥተዋል። የተቃውሞ ሰልፎች መበራከትን በተጋፈጡበት ወቅት፣ በተለያዩ አገሮች ያሉ ባለሥልጣናት የሰዎችን ሰላማዊ የመሰብሰብ መብት የሚገድቡ ሕጋዊና ሌሎች እርምጃዎችን ወስደዋል፣ ስለዚህም የፖለቲካ ጉዳዮችን ጨምሮ ሃሳባቸውን በአደባባይ እና ከሌሎች ጋር መግለጽ ይችላሉ።

በአንዳንድ የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች እና ጋዜጠኞች ደህንነት እና ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ በመጣው ገዳቢ አካባቢ በአውሮፓ ውስጥ በብዙ ቦታዎች የመስራት ችሎታቸው ላይ የሚያሳድረውን አሳሳቢ የሆነ ለውጥ ተመልክታለች። የፍርድ ቤት ትንኮሳ፣ ክስ መመስረት፣ ህገወጥ የነጻነት መነፈግ፣ አላግባብ ቁጥጥር እና ክትትል፣ የስም ማጥፋት ዘመቻዎች፣ ዛቻ እና ማስፈራራትን ጨምሮ የተለያዩ የበቀል እርምጃዎች ይደርስባቸዋል። ህግጋት ሃሳብን በነጻነት የመግለጽ መብትን የሚጠብቅ እንጂ የሚያናጋ መሆን እንደሌለበት አሳስበዋል።

የፓርላማ አባላት ኃላፊነት

ወይዘሮ ዱንጃ ሚጃቶቪች የምክር ቤቱን የፓርላማ አባላትና ኃላፊነታቸውን ባነጋገሩበት ወቅት፣ “የአባል ሀገራችንን የዴሞክራሲ ተቋማትን በማጠናከር ረገድ የፓርላማ አባላት ያላቸው ማዕከላዊነት ሊገለጽ አይችልም። ለሰብአዊ መብቶች ያደረጋችሁት ተሳትፎ በብዙ ሰዎች ህይወት ላይ ተጨባጭ ለውጥ ሊያመጣ ይችላል። ተግባርህ እና ቃላቶችህ በዚህ መልኩ ሃይለኛ መሳሪያዎች ናቸው።”

እሷ ግን የፓርላማ አባላት ድርጊቶች እና ቃላቶች "እንዲሁም አሉታዊ ውጤቶችን ሊያስከትሉ እንደሚችሉ ገልጻለች. በመንግስትም ሆነ በፓርላማ ውስጥ ያሉ ፖለቲከኞች ዘረኝነትን፣ ፀረ ሴማዊነትን፣ ግብረ ሰዶማዊነትን፣ ሚሶጂኒስት ወይም ሌላ ኢ-ዲሞክራሲያዊ አስተሳሰቦችን ለማራመድ ሲጠቀሙበት ብዙ ጊዜ ሰምቻለሁ። ከሁሉም በላይ የሚያሳስበው በአንዳንድ አገሮች ታዋቂ ፖለቲከኞችና የሕዝብ ባለ ሥልጣናት የብሔርተኝነት ስሜትን በማቀጣጠል ሆን ብለው የጥላቻን ዘር እየዘሩ ነው።

በዚህም ምክንያት በአውሮፓ ውስጥ ያሉ ፖለቲከኞች በዚህ መንገድ ከመሄድ ይልቅ ሰላምን፣ መረጋጋትን፣ ውይይትን እና መግባባትን ለማጎልበት በሕዝብ ንግግራቸው እና ተግባሮቻቸው ውስጥ ኃላፊነትን ሊወጡ እና በአርአያነት መምራት አለባቸው ብለዋል ። ፖለቲከኞች ከማሞቅና ከፋፋይ ፕሮፓጋንዳ ከማሰራጨት ይልቅ በባልካን አገሮች፣ በዩክሬን እና በአውሮፓ ውስጥ የብሔረሰቦችን ግንኙነት ለማሻሻል እና የሁሉም ሰው መብት በእኩልነት እንዲጠበቅ መስራት አለባቸው።

የአእምሮ ጤና አገልግሎቶች ማሻሻያ

በ 2021 የኮሚሽነሮች አመታዊ ተግባራት ሪፖርት ውስጥ አስደናቂ ረጅም የእርምጃዎች ዝርዝር ታይቷል። እነዚህም ኮሚሽነሩ የአካል ጉዳተኞች መብቶችን በሚመለከት የተጠናከረ ስራን ያካትታል።

ሪፖርቱ በተለይ በኤፕሪል 7 2021 ባሳተመችው በዚህ እትም ላይ በተዘጋጀው የሰብአዊ መብት አስተያየት ላይ ስለ የአእምሮ ጤና አገልግሎት ማሻሻያ አስተያየቷን በማስቀመጥ በተለይ በስነ-አእምሮ ማህበራዊ አካል ጉዳተኞች መብቶች ላይ እንዳተኮረ ተናግራለች።

በመላው አውሮፓ ያሉ የአእምሮ ጤና አገልግሎቶች ውድቀቶችን ያጋለጠው እና ያባባሰው ወረርሽኙ አስከፊ ተፅእኖን ከግምት ውስጥ በማስገባት ኮሚሽነሩ እነዚህ አገልግሎቶች ብዙ የሰብአዊ መብት ጥሰቶችን እየፈጠሩ ያሉባቸውን የተለያዩ መንገዶች በተለይም በ የተዘጉ የሳይካትሪ ሆስፒታሎች እና የት ናቸው በማስገደድ መታመን.

ሪፖርቱ አያይዘውም ኮሚሽነሩ በተለያዩ ጊዜያት ተቋማትን በመቃወም እና በአእምሮ ህክምና ላይ የሚደረጉ ማስገደዶችን በማሰማት ድምጻቸውን ከፍ አድርገው ይናገሩ ነበር ለምሳሌ የፓርላማው ጉባኤ የማህበራዊ ጉዳይ፣ ጤና እና ዘላቂ ልማት ኮሚቴ ባዘጋጀው ችሎት ላይ የአካል ጉዳተኞችን ተቋማዊነት መከልከል እ.ኤ.አ. በሜይ 16 ቀን 2021 እና በአእምሮ ጤና አውሮፓ በሰብአዊ መብቶች ላይ በመመስረት የወደፊት የማህበረሰብ የአእምሮ ጤና አገልግሎቶችን በመቅረጽ ላይ ያዘጋጀው ዝግጅት ግንቦት 11 ቀን 2021። በተጨማሪም የዓለም ጤና ድርጅት በማህበረሰብ አእምሮ ላይ ለሰጠው አዲስ መመሪያ ባዘጋጀው የማስጀመሪያ ዝግጅት ላይ ተሳትፋለች። የጤና አገልግሎቶች በጁን 10 2021 እና በጥቅምት 5 2021 በፓሪስ ፣ ፈረንሳይ ለተዘጋጀው የአለም አቀፍ የአእምሮ ጤና ጉባኤ መክፈቻ ምልአተ ጉባኤ የቪዲዮ መልእክት አበርክተዋል።

የአእምሮ ጤና ችግር ያለባቸው ሰዎች በነጻ እና በመረጃ ላይ የተመሰረተ ፍቃድ የሚሰጡ እና ማህበራዊ ማካተትን የሚያበረታቱ እና በመብት ላይ የተመሰረቱ ህክምናዎችን እና የስነ-ልቦና ድጋፍ አማራጮችን የሚያቀርቡ መልሶ ማገገምን ያማከለ የማህበረሰብ የአእምሮ ጤና አገልግሎት ማግኘት እንዳለባቸው አሳስበዋል።

* የሽግግር ፍትህ ስልታዊ ወይም መጠነ ሰፊ የሰብአዊ መብት ጥሰት አካሄድ ለተጎጂዎች መፍትሄ የሚሰጥ እና የፖለቲካ ስርአቶችን፣ ግጭቶችን እና ሌሎች የመብት ጥሰቶችን መነሻ ሊሆኑ የሚችሉ ሁኔታዎችን የሚፈጥር ወይም የሚያጎለብት ነው።

ሪፖርት