አርብ ጁላይ 21፣ የከለዳውያን ካቶሊካዊ ቤተክርስቲያን ፓትርያርክ ሳኮ በቅርቡ ይፋዊ ስልጣናቸውን እና እንደ ሀይማኖት መሪነት ያለመከሰስ መብታቸውን የሚያረጋግጥ ወሳኝ ድንጋጌ ከተሻረ በኋላ ኤርቢል ደረሱ። አስተማማኝ መሸሸጊያ ቦታ ለመፈለግ በኩርድ ባለስልጣናት ሞቅ ያለ አቀባበል ተደረገለት።
እ.ኤ.አ. ጁላይ 3 ላይ የኢራቁ ፕሬዝዳንት አብዱል ላፍ ራሺድ በ2013 በቀድሞው ፕሬዝዳንት ጃላል ታላባኒ የተሰጠውን ልዩ ፕሬዝዳንታዊ ድንጋጌ በመሻር ካርዲናል ሳኮ የከለዳውያንን ስጦታ ጉዳዮችን የማስተዳደር ስልጣን የሰጣቸው እና የከለዳውያን ካቶሊካዊ ቤተክርስቲያን መሪ መሆናቸውን በይፋ እውቅና ሰጥተዋል።
በይፋዊ መግለጫው የኢራቅ ፕሬዝዳንት የፕሬዚዳንቱን ድንጋጌ ለመሻር የተላለፈውን ውሳኔ በመቃወም የፕሬዚዳንታዊ ድንጋጌዎች የሚወጡት በመንግስታዊ ተቋማት ፣ሚኒስቴር መስሪያ ቤቶች ወይም የመንግስት ኮሚቴዎች ውስጥ ለሚሰሩ ብቻ ስለሆነ በህገ-መንግስቱ ውስጥ ምንም መሠረት የለውም ።
የፕሬዚዳንቱ መግለጫ "በእርግጠኝነት, አንድ የሃይማኖት ተቋም እንደ መንግሥታዊ አይቆጠርም, ኃላፊነት ያለው ቄስ እንደ የመንግስት ሰራተኛ አይቆጠርም, ለሹመቱ ውሳኔ ለመስጠት."
የኩርድ ሚዲያ ሩዳው እንደዘገበው የኢራቅ ፕሬዝደንት ውሳኔው የመጣው የባቢሎን ንቅናቄ መሪ ራያን አል-ካልዳኒ ክርስቲያን ነን ከሚሉ ነገር ግን የባቢሎን ብሪጋድስ የሚባል ሚሊሻ ካለው የፖለቲካ ፓርቲ ጋር ከተገናኙ በኋላ ነው። የኢራን ደጋፊ የሆኑ ታዋቂ የንቅናቄ ኃይሎች (PMF) እና የእስልምና አብዮታዊ ጥበቃ ጓድ (IRGC)። የአል-ካልዳኒ አላማ የከለዳውያንን ፓትርያርክ ወደ ጎን በመተው በሀገሪቱ ውስጥ የክርስቲያኖችን ተወካይ ሚና መውሰድ ነው።
የኢራቅ ፕሬዝደንት ውሳኔ ከሌሎች አሉታዊ ክስተቶች በተጨማሪ የክርስቲያን ማህበረሰብ በኢራቅ ውስጥ ከሚገኙት ታሪካዊ ምድሮች ታቅዶ እንዲጠፋ ምክንያት ሆኗል.
በተለይ አሳሳቢ ናቸው።
- በታሪካዊ የክርስቲያን የነነዌ ሜዳ ህገወጥ የመሬት ግዥዎች;
- ለክርስቲያን እጩዎች የተቀመጡ መቀመጫዎች ስርጭት ላይ ተጽእኖ የሚያሳድሩ አዲሱ የምርጫ ህጎች;
- በክርስቲያን ማህበረሰቦች ላይ "ዳታቤዝ" ለመፍጠር የኢራቅ መንግስት የመረጃ አሰባሰብ;
- የ ካርዲናል ሳኮ ስም ለማጥፋት የሚዲያ እና የማህበራዊ ዘመቻ;
- ለክርስቲያን ማህበረሰቦች የአምልኮ ተግባራት አስፈላጊ የሆነውን ወይን ጨምሮ አልኮልን ወደ ሀገር ውስጥ ማስገባት እና ሽያጭን የሚከለክል ህግ ተግባራዊ ማድረግ.
ካርዲናል ሳኮ እና የባቢሎን እንቅስቃሴ
በ2021 የርዕሠ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንቸስኮን ታሪካዊ ጉብኝት ያዘጋጀው ካርዲናል ሳኮ በ2018 በቫቲካን በሚገኘው የካልዲያን ካቶሊካዊ ቤተክርስቲያን የከለዳውያን ካቶሊካዊ ቤተክርስቲያን ካርዲናል ተሹመዋል።
የሳኮ እና የባቢሎን ንቅናቄ በኪሊዳኒ የሚመራው የፕሬዚዳንታዊ አዋጁን መሻር ዋነኛ መንስኤ ነው ተብሎ የተከሰሰው፣ በቃላት ጦርነት ውስጥ ከረዥም ጊዜ ጀምሮ ተካፍሏል።
በአንድ በኩል ፓትርያርኩ በ2021 የኢራቅ ፓርላማ ምርጫ ፓርቲያቸው ለክርስቲያኖች ከተመደበው አምስት የኮታ መቀመጫ አራቱን ቢያሸንፍም የክርስቲያኖችን ጥቅም እንወክላለን በማለት የሚሊሻ መሪውን በየጊዜው አውግዘዋል። እጩዎቹ ከኢራን ጋር ግንኙነት በነበራቸው የሺዓ የፖለቲካ ኃይሎች በዚያ ከተፈጥሮ ውጪ በሆነው ጥምረት በሰፊው እና በግልጽ ይደገፉ ነበር።
በሌላ በኩል፣ ኪልዳኒ ሳኮ በፖለቲካ ውስጥ ጣልቃ በመግባት የከለዳውያንን ቤተ ክርስቲያን ስም በማበላሸት ከሰሰው።
ኪልዳኒ ሳኮ “በእሱ ላይ በተከሰቱት ጉዳዮች የኢራቅ የፍትህ አካላት ፊት ለፊት ከመጋፈጥ ለማምለጥ” ወደ ኩርዲስታን ክልል መሄዱን የከሰሰውን መግለጫ አውጥቷል።
ኪልዳኒ የሳኮ እንቅስቃሴውን እንደ ብርጌድ መለጠፉንም አልተቀበለውም። “እኛ የፖለቲካ እንቅስቃሴ እንጂ ብርጌድ አይደለንም። እኛ በፖለቲካው ሂደት ውስጥ የምንሳተፍ የፖለቲካ ፓርቲ ነን እና የመንግስት ጥምረት አካል ነን” ሲል መግለጫው አስነብቧል።
ካርዲናል ሳኮ ከባግዳድ ሸሹ
ምንም አይነት ይፋዊ እውቅና የተነፈገው ካርዲናል ሳኮ በጁላይ 15 በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ ከባግዳድ ወደ ኩርዲስታን መነሳታቸውን አስታውቀዋል። ዘመቻው እሱን ኢላማ ያደረገበት እና በማህበረሰቡ ላይ የሚደርሰውን ስደት የሰጠበት ምክንያት።
በግንቦት ወር መጀመሪያ ላይ የከለዳውያን ቤተክርስትያን መሪ የኢራቅን አናሳ የክርስትና እምነት ተከታዮች የፖለቲካ ውክልና ላይ የሰጡትን ወሳኝ መግለጫዎች ተከትሎ እራሱን በከፍተኛ የሚዲያ ዘመቻ መሃል አገኘው። ፓትርያርክ ሳኮ አብዛኞቹ የፖለቲካ ፓርቲዎች ክርስቲያኖችን ጨምሮ ለአናሳ የሕብረተሰብ ክፍሎች በህግ የተቀመጡ መቀመጫዎችን በፓርላማ መያዛቸውን ተችተዋል።
ከአንድ አመት በፊት ነሐሴ 21 ቀን በባግዳድ የከለዳውያን ጳጳሳት አመታዊ ሲኖዶስ መክፈቻ ላይ ብፁዕ ካርዲናል ሳኮ የአስተሳሰብ ለውጥ እንደሚያስፈልግ ጠቁመው “የእስልምና ቅርሶች የሠሩበትን “ብሔራዊ ሥርዓት” አገራቸው ክርስቲያኖች ሁለተኛ ደረጃ ዜጎች እና ንብረቶቻቸውን መበዝበዝ ይፈቅዳሉ። ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንሲስ በመጋቢት 2021 ወደ አገሪቱ ባደረጉት ጉዞ ቀደም ብለው የጠሩት ለውጥ።
ከግንቦት ወር ጀምሮ በኢራቅ የተከሰቱት የቅርብ ጊዜ ክስተቶች 400,000 የሚያህሉ የከለዳውያን ካቶሊኮች ማኅበረሰብ አማኞች ምን ያህል አስጊ እንደሆኑ ያሳያሉ።
አንዳንዶች ፓትርያርክ ሳኮ የዩክሬኑን ፕሬዚደንት ዘለንስኪን አርአያነት መከተል ነበረባቸው የሚሉ ሲሆን በታክሲ ለመሸሽ ፈቃደኛ ያልሆኑትን እና ከወገኖቻቸው ጋር ለመቆየት እና ከሩሲያ ወራሪ ጋር ለመፋለም የመረጡት ቢሆንም በአጠቃላይ ሀገሪቱን አቀፍ ጩኸት ተከስቷል. የክርስቲያን ማህበረሰብ እና ስለ ፕሬዚዳንታዊው ድንጋጌ.
ሀገር አቀፍ እና አለም አቀፍ ጩኸት
ውሳኔው በመላው ሀገሪቱ የክርስቲያን ማህበረሰብ አባላት እና መሪዎች ቅሬታን የቀሰቀሰ ሲሆን የኢራቅ ፕሬዝደንት የወሰዱትን እርምጃ በማውገዝ በማህበረሰባቸው እና በአለም አቀፍ ደረጃ ከፍተኛ ክብር ባላቸው ካርዲናል ሳኮ ላይ የተፈፀመ ቀጥተኛ ጥቃት ነው ሲሉ ገልፀውታል።
በሰሜን ጠርዝ ላይ የምትገኘው የአይንካዋ፣ ክርስትያን በብዛት የሚገኝበት ወረዳ ነዋሪዎች ኤርቢል ከተማ ከቀናት በፊት በሴንት ጆሴፍ ካቴድራል ፊት ለፊት ያለውን መንገድ በመሙላት በማህበረሰባቸው ላይ እየደረሰ ያለውን “ግልጽ እና ግልጽ ጥሰት” በመቃወም።
“ይህ ኢራቅ እና ባግዳድ ውስጥ ክርስቲያኖች የተዉትን የቀረውን ለመያዝ እና እነሱን ለማባረር የሚደረግ የፖለቲካ አካሄድ ነው። እንደ አለመታደል ሆኖ፣ ይህ በክርስቲያኖች ላይ ያነጣጠረ አይን ያወጣ ጥቃት እና ለመብታቸው አስጊ ነው” ሲል የአይንካዋ መሪ የሰብአዊ እና አናሳዎች መብት ተሟጋች ዲያ ቡሩስ ስሌዋ ለሩዳው እንግሊዝኛ ተናግሯል።
አንዳንድ የሙስሊም ማህበረሰቦችም ለፓትርያርክ ሳኮ ድጋፋቸውን ሰጥተዋል። የሀገሪቱ ከፍተኛ የሱኒ ባለስልጣን የኢራቅ የሙስሊም ሊቃውንት ኮሚቴ አጋርነቱን ገልፆ የሪፐብሊኩን ፕሬዝዳንት አቋም አውግዟል። የኢራቅ ከፍተኛ የሺዓ ባለስልጣን አያቶላ አሊ አል ሲስታኒ ለከለዳውያን ፓትርያርክ እንደሚደግፉ ገልጸው በተቻለ ፍጥነት ወደ ባግዳድ ዋና ጽህፈት ቤት እንደሚመለሱ ተስፋ አድርገዋል።
ሉቭር ዲ ኦሬንት።የምስራቃዊ ክርስቲያኖችን ከሚረዱ የካቶሊክ ቤተክርስቲያን ግንባር ቀደም የእርዳታ ድርጅቶች አንዱ የሆነው የኢራቅ መንግስት ካርዲናል ሳኮ የከለዳውያንን ቤተክርስትያን እና ንብረቶቿን የማስተዳደር ስልጣን የሰጠውን የመንግስት እውቅና ለመሻር መወሰኑ አሳሳቢ መሆኑን ገልጿል።
ሐምሌ 17 ቀን በሰጠው መግለጫ እ.ኤ.አ. ሉቭር ዲ ኦሬንት። የኢራቅ ፕሬዝዳንት አብደል ላፍ ራሺድ ውሳኔውን እንዲቀይሩ አሳሰቡ።
“ከዘጠኝ ዓመታት (ISIS) ወረራ በኋላ የኢራቅ ክርስቲያኖች በውስጥ የፖለቲካ ጨዋታዎች ስጋት ላይ ናቸው” ሲል በምሬት ተናግሯል። ሉቭር ዲ ኦሬንት።ለ160 ዓመታት ያህል በመካከለኛው ምስራቅ፣ በአፍሪካ ቀንድ፣ በምስራቅ አውሮፓ እና በህንድ ያሉትን የምስራቅ አብያተ ክርስቲያናት ሲረዳ ቆይቷል።
የአውሮፓ ህብረት ዝም ይበል?
እ.ኤ.አ. ማርች 19 ፣ በአውሮፓ ህብረት እና በኢራቅ መካከል ያለው የትብብር ምክር ቤት ከሰባት ዓመታት ቆይታ በኋላ በኢራቅ ውስጥ ውስብስብ ተብሎ በሚጠራው ሁኔታ እና በ COVID-19 ተጽዕኖ ምክንያት ሦስተኛውን ስብሰባ አካሄደ።
ውይይቱን የመሩት የውጭ ጉዳይ እና የደህንነት ፖሊሲ ከፍተኛ ተወካይ ጆሴፕ በርሬል. የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር፣ ፉአድ መሀመድ ሁሴንየኢራቅን ልዑካን መርተዋል።
ጆሴፕ በርሬል, የውጭ ጉዳይ እና የደህንነት ፖሊሲ ከፍተኛ ተወካይ, በይፋ መግለጫ ላይ ጠቅሶ ነበር: "የኢራቅ መንግስት የእኛን እርዳታ ላይ መተማመን ይችላል - የኢራቅ ሕዝብ ጥቅም, ነገር ግን ደግሞ ክልላዊ መረጋጋት ሲሉ. ምክንያቱም አዎ፣ በዚህ ክልል ኢራቅ ያላትን ገንቢ ሚና በጣም እናደንቃለን።
የትብብር ምክር ቤቱ ተብራርቷል ኢራቅ ውስጥ እድገቶች እና በአውሮፓ ህብረት, በክልል ጉዳዮች እና ደህንነት, እና እንደ ስደት፣ ዲሞክራሲ እና ሰብአዊ መብቶች፣ ንግድ እና ጉልበት. ከመጨረሻው የአውሮፓ ህብረት እና የኢራቅ የጋራ መግለጫ ላይ “ሰብአዊ መብት” የሚሉት ቃላት ጠፍተዋል ነገር ግን “አድሎ አልባ”፣ “የህግ የበላይነት” እና “በመልካም አስተዳደር” ተተክተዋል።
ይህ ግን የአውሮፓ ህብረት ተቋማት እየጨመረ የመጣውን የክርስቲያን ማህበረሰብ መገለል እና መሰባበርን በተመለከተ የኢራቅ ፕሬዝዳንትን ለመጥራት ጠንካራ መሰረት ሆኖ ይቆያል።የቅርብ ጊዜ እድገት የካርዲናል ሳኮ ሀገራዊ እና ማህበራዊ ደረጃ መጓደል ነው። ይህ በከለዳውያን ፓትርያርክ ላይ ከተካሄደው የማህበራዊ ሚዲያ ዘመቻ፣ የክርስቲያን መሬቶች ሕገወጥ ግዥ፣ የክርስቲያኖች አጠራጣሪ የመረጃ ቋት እና መጪውን የወይን ጠጅ ለብዙኃን መከልከል በኋላ በክርስቲያኑ ማኅበረሰብ የሬሳ ሳጥን ውስጥ የመጨረሻው ጥፍር ነው። የየዚዲ ጥቂቶች ህልውናን በሚመለከት ካለው ጋር ተመሳሳይ የሆነ የአደጋ ጊዜ እቅድ ያስፈልጋል።
የሌላ ብሔር ሃይማኖት ተከታዮች ቀስ በቀስ እንዳይሞቱ የአውሮፓ ህብረት ምን ያደርጋል?
