Errusierazko Izvestia egunkariak Sofia Devyatovak Teofilo III.a Patriarkarekin egindako elkarrizketa argitaratu zuen Lur Santuan kristauek jasaten dituzten mehatxuei buruz, txertoarekiko duten jarreraz eta aurten Jerusalemgo gurtza kristauaren aukerei buruz.
– Zure Dohatsua, Jerusalemen eta Lur Santu osoan kristau presentziaren mehatxuez hitz egin zenuen berriki. Zenbatekoa da jabetzaren egoera aldatzearen arriskua? Aurki al daiteke alderdi guztiak asetzen dituen konpromisorik?
– Gaur arrisku argi baten aurrean gaude. Mundu osoko kristauek Lur Santuan beren anai-arreben egoeraz arduratu behar dute. Kanporatuko gaituzten mehatxua benetakoa da. Azken hamarkadetan, zoritxarrez, ohitu egin gara Israelgo muturreko taldeek kristau familien eta eliza erakundeen ondasunak metodo petralaz bahitzera. Gaur egun, haien erasoak urrunago joatea mehatxatzen du.
Talde erradikal hauek Jaffako ateetako kristau erromesen gune estrategikoak okupatzen badituzte, are kristau gehiago aterako dira Jerusalemetik, eta mundu osoko milioika erromesek ezin izango dute bidaia espiritual osoa egin. Horrez gain, komunitate kristaua desagertzeak –eskualdeko erlijio guztietako pertsonei hezkuntza, osasun-laguntza, laguntza humanitarioa eskaintzen dien komunitatea– ondorio latzak izango ditu ahulenentzat. Era berean, tragikoki zikinduko du Jerusalemen munduko hiriburu erlijioso gisa duen ospea.
Mundu osoko kristauak Resurrection komunitatearen parte dira. Kristoren heriotza eta berpizkundearen lekuan gurtzen dugunok ideia horren eramaile gara. Hori dela eta, gure auzokideekin elkarlanean aritzen saiatzen gara hiri santuko erlijio eta kultura anitzeko panela babestuko duen irtenbide bat bilatzeko.
– Errusiako Eliza Ortodoxoak erlijioen arteko harremanetan erradikalismoaren eta handikeriaren adierazpenen onargarritasunari buruz hitz egiten du maiz. Benetan konfrontazio aro berri batean sartzen ari al gara eta zure ustez, zerikusi du horrek?
– Zoritxarrez, ikusten dugu nola handitzen den sinesmen erlijiosoengatik sufritzen dutenen kopurua urtez urte. Munduan zehar jazarritakoen %80 baino gehiago kristauak dira. Aitzitik, Jerusalemek harmonia erlijiosoaren aukera frogatzen du. Mende askotan bizi izan gara gure bizilagun judu eta musulmanekin. Gure Alde Zaharrean egoteak ez du zalantza sortzen ez estatutik, ez erakunde erlijiosoetatik, ez bakean eta oparotasunean bizi diren herritarren gehiengo zabalaren aldetik.
Hala ere, gure etorkizuna ondo finantzatutako muturreko israeldar talde txikiek mehatxatzen dute, hurkoak maitatu eta zerbitzatzea soilik bilatzen duen komunitate babesgabe baten aurka gerra gogorra egiten ari direnak. Gaur egun biztanleriaren %1 baino gutxiago gara eta gure kopuruak behera egiten ari dira. Munduak beranduegi izan arte jardun behar du.
– 2019an Vladimir Putin Errusiako presidentearekin bildu zinen. Oso egoera zailean dauden kristauen babesaren gaiari buruz hitz egin zuen Ekialde Hurbileko gertakariekin lotuta. Errusiako buruzagiak adierazi zuen berebiziko garrantzia zuela konfesio musulmanekin adiskidetasun harremanak ezartzea. Zer esan dezakezu Islamaren ordezkariekin norabide horretan lan egiteaz?
– Putin presidenteari omenaldia egin behar diogu mundu osoko kristau komunitateari laguntzeko egin duen ahaleginagatik. Oso gogotsu eta eskertzen dugu bere laguntzagatik. Arrazoi duzu kristauen eta musulmanen arteko harreman estuagoen beharraz hitz egitean ere. Gure aldetik, kristauei dei egiten die Jesukristok denoi laguntzeko eta hurkoak bere burua bezala maitatzeko.
Jerusalemen, elizak harreman onak izan ditu gure anai-arreba musulmanekin mila urte baino gehiagoz. Aldian-aldian biltzen naiz Lur Santuko eta mundu osoko buruzagi musulmanekin. Bereziki eskertzen dut Jordaniako Abdullah Errege Maiestatearekin izandako adiskidetasuna, Lur Santuko gune santu kristau eta musulmanen zaindari gisa, hemen eta Ekialde Hurbilean kristauei babesteko ahaleginetan nekaezina baita. Harrokeriarik izan gabe, munduari musulmanen eta kristauen arteko harreman onak nola eraikitzen irakatsi diezaiokegula uste dut.
– Nola baloratzen duzu Kazakhstango kristauen egoera protesta jendetsuen, istiluen eta herrialde honetan sentimendu erradikalaren hazkuntzaren aurrean?
– Kazakhstango egoerak kezka handia ematen digu guztioi. Jesukristok bere jarraitzaileei irakatsi zien Jerusalemen bakearen alde otoitz egiten eta lan egiten. Mundu osoko kristauei dei egiten diegu Kazakhstanen bakearen alde otoitz egiteko eta dei egiten diegu Kazakhstango gure anai-arrebei ahal duten guztia egin dezaten herrialde horretan bakea eta adiskidetzea lortzeko.
– Duela hiru urte, “Ukrainako Eliza Ortodoxoa”ren Autozefaliarako Tomos jaulkitzeak eragindako zisma gainditzearen inguruan Eliza Ortodoxoetako buruzagien bilera bat proposatu zenuten. Arazoa konpontzeko modu hau posible al da oraindik? Nola baloratzen duzu orain noraino iritsi den zisma?
– Gai gutxi dira Elizaren batasunaren gaiarekin alderatzeko garrantziaz. Atxilotu baino ordu batzuk lehenago, Jesukristo hemen otoitz egiten ari zen Jerusalengo Getsemani lorategian. Minutu preziatu hauetan, bere ikasleengatik, Elizagatik eta bere jarraitzaile guztiengatik otoitz egin zuen. Batez ere, bat izatea.
2019an, bere Santutasunaren Patriarka Cyril Patriarka Alexy II Saria jaso nuen herri ortodoxoen batasuna sendotzeko egindako ahaleginagatik. Orduan esan nuen familia kohesionatuenak ere entsegu eta gatazka garaiak igarotzen dituztela. Hasierako Elizak bezala, gure eliza ortodoxoak patriarken, artzapezpikuen eta apezpikuen presentziaz bedeinkatuta daude, eta horietako bakoitza Elizarekin bizi da eta bizimodu zuzen bat eramateko eta beste batzuk gidatzeko komunitate ezberdinetan eta garai zailetan erabakita dago. Ez da harritzekoa gatazkak sortzen.
Aspaldi uste dut komunikazioak gure arazo handienei irtenbiderik onena ematen diela. Eliza ortodoxoetan, ezinbestekoa da elkarren artean elkartzen jarraitzea kristau maitasunaren eta senidetasunaren izpirituan eta errazegi banatzen gaituzten gaiak eztabaidatzea. Abegitsu biziz eta daukagun guztia partekatuz, Espiritu Santua gu batzera gonbidatzen dugu. Oso hunkituta nengoen buruzagiek elkartzeko duten borondatearekin eta datozen hilabeteetan nire pentsamenduak haiekin partekatzeko aukera berriak espero ditut.
– Zirilo Patriarkaren eta Frantzisko Aita Santuaren hurrengo bilerari buruz: zein gai planteatu beharko liratekeela uste duzu?
– Pozten naiz Kirill patriarka Aita Santuarekin biltzeaz. Nire esperientziatik, esan dezaket Frantzisko Aita Santua ezagutzea beti dela plazer handia. Mundu osoko gutako askorentzat lider inspiratzailea eta lagun leiala da. Benetako lidergo kristauaren adibide distiratsua ere bada mundu anitz eta banatu batean. Otoitz egingo dut haien bilera bedeinkatua izan dadin eta eztabaidak emankorrak izan daitezen. Eta hunkitzen gaituzte ere bere bileretan berriro entzungo den Zirilo patriarkaren Gabonetako mezuaren hitzek, jasaten ditugun arazoetan laguntzen gaituela.
– Koronabirusaren aroak gizartea bi zatitan banatu du txertoaren gaiari dagokionez. Elizaren ikuspuntutik, nola baloratuko zenituzke txertoaren aurkakoen ekintzak, jarraitzaileak aurkitu dituztenak eta etengabeko asaldura masiboa gidatzen ari direnak?
– Lehenik eta behin, nire lana jendea maitatzea da, ez epaitzea. Bigarrenik, zure aurreko galderak kontuan hartuta, ezinbestekoa da pertsonen askatasun pertsonalak serio hartzea. Hirugarrenik, ni, mundu osoko beste buruzagi kristau asko bezala, pozik nengoen koronavirusaren aurkako txertoa hartzearekin. Txertoa gure otoitzen erantzuna da, eta Jainkoari eskerrak ematen dizkiot aurrezteko teknologia honengatik. Pertsonak heriotza eta gaixotasun larrietatik babesten ditu, besteak kutsatzeko aukera murrizten du. Laburbilduz, txertoa hurkoarekiko maitasuna erakusteko oso modu praktikoa da.
– Pandemia batean egin al daiteke gurtza eta zer izango dela uste duzu aurten? Nola ospatuko du kristautasunak Pazkoa?
- Coronavirus pandemiak gauza asko aldatu ditu gure munduan. Lur Santuan, gurtzaileen falta deitoratzen dugu. Gure betebehar sakratua da mundu osoko jendea leku santu hauetara harrera egitea. Aurten erromes gehiagori harrera egitea espero dugu, baina oraindik ere ulertzen dugu gonbidatuen kopuru osoa ziurrenik nahiko apal geratuko dela.
Guztiei eskatzen diet gogora dezatela gurtza edonon egin daitekeela. Hainbeste bidaia egin ditzakegun: fisikoki, espiritualki, atzerrian eta gure komunitatearen barruan. Leku asko joan gaitezke eta Kristorengana hurbiltzeko esperientzia mota desberdinak lor ditzakegun. Aste Santuan Kristoren Pizkundea ospatzen dugu, eta Mendekosteetan, eliza-elkarte bat dagoen toki guztietan dagoela aitortzen dugu, Espiritu Santuaren indarraz.
Horregatik dei egiten diet mundu osoko nire anai-arreba guztiei beren komunitateetan leku santuak bilatzeko; beren hiriak eta elizak gurtza-leku bihurtzea eta, beste behin, Jainkoaren maitasun mugagabea eta infinitua esperimentatzea, Aste Santuan gurea bihurtzen dena. Hori lortzen badugu, uste dut Espiritu Santuak Jesukristo gehituko diola gure bizitzari eta gure komunitateei modu berri batean.
Itzulpena: P. Gramatikov
Iturria: Izvestia egunkaria
