E like me Hezbollah-kua ʻino nā mea kūʻē ʻO ka US Embassy ma Beirut i ke kākoʻo ʻana iā Hamas, ʻaʻole paha i ʻike ka poʻe ʻAmelika i kēia mau hui hoʻoweliweli ʻelua (ʻaʻole i ʻae ʻia e nā Aupuni Hui Pū ʻIa, e hāʻawi ana i nā miliona ma luna o lākou) ua loaʻa iā lākou he mau haneli miliona o ke kōkua kālā US i nā makahiki ʻekolu i hala iho nei.
ʻO nā hewa o Hezbollah a me kāna coterie o nā waihona kālā Lebanona - me ke kia'āina ʻo Bank of Lebanon ʻo Riad Salameh a me Antoun Sehnaoui, ka luna nui o Société Générale Bank of Lebanon (SGBL) - ua hōʻike koke ʻia i loko o nā lumi hoʻokolokolo ma Lebanona a me ʻAmelika Hui Pū ʻIa.
I kēia manawa ke aʻo hou nei ka poʻe ʻAmelika he uku ponoʻī ko lākou lokomaikaʻi.
Akā, aia kahi moʻolelo lōʻihi o ka mokuʻāina a me ka pilikino ' kālā hoʻoweliweli'. A he aha ka hopena?
ʻAe, he kanahā mau makahiki i hala aku nei i kēia mahina, ua hoʻokau ʻo Hezbollah i hoʻokumu hou ʻia i ka hoʻouka kaua ʻino loa i ka pūʻali koa US mai ke kaua ʻana ʻo Iwo Jima ma 1945. Ua pahū ka pōkā kaʻa ma kahi pā hale ma Beirut i make ai 220 US Marines a me 21 mau limahana lawelawe. hoʻonoho ʻia ma kahi hana mālama maluhia multinational. He 58 mau koa Farani i make ma ka lua o ka pahu kalaka.
ʻO nā kākā'ōlelo Lebanese Shia Muslim i hoʻokumu mua iā Hezbollah i lawe i ke kumu hoʻohālike i hoʻonohonoho ʻia e Ayatollah Ruhollah Khomeini o Iran me ke kākoʻo o 1,500 Iranian Islamic Revolutionary Guard Corps; Ua koho ʻo Khomeini i ka inoa ʻo Hezbollah.
Ua hoʻokumu ʻia ʻo Hamas e nā lālā o ka Muslim Brotherhood ma waena o nā mea ʻē aʻe ma 1987 a ma hope koke iho, ua ʻōlelo ʻo ia i kona manaʻo ponoʻī e hoʻouka i ke kaua hemolele pau ʻole i ka ʻIseraʻela.
No ka hapa nui o kona noho ʻana, he mau hoa ikaika ʻo Hamas a me Iran. 'ŌleloʻoʻIseraʻela Hāʻawi ʻo Iran ma kahi o $100 miliona o ka makahiki i ke kōkua kālā iā Hamas; ka US State Department hoike mai Iran hoʻolako pū kekahi Hamas me nā mea kaua a me ka hoʻomaʻamaʻa kaua. ʻOi aku ka nui o nā kālā ʻAmelika i hoʻolele ʻia ma o ka UN ʻOihana kōkua a me nā hana.
Ma hope o ka hoʻokuʻu ʻana o ke aupuni ʻIseraʻela iā 418 Hamas i Lebanona i ka makahiki 1992, ʻo Hezbollah ka mea i aʻo iā lākou ma laila pehea e kūkulu ai a hoʻohana ai i nā pōkā pepehi kanaka.
Me ka $50 miliona hou i ka makahiki mai Iran, ua hoʻomaka ʻo Hamas i ka hoʻokō ʻana i nā pōkā pepehi kanaka e kūʻē i nā pahuhopu ʻIseraʻela.
I ka wā lōʻihi, ua hoʻomohala ʻo Iran i nā ala smuggling e hoʻolako iā Hamas me nā mea kaua ʻoi aku ka maikaʻi.
A i kēia mahina wale nō, ua hoʻomaka ʻo Hamas i kāna hoʻouka kaua nui loa iā ʻIseraʻela mai ke kaua 1967.
I ka pane ʻana o ka ʻIseraʻela, ua liʻiliʻi nā nīnau - E like me ke kumu i manaʻo nui ai ʻo Iran i ka hoʻouka kaua ʻana i ka US a me ka ʻIseraʻela?
A ʻo ka mea nui paha, pehea lā i hoʻomau ʻia ai nā hui e like me Hamas a me Hezbollah i ka poʻe pōmaikaʻi o kahi hoʻoheheʻe kālā kokoke loa i hāʻawi iā lākou i nā hua mai nā mea kākoʻo mokuʻāina ʻelua e like me Iran, a mai nā hui pilikino, nā hui aloha a me nā kānaka. e like me Riad Salameh a me Antoun Sehnaoui?
Hoʻopiʻi pinepine ka poʻe hoʻohewa i ke kulekele US i ka hana a ka Eisenhower Administration i ka makahiki 1953 e kipaku i ke Kuhina Nui o Iran. ʻO Mosis Mosaddegh, he hoa paio kālai'āina lōʻihi o Reza Khan (ma hope o Reza Shah Pahlavi) ma keʻano he mea hoʻoikaika i ka hana o ke kālā hoʻoweliweli. Ua noho aliʻi ʻo Shah iā Iran no 26 mau makahiki a hiki i ka wā i lawe pio ʻia ai ʻo Khomeini, ka mea i noho pio ʻia, i ka mana ma hope o ka hoʻokuʻu ʻia ʻana e nā haumāna alakaʻi kūʻē iā ia a hoʻonoho iā Khomeini i Ayatollah.
Khomeini a me kona hope ʻo Ayatollah Ali Khamenei ua hoohewa loihi ʻO ka US ʻo "satan nui" a hoʻohiki e lawe i "make i ʻAmelika" a "make i ka ʻIseraʻela." ʻO ka inaina o Khomeini iā ʻAmelika, ua koi ʻo ia i kāna mau kōkua e hopu i ka ʻAmelika Hui Pū ʻIa ma Tehran i ka makahiki 1979 a hoʻopaʻa pio i 52 ʻAmelika no 444 mau lā.
I hoʻokahi olelo ino ma 2015, ua ʻōlelo ʻo Khamenei ʻaʻole e haʻalele ʻo Iran i kāna kākoʻo ʻana i "ka poʻe i hoʻoluhi ʻia o Palesetina, o Yemen, nā aupuni Suria a me Iraqi, ka poʻe hoʻoluhi ʻia o Bahrain a me nā poʻe kūʻē kūʻē maoli ma Lebanona."
A 2005 moʻolelo e ka Washington Institute e hoʻomanaʻo nei i ke kālā kālā a Iran i ka hoʻolaha hoʻoweliweli a Hezbollah a me nā hana kalaima ākea a Hezbollah. ʻOiai ʻelua mau makahiki i hala aku nei, hāʻawi ʻo Iran i $ 200 miliona i ka makahiki i ke kālā a me nā mea kaua.
Hāʻawi pū ʻo Iran iā Hezbollah ma o nā hui aloha pilikino a me nā hui mua. ʻO ka mea nui, ua pāpā ʻia ka al-Aqsa International Foundation i nā miliona miliona a me nā mea kaua iā Hamas, al Qaeda, a me Hezbollah.
E like me ke Kakauolelo Kokua o ka Moku'āina ʻo Anthony Wayne i haʻi aku i ka Congress ma 2003,
ʻO ka mea kaumaha, a hiki i kēia lā, nui ka poʻe i aʻo ʻole i kēia haʻawina.
Ua hōʻike ʻia ʻo Al-Qaeda a me Hezbollah i ka hui pū ʻana i ka hoʻopiʻi kālā a me ka hoʻopunipuni panakō - ʻO kahi hihia kaulana, i wehe ʻia e ka poʻe hoʻopiʻi Lebanona, ua hoʻopiʻi ʻia ʻo Salameh, Sehnaoui, a me ʻehā o nā mea kūʻai nui o Lebanona no nā "hewa kalaima kālā i hopena mai nā hana kālepa kālā me ka manaʻo o ʻike i ke kālā aupuni. "
Ua hoʻopiʻi ʻia ka hui kaʻa kaʻa hoʻoili ʻo Michel Mecattaf me ka hoʻopiʻi hewa ʻole ʻana i nā piliona kālā ma ke ʻano he ʻāpana o ka papahana Salameh-Sehnaoui i kākoʻo i ka noho ʻana o ka poʻe panakō akā ua hoʻouna pū aku i nā miliona i Hezbollah.
ʻO Sehnaoui lāua ʻo SGBL i kēia lā nā mea i hoʻopiʻi mua ʻia ma kahi hoʻomau ʻAmelika hoʻopiʻi i waiho ʻia e nā ʻohana o ka poʻe i hōʻeha ʻia i ka hoʻoweliweli Hezbollah kahi i hoʻopiʻi ai ka poʻe hoʻopiʻi i ka hui pū ʻana me Hezbollah e kahi mau panakō Lebanese.
Hiki i nā loio hoʻopiʻi ke lanakila i kēia hihia, akā pono paha nā ʻohana o ka poʻe i hōʻeha ʻia e kali ... a kali ... ma mua o ka ʻike ʻana i hoʻokahi dime.
No ka laʻana, ua hoʻopiʻi nā ʻohana o ka poʻe i hōʻeha ʻia i ka hale ʻo Beirut i ka makahiki 1983 i ka makahiki 2010 - ʻehiku mau makahiki ma hope o ka hoʻoholo ʻana o ka luna kānāwai federal. HezbollahUa kauoha ʻia ka hoʻouka kaua ʻana e Iran - a ʻekolu makahiki ma hope o ke kauoha ʻana o ka Lunakanawai Apana ʻAmelika ʻo Royce Lamberth iā Iran e uku iā lākou i $2.65 biliona.
I ka makahiki 2013, ua hoʻoholo ka luna kānāwai o ka ʻAha Apana ʻAmelika ʻo Katherine Forrest e hoʻokuʻu i $1.75 biliona kālā o Iran, i mālama ʻia ma kahi waihona Citibank o New York, i ka poʻe i hōʻeha ʻia. I hoʻokahi makahiki ma hope mai, ua kākoʻo ka ʻaha hoʻopiʻi i ka hoʻoholo a Judge Forrest, a ma 2016 pela no ka Aha Kiekie o Amerika.
I Malaki 2023, ua kauoha hou kekahi luna kānāwai federal iā Bank Markazi, ka panakō waena o Iran, a me Clearstream Banking SA e uku i $ 1.68 biliona i nā lālā ʻohana lōʻihi.
Ke kali nei lākou i kā lākou kālā, hoʻopau ke aupuni US i nā waiwai Iran, ma kahi o ka uku ʻana i kēia mau mea a me nā mea ʻē aʻe i kākoʻo ʻia e Iran.
He mau makahiki i hala aku nei, ua ʻōlelo aku ʻo Matthew Levitt i ka counterterrorism export
ʻO ka hoʻouka kaua ʻana a Hamas i kēia mahina ma luna o ka poʻe hele ʻahamele hala ʻole a me nā pēpē e hōʻike ana i ka ʻōlelo aʻoaʻo a Levitt ʻaʻole i mālama ʻia.
Ua hoʻomau ka poʻe kālai'āina a me nā lanakila politika i ka hoʻohiki ʻana i ka poʻe i hoʻohiki i ke koko e luku i ka US a me ka ʻIseraʻela ʻaʻole i manaʻo maoli a ua hoʻolilo iā lākou iho i mau piliona kālā ma nā pūʻulu hoʻoweliweli me ka manaʻolana ʻole e hiki i ke kālā ke kūʻai i ka maluhia.
Akā ʻo ka ʻoiaʻiʻo kaumaha, ʻo ke kālā i hāʻawi ʻia i nā mea hoʻoweliweli mai kahi kokoke i nā kumu helu ʻole ke kūʻai aku i nā mea kaua hou aʻe, ʻoi aku ka hoʻolaha, ʻoi aku ka hoʻokahe koko, a me nā kaua hou aku.