Pau ka hoʻoilo (31.08.2023) - Ma ka pō o Iulai 23, 2023, ua hoʻokumu ka Russian Federation i kahi hoʻouka kaua nui ma ke kikowaena o Odesa i hana i nā pōʻino nui loa i ka Orthodox Transfiguration Cathedral. Ua hoʻohiki koke ʻia ke kākoʻo honua no ke kūkulu hou ʻana. ʻO Italia a me Helene ka mea mua ma ka laina akā ʻoi aku ka nui o ke kōkua.
(Ua haku ʻia ka ʻatikala e Willy Fautre a Ievgeniia Gidulianova)
Ievgeniia Gidulianova loaʻa iā Ph.D. ma Law a ʻo ia ʻo Associate Professor ma ke Keʻena Criminal Procedure o Odesa Law Academy ma waena o 2006 a me 2021.
He loio ʻo ia i ka hana pilikino a me ke kūkākūkā no ka NGO i hoʻokumu ʻia ma Brussels Human Rights Without Frontiers.
ʻO Italia a me Helene ka mea mua i ka laina e hāʻawi i ke kōkua. E ʻike i nā kiʻi o ka pōʻino Eia a wikiō CNN
ʻatikala i hoʻopuka mua ʻia e Pau ka hoʻoilo ma ka lā 31.08.1013 ma lalo o ke poʻo inoa “Odesa Transfiguration Cathedral. 1. Ma hope o ka Pahū ʻana o Lūkini, Pono ke kōkua no ke kūkulu hou ʻana"
Kūlana kānāwai paʻakikī
He paʻakikī a maopopo ʻole ke kūlana kānāwai o ka Transfiguration Cathedral. A hiki i Mei 2022, ua manaʻo ʻia he halepule me kahi kūlana kūikawā a me nā kuleana o ka autonomy ākea, pili i ka Ukrainian Orthodox Church/ Moscow Patriarchate (UOC/MP).
Ma ka 27 Mei 2022, ua wehe ka ʻaha kūkā o ka UOC/MP i nā kuhikuhi a pau e pili ana i ia hilinaʻi ʻana mai kāna mau kānāwai, me ke koʻikoʻi i kona mana kūʻokoʻa kālā a me ka ʻole o ke keakea ʻana o waho i ka koho ʻana i kāna mau kahuna pule. Ua hoʻokaʻawale ʻo ia iā ia iho mai ka Ekalesia Orthodox Lūkini a ua hoʻōki i ka hoʻomanaʻo ʻana iā Kirill ma nā hana akua ma muli o kāna kākoʻo ʻana i ke kaua a Vladimir Putin me Ukraine. ʻAʻole naʻe i alakaʻi kēia mamao i kahi schism mai Moscow i hiki i ka UOC ke mālama i kona kūlana canonical. I kēia manawa, ua wikiwiki ke kaʻina hana o ka hoʻololi ʻana o nā pā hale UOC i ka National Orthodox Church of Ukraine (OCU), i hoʻokumu ʻia ma Dekemaba 2018 ma lalo o Pelekikena Poroshenko a ʻike ʻia e Constantinople Patriarchate ma 5 Ianuali 2019.
Ma kēia pōʻaiapili, ʻo ka ʻōlelo a ʻO Archdeacon Andriy Palchuk, he kahuna pule o ka Odessa Eparchy o ka Ukrainian Orthodox Church (UOC) e pili ana i ka pōʻino i hana ʻia i ka hale pule he mea pono e haʻi ʻia: "He nui ka luku. Ua waiho ʻia ka hapalua o ka hale pule me ka hale ʻole. Ua haki nā kia waena a me ke kumu. ʻO nā ua puhi ʻia nā puka makani a me ka stucco. He ahi, ʻo ka ʻāpana kahi e kūʻai ʻia ai nā kiʻi a me nā kukui i loko o ka hale pule i puhi ʻia i ke ahi. Ma hope o ka pau ʻana o ka hoʻouka kaua ʻana, ua hōʻea nā lawelawe pilikia a hoʻopau i nā mea āpau. "
Ma ka la 23 o Iulai 2023, Archbishop Victor o Artsyz (UOC) hoʻopiʻi iā Patriarch Kirill ma ke ʻano ʻino e pili ana i ka puhi ʻana o ka hale pule. Ua hoʻopiʻi ʻo ia iā ia no ke kākoʻo ʻana i ke kaua kūʻē iā Ukraine, kahi ʻāina kūʻokoʻa, a hoʻomaikaʻi ponoʻī i ka pūʻali koa Lūkini e hana nei i nā hana ʻino:
"Hoʻolaʻa a hoʻomaikaʻi kāu mau pīhopa a me nā kāhuna i nā kaʻa a me nā missiles e hoʻopā i ko mākou mau kūlanakauhale maluhia. I kēia lā, i koʻu hōʻea ʻana i ka Odesa Transfiguration Cathedral ma hope o ka pau ʻana o ka curfew a ʻike i ka lele ʻana o ka missile Lūkini 'pōmaikaʻi' iā ʻoe i ke kuahu o ka hale pule, i ka poʻe haipule, ua ʻike wau ʻaʻohe mea o ka Ekalesia Orthodox Ukrainian. i like me kou hoomaopopo ana no ka manawa loihi. I kēia lā, ke hana nei ʻoe a me kāu poʻe novice i nā mea āpau e hōʻoia i ka luku ʻia ʻana o ka UOC ma ka ʻāina o Ukraine. I kēia lā mākou (e ʻōlelo ana ma ka ʻaoʻao o nā pīhopa he nui o ka UOC) e hoʻāhewa nei i kēia huhū pupule o ka Russian Federation i ko mākou ʻāina kūʻokoʻa. Ke koi nei mākou e haʻalele i kā mākou Ekalesia, kā mākou Bihopa a me kā mākou Primate. "
Nui ka poʻe ma Odesa a me Ukraine e makemake e hāʻawi i nā haʻawina no nā hana koʻikoʻi i manaʻo ʻia e pale i nā mea koʻikoʻi o ka hale pule (ka hale, nā pou…) e pale aku i ka pōʻino o ka hale a e hōʻoiaʻiʻo i ka palekana o loko a puni. Ma ka ʻaoʻao Facebook mana o ka Transfiguration Cathedral, ua paʻi ʻia kahi wikiō e ka diocese e hōʻiliʻili kālā no ka hoʻihoʻi ʻana i ka hale pule.
E pili ana i ka moʻolelo haunaele o ka Transfiguration Cathedral
ʻO ka Transfiguration Cathedral ka halepule Orthodox nui loa ma Odesa, ka hale pule nui o ka diocese Odesa o ka Ukrainian Orthodox Church. Aia ia ma ke kikowaena mōʻaukala o ke kūlanakauhale.
Ua hoʻomaka ka mōʻaukala o ka hale pule i ka manawa like me ka hoʻokumu ʻana o Odesa i 1794 e Catherine II, a laila Empress o Rusia. Ma ke kaʻina hana o ka hoʻolaʻa ʻana i ke kūlanakauhale ponoʻī e Metropolitan Gabriel, ua hoʻolaʻa ʻia kahi wahi no ke kūkulu ʻana i ka hale pule e hiki mai ana ma ka Cathedral Square. Ua kau ʻo ia i ka pōhaku mua ma ka lā 14 o Nowemapa 1795. Ua kau ʻia ka hana kūkulu hale no kekahi mau makahiki a hiki i ka pau ʻana. e like me nā hoʻolālā o ka ʻenekinia-kapena ʻo Vanrezant a me ka mea kākau ʻo Frapolli, na ke Duke Farani kaulana o Richelieu, i kohoia i kiaaina no Odesa i ka makahiki 1803. Ua hoʻolaʻa ʻia ka hale pule i ka makahiki 1808. Mai ia manawa, ua kapa ʻia ka hale pule ʻo Transfiguration.
Iloko o ka 19th kenekulia, ua hana ka Transfiguration Cathedral i kekahi mau hana hoʻololi nui a hoʻonui. Ua loaʻa iā ia kona hiʻohiʻona mōʻaukala i kēia manawa ma 1903 a i loko o kona ākea nui o 90 me 45 mika, hiki iā ia ke hoʻokipa i 9000 poʻe i ka manawa. Ua ʻōlelo kekahi mau kumu i ka helu o 12,000.
Me ka hoʻokumuʻiaʻana o ke aupuni Bolshevik ma Odesa i ka makahiki 1922, ua hao muaʻia ka halepule, ua paniʻia i ka makahiki 1932 a ua hoʻopauʻia e nā Soviets i ka makahiki 1936. Nui nā pahū i luku mua i ka belfry, a laila ka hale a pau. ʻO ke kamaʻāina nūpepa Ua ʻike ʻo “Black Sea Commune” i ka lā 6 Malaki 1936 he 150 poʻe i komo i ka wāwahi. As he mea ike maka i ka luku. Ua kākau ʻo Odesa mea kākau a me ka mea kākau moʻolelo kūloko ʻo Vladimir Gridin ua lawe mua ʻia nā kiʻi waiwai nui a me nā kinikini mai ka luakini akā ʻaʻole ʻike ʻia ko lākou hopena.
Ua kūkulu hou ʻia ka hale pule ʻo Transfiguration i kēia manawa i ka makahiki 1999-2011 ma ke kahua o kona mau wahi ʻino. i hoopomaikaiia e Patriarch Kirill iā ia iho i Iulai 2010 i ka wā i noho ai ka UOC ma lalo o ka Moscow Patriarchate.
Ma ka hoʻomaka ʻana o nā mana kūloko, ua hoʻokomo ʻia ka hale pule i loko o ka Program for the Reproduction of Outstanding Monuments of History and Culture of Ukraine, i ʻae ʻia e ke Aupuni ma 1999, akā ʻaʻohe kālā no ke kūkulu hou ʻana i ka hale pule i hāʻawi ʻia. Ua kūkulu hou ʻia me ke kālā pilikino a me nā kumu aloha. ʻO ke keʻena o ka mayor o Odesa kekahi hapa i hoʻolilo kālā i loko o ka hale pule.
Ua hoʻokomo ʻia ka hale pule i hoʻihoʻi ʻia ma ka 22 Mei 2005. I kēia manawa, e like me ka ʻikepili kūhelu o ka Unified State Register, ʻo ka inoa piha o ka hale pule ʻo Odesa Transfiguration Cathedral o ka Odesa Diocese o ka Ukrainian Orthodox Church (UOC). I ka makahiki 2007, ua komo ka halepule i loko o ka Moku'āina Register of Imovable Monuments o Ukraine ma ke ʻano he kia mōʻaukala.
I ka makahiki 2010, ua hāʻawi ʻia kahi hui o nā mea kākau, nā mea hana a me nā mea pena kiʻi i ka makana mokuʻāina o Ukraine ma ke kahua o ka hoʻolālā no ke kūkulu hou ʻana i ka hale pule. ʻO ia ka hale hoʻolālā nui e hoʻomalu nei i ka kikowaena mōʻaukala o Odesa a me kona halepule Orthodox nui.
He mea koʻikoʻi ka hale pule a me ka mea hoʻomanaʻo ma ke ʻano he hale kupapaʻu no nā mea koʻikoʻi o Odesa a me ka Hema o Ukraine. ʻO kēia kekahi o nā mea hoʻolālā koʻikoʻi e hoʻokumu ana i ke kaiapuni kuʻuna o ʻO ka "Historical Center of the Port City of Odessa", i komo i loko o ka UNESCO World Heritage List e like me ka mea i noi ʻia e Ukraine ma 2023.
Ua hāʻawi aku nā luna kiʻekiʻe o Italia e kōkua iā Ukraine e hoʻihoʻi i ka Transfiguration Cathedral
I ka lā o ka hoʻouka kaua ʻana i ka hale pule, ʻo ke Kuhina Haole Italia ʻo Antonio Tajani mai la: “ʻO ka pana ʻana o Rūsia iā Odesa i hoʻopau i kekahi hapa o ka Transfiguration Cathedral, kahi hana pono ʻole. ʻO Italia, ma hope o ke kākoʻo ʻana iā Odesa e lilo i hoʻoilina moʻomeheu UNESCO, ʻo ia ke poʻo o ke kūkulu hou ʻana o ke kūlanakauhale.
"ʻO nā hoʻouka kaua ma Odesa, ka make ʻana o ka poʻe hala ʻole, ka luku ʻana o ka Transfiguration Cathedral i hoʻopā nui iā mākou. Ke hoʻohiolo nei ka poʻe ʻenemi Lūkini i nā hale ʻai, e hoʻonele ana i nā miliona o ka poʻe pōloli i ka meaʻai. Hoʻopau lākou i ko mākou lāhui ʻEulopa a me kāna mau hōʻailona kapu. ʻAʻole e hoʻoweliweli ʻia ka poʻe manuahi, ʻaʻole e lanakila ka barbarism, "i ʻōlelo ai ke aupuni Italia ma kahi ʻōlelo.
"ʻO Italia, nona nā mākau hoʻihoʻi kūʻokoʻa i ka honua, ua mākaukau e hana iā ia iho i ke kūkulu hou ʻana i ka hale pule ʻo Odesa a me nā waiwai ʻē aʻe o ka hoʻoilina hoʻoilina o Ukraine," mai la ʻO ke Kuhina Nui o Italia ʻo Giorgia Meloni.
Ke manaʻo nei hoʻi ʻo Helene e kōkua i ka hoʻihoʻi ʻana i nā monuments kūkulu hale i hōʻino ʻia i ka wā o ka hoʻouka kaua kaua Lūkini.
Wahi a ka ʻaha kūkā o ke kūlanakauhale ʻo Odesa, Ke manaʻo nei hoʻi ʻo Helene e kōkua i ka hoʻihoʻi ʻana i nā monuments kūkulu hale i hōʻino ʻia i ka wā o ka hoʻouka kaua kaua Lūkini. Ua hoʻolaha ʻia kēia e ka ʻO ke Kanikela Nui o ka Hellenic Republic ma Odesa, ʻo Dimitrios Dohtsis, i ke kamaʻilio ʻana me ke kuhina.
Ua ʻōlelo ʻo ia "E komo ʻo Helene i ka hoʻihoʻi ʻana i nā monuments hoʻolālā hale o Odesa. Hoʻohewa ʻo Helene i ka hoʻouka ʻana i ke kikowaena mōʻaukala o Odessa, i pale ʻia e UNESCO. E komo ʻo Helene i ka hoʻihoʻi ʻana i nā monuments kūkulu hale i hōʻino ʻia. Pili kēia i nā hale me ka mōʻaukala Helene, ʻo ia hoʻi: ka hale o Papudov a me ka hale o Rodokanaki."
"ʻOliʻoli loa mākou no ka loaʻa ʻana o nā hoaaloha ʻo Odesa ma ka honua holoʻokoʻa. Ua kōkua ʻo Helene iā Ukraine a me Odesa mai ka hoʻomaka ʻana o ke kaua piha. ʻO ke Kuhina o ko nā ʻāina ʻē o Helene, ʻo Mr. Nikos Dendias, aia ʻelua ma Odesa i kēia manawa a kākoʻo ikaika i ko mākou komo ʻana i UNESCO. Mahalo nui mākou iā ʻoe," wahi a ka mayor Gennadiy Trukhanov.
He kāhea no ke kālā no ka hoʻihoʻi ʻana i ka Transfiguration Cathedral
Manaʻo nui ʻo Kyiv a me nā luna kūloko ma Odesa e kōkua nā ʻāina ʻē aʻe, nā hui a me nā philanthropists i ka hoʻihoʻi ʻana i nā monuments o ka hoʻoilina moʻomeheu o Odesa.
Human Rights Without Frontiers ke kāhea aku nei i ka ʻEulopa a me kona mau lālā lālā, ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa a me Kanada a me kā lākou diaspora Ukrainian e komo i ka hoʻihoʻi ʻana i ka hale pule ʻo Odesa.