Tentsioaren gorakada, hilabeteko geldialdi politikoaren eta Europako beste gatazka bati buruzko espekulazio gero eta handiagoaren artean, nazioarteko komunitateak tinko eutsi behar dio Bosnia eta Herzegovina bake eta bateratuaren atzean, herrialdeko NBEko mandatariak asteazkenean esan zion Segurtasun Kontseiluari.
Christian Schmidt goi ordezkariak esan zuen Bakearen Esparru Akordio Orokorra sinatu zenetik 26 urte baino gehiago igaro direnean –Daytongo Akordioak izenez ezagutzen dena– herritarrak berriro ere beste gatazka baten aukeraz hitz egiten ari direla, hanturazko gertakariak izateko arriskua dakarrela.
"Ukrainiako gatazka, ez hain urrun, XXI. mendean ere Europako lurretan beste gerra bat ezinezkoa ez dela gogorarazten du". azpimarratu zuen.
Lege nazionalak ahultzea
Erronka nagusiak azalduz, Schmidt jaunak esan zuen serbiar etniek menperatutako Errepublika Srpskako agintariek –Bosnia eta Herzegovinako bi erakundeetako bat, Bosnia eta Herzegovinako Federazioarekin batera– gero eta gehiago bereganatu dituztela marko konstituzionala ahul dezaketen erretorika eta ekintzak.
Lege nazionalak aplikagarriak ez izateko saiakerak barne hartzen ditu, eta horrek ziurrenik Errepublika herrialdeko indar bateratuetatik ateratzea suposatuko luke.
Konstituzio aldaketa horiek ezin direla aldebakarrean egin nabarmenduz, Bosnia eta Herzegovinaren lurralde osotasuna mehatxatuko lukete, nazioarteak Daytongo Akordioa eta herrialdeko hiru herrien eskubideak defendatzeko ardura duela azpimarratu du.
Europar integrazioa
Goi Ordezkariak Bosnia eta Herzegovinaren batasunari nazioarteko laguntza goraipatu du, gobernu askoren zigor zehatzen bidez barne.
"Ez gara geldirik egongo beste batzuek 26 urteko bakea, egonkortasuna eta aurrerapena desegin nahi duten bitartean", esan zuen.
Herrialdeak Europar Batasuneko (EB) balizko kide izateari helduz –hasteak konpontzen eta bakea eta egonkortasuna sustatzen lagunduko lukeen bidea– Bosnia eta Herzegovini eta Mendebaldeko Balkanetako gainerako nazioei ateak zabalik mantentzeko eskatu dio blokeari.
Bitartean, betetzen Agenda 5+2 eta Europako Kontseiluaren gomendioak kide izatea kontuan hartu aurretik, kexak konpontzen lagunduko lukete eta bakea eta egonkortasun iraunkorra sustatzen lagunduko lukete, eta, horrela, Bosnia eta Herzegovinako hiritar guztien bizitza hobetuko dute.
Gainera, herrialdetik kanpo gero eta handiagoa den gazteen fluxua geldiarazten lagunduko luke eta etorkizun oparoago baterako itxaropena emango luke, esan du.
'Mehatxu sezesionistak'
Šefik Džaferović, Bosnia eta Herzegovinako Lehendakaritzako presidentea, Kontseiluaren bileran sartu zen bere herrialdearen izenean.
Goi Ordezkariak egoerari buruz egindako txostena kontu objektibo gisa deskribatuz, onartu zuen 10 hilabete baino gehiago daramatzala bere herrialdea krisi politiko sakonean dagoela mehatxu sezesionistek, erakundeen blokeoek eta Srpskak egindako beste ekintzek.
Bosnia eta Herzegovinak jarduera sezesionista horiek saihesteko mekanismo guztiz garaturik ez duela ohartuta, nazioarteko komunitatearen laguntza osoa eskatu du.
Egungo egoera geopolitikoa kontuan hartuta –«Ukrainiako erasoaren ondorio gogorrak sentitzen ditugu»–, EBri nazio hautagai estatusa eskaerari positiboki erantzuteko eskatu dio oihartzuna.
Goi Ordezkariaren erronkak
Bileraren hasieran, hainbat ordezkarik bere erreserbak adierazi zituzten Schmidt jaunari bere goi ordezkari gisa laburpena entzutean.
Anna M. Evstigneeva Errusiako ordezkariak esan zuen Schmidt jauna alemaniar hiritarra dela, zeinaren izendapena ez zuen inoiz Kontseiluak baimendu.
Dai Bing Txinako ordezkariak esan zuen antzeko zalantzak jasoz, Bosnia eta Herzegovinako egoerak blokeo sakona duen arren, gizarteko kide guztiek –Republika Srpska barne– herrialdearen subiranotasun nazionala eta lurralde osotasuna defendatzeko konpromisoa hartu dutela.
Goi Ordezkaritzako sistema beste garai bateko erlikia gisa deskribatuz, honakoa adierazi zuen: "Kanpoko indarrek aldeak hautatzea ez du lagunduko talde etnikoen arteko desberdintasunak konpontzen".
Halaber, aldebakarreko zigorrak ezartzearen aurka ohartarazi du, Ukrainako gatazkak elikagaien segurtasunean eragiten dituen eragin humanitario larriak eta COVID pandemiak eragindako erronka iraunkorrak azpimarratuz.
Klikatu hemen eztabaida bere osotasunean ikusteko.
