Кытайдын аракеттери Нидерландиянын экономикалык коопсуздугуна жана инновациясына эң чоң коркунуч болуп саналат. Бул тууралуу Голландиянын Башкы чалгындоо жана коопсуздук кызматынын (AIVD) башчысы Эрик Акербум Associated Press агенттигине агенттиктин кырдаалга жылдык баа берүүсүнө байланыштуу билдирди.
"Кытай кибер мейкиндикти курал катары, тыңчылык үчүн колдонот, бирок ошондой эле мыйзамсыз билим алуу үчүн адамдарды - студенттерди, ар кандай илимпоздорду бизге жөнөтөт" деди ал.
Ал ошондой эле Нидерланды бир эле убакта терроризм, экстремизм, тыңчылык, киберчабуулдар, саботаж, голландиялык коомго жана уюшкан кылмыштуулукка тымызын таасир этүү аракетинен келип чыккан коркунучтарга туш болуп жатканын айтты.
Өз кезегинде, AIVD отчетунда Орусия Нидерландияда жана Европа менен НАТОнун башка жерлеринде купуя маалыматты издөөгө жигердүү аракет кылып жатканын ырастайт.
AIVD ошондой эле Украинанын айланасындагы кырдаалдан, ошондой эле COVID-19 пандемиясынан келип чыккан экономикалык кыйынчылыктар кутум теориясынын гүлдөшү үчүн керектүү атмосфераны түзөт деп эсептейт.
Кеңсе "Нидерландияда жек көрүү, антисемитизм жана кутум теориялары жайылууда" жана коркутуулар "жихадчылардан, оңчул террорчулардан жана өкмөткө өтө кас болгон адамдардан" келип жатканын белгилейт.
Ошол эле учурда Ооганстанда талибдердин бийликке кайтып келиши радикал исламчыл көз караштардын өсүшүнө таасирин тийгизди.
Акербум ошондой эле Пентагондун жашыруун документтеринин партиясы социалдык тармактарда коомчулукка ачыкка чыккан окуяга да токтолду. AIVD жетекчиси мындай окуялар дагы Нидерландияда болушу мүмкүн экенин жокко чыгарган жок.
Өткөн жылдын 7-октябрында АКШнын Соода министрлиги Кытайга жасалма интеллект менен байланышкан технологияларга жана потенциалдуу аскердик тиркемелерге көңүл буруп, заманбап чиптерди, ошондой эле аларды өндүрүү үчүн жабдууларды, компоненттерди жана программалык камсыздоону сатууга тыюу салган.
Бирок, Япониянын Tokyo Electron Ltd жана Нидерланддын ASML Holding Кытайга каршы санкцияларды эффективдүү ишке ашыруу үчүн АКШ керек болгон продукциянын эң маанилүү эки берүүчүсү.
Кийинчерээк Нидерландия АКШнын ушундай эле чектөөлөрүнө кошулууга макул болгону кабарланган.
Январь айында Нидерландия ASML Holding NV компаниясына чектөөлөрдү киргизип, компанияга бир катар өнүккөн микрочиптерди өндүрүү үчүн зарыл болгон жок дегенде кээ бир литографиялык машиналарды сатууга тыюу салганы кабарланган.
Пиксабайдын иллюстративдик сүрөтү:
