Ka karanga a HRWF ki te UN, EU me OSCE mo Turkey kia whakamutua te whakahekenga o 103 Ahmadis

Human Rights Without Frontiers (HRWF) ka karanga ki te UN, te EU me te OSCE ki te tono ki a Turkey kia whakakorehia he ota whakahekenga mo 103 Ahmadis

I tenei ra, kua tukuna e te kooti Turiki tetahi ota whakaheke mo nga mema 103 o te Haahi Ahmadi mo te rangimarie me te Maama mai i nga whenua e whitu. Ko te nuinga o ratou, otira ki Iran, ka mauheretia, ka mate pea mena ka whakahokia ki to ratou whenua i takea mai ai.

Human Rights Without Frontiers (HRWF) i Brussels e karanga ana

• te United Nations me te UN Special Rapporteur on Freedom of Religion or Belief, Ms Nazila Ghanea
• te Kotahitanga o Ūropi, otirā te Karere Motuhake o te EU mo te Whakaaetanga Whakapono, Whakapono ranei, Mr Frans Van Daele, me te Roopu Waahanga o te Paremata o Europi mo te Whakaaetanga Whakapono, Whakapono ranei.
• Ko nga Karere Motuhake mo te Whakaaetanga Whakapono, Whakapono ranei kua tohua ki te United Kingdom me etahi o nga whenua mema o te EU.
• Ko te OSCE/ODIHR

ki te tohe i nga mana o Turkey ki te whakakore i runga i te piira i te whakatau o tenei ra mo te whakahekenga. Ko te wa mutunga mo te piira ko te Paraire te 2 o Hune.

Ko nga purongo panui puta noa i Uropi kei te whakaara ake i te take he ahuatanga ohorere ka kitea i roto i etahi o nga tuhinga maha i

• Te Reo o te Ao (Tuhinga katoa a muri ake nei)
• Metro
• Ko Sofia Globe
• The European Times
• Human Rights Without Frontiers

Ano, he pitihana kei te tukuna.

Ko te kaitautoko me te kaikorero o te 103 Ahmadis ko Hadil Elkhouly. Ko ia te kaituhi o te tuhinga a muri ake nei, ka taea te hono atu ki nga korero e whai ake nei nama waea mo nga uiui: +44 7443 106804

Ko te Haahi Ahmadi e whakatoia ana mo te rangimarie me te iti o te Maama i whakakahore i te whakarurutanga i Uropi i roto i te kaha o te tutu.

He iti noa nga mema whakapono e mataku ana ki te mate i te kainga mo te whakapae he titorehanga

By Hadil Elkhouly

Nga mema o te Haahi Ahmadi mo te rangimarie me te Marama. Te whakawhiti rohe o Kapikule, te kuwaha i waenganui i Turkey me Bulgaria i te Wenerei, Mei 24, 2023. Ko nga pikitia na Ahmadi Religion of Peace and Light. Whakamahia me te whakaaetanga.

I te Mei 24, 2023, neke atu i te 100 nga mema o ko te Haahi Ahmadi mo te rangimarie me te Marama, he tokoiti whakapono e whakatoia ana, i whakakahoretia te urunga me te mahi tutu i a ia e rapu whakarurutanga i te rohe o Turiki-Bulgaria. Te vai ra te mau vahine, te mau tamarii e te feia ruhiruhia i roto i te mau haavîraa u‘ana, te mau pupuhiraa, te mau haamǎta‘uraa, e te haruraa i ta ratou mau tao‘a.

I roto i aua tangata ko Seyed Ali Seyed Mousavi, he kaihoko whare whenua 40 tau te pakeke no Iran. I etahi tau kua pahure ake nei, i haere ia ki tetahi marena motuhake i puta ohorere ai tona oranga. I kite a Seyed Mousavi i a ia ano i te aroha o nga pirihimana huna i hopu ohorere ia ia, ka turaki ia ia ki raro, ka whiua ki te whiu nui. E 25 meneti te roa o te rere o te toto i mua i te rapu awhina a te tangata. 

Ko te "hara" anake a Seyed Mousavi ko tana hononga ki tenei tokoiti whakapono, na reira i whakatoi ai nga mana whakahaere o Iran. Na te mea i pehia ia ki te whakatau uaua ki te whakarere i tona whenua tupu, me te whakarere i nga mea katoa e mohio ana ia kia ora ai ia. 

Ko te Haahi Ahmadi, kia kaua e raruraru ki te Hapori Muslim Ahmadiyya, he hapori whakapono i whakaturia i te tau 1999. I whiwhi mana o te hahi i te USA i te 6 Pipiri 2019. I tenei ra, kei te mahia tenei karakia neke atu i te 30 whenua huri noa i te ao. Ko te upoko e Abdullah Hashem Aba Al-Sadiq me te whai i nga whakaakoranga a Imam Ahmed al-Hassan hei kaiarahi atua. 

Ko te whakatoi i tautokohia e te kawanatanga

Mai i tona timatanga i te tau 1999, kua whakatoia te tokoiti o te Haahi Ahmadi i roto i nga iwi maha. Nga whenua tae atu ki Algeria, Morocco, Ihipa, Iran,Iraq, Malaysia, me Turkey kua tukino nahanaha i a ratou, kua mauheretia, kua whakatuma, me te tukino i o ratou mema. Ko tenei whakahāweatanga kua whakaritea i runga i te whakapono he hunga titorehanga ratou.

I te Pipiri 2022, ka karanga a Amnesty International kia tukuna mai 21 nga mema o te Haahi Ahmadi i Algeria i whakapaehia mo nga hara tae atu ki te "whakauru ki tetahi roopu kore mana" me te "whakakino Ihirama." Tokotoru nga tangata i whakawhiwhia ki te whare herehere kotahi tau, ko te toenga i whiua ki te ono marama ki te whare herehere me nga whaina. 

Waihoki, i Iran, i te Hakihea 2022, he roopu 15 nga akonga o te karakia kotahi, tae atu ki nga tamariki me nga wahine, i mauheretia ka whakawhitia ki te hunga rongonui whare herehere Evin, i tohe ai ratou ki te whakahe i to ratou whakapono me te whakakino i ta ratou karakia, ahakoa kaore i mahia e ratou tetahi hara, kaore ano i te kauwhau i to ratou whakapono. Ko nga whakapae i tukuna ki runga i a ratou i ahu mai i runga i ta ratou whakahē ki “Wilayat Al Faqih,” (te tiakitanga o te kai-whakahaere ture Ihirama) e tuku mana ana ki nga kaiwhakawa me nga tohunga e hanga ana, e whakamana ana. Ture Sharia i te whenua. Ko nga mana Iranian ara i tukuna he pakipūmeka whakatö ki te whakapono i runga i te pouaka whakaata o te motu.

Ko nga mema o te Haahi Ahmadi ano hoki korerotia tutu me whakatuma na nga hoia a te kawanatanga i Iraq, ka noho whakaraerae me te kore maru. Ko enei aitua i uru ki nga patu patu e aro ana ki o raatau kaainga me o raatau waka, me te kii maataa o te hunga kaipahua kua kiia ratou he taiva e tika ana kia mate, e kore e taea e ratou tetahi momo whakamarumaru. 

Ko te whakatoi o te Haahi Ahmadi i ahu mai ona tino whakaakoranga e rere ke ana i etahi whakapono tuku iho i roto i a Ihirama. Ko enei whakaakoranga ko te te whakaaetanga o nga mahi penei i te inu waipiro me te mohio ki te whiriwhiri a nga wahine te mau o te mahunga. I tua atu, ka patai nga mema o te haahi ki nga tikanga karakia motuhake, tae atu ki te whakaaro o nga karakia e rima ia ra, me te mau ki te whakapono ka taka te marama nohopuku (Ramadan) i te Hakihea ia tau. Ka wero hoki ratou i te waahi tuku iho o te Kaaba, te pae tino tapu o Ihirama, e kii ana kei roto Petra o enei ra, Jordan, nui atu i te Mecca.

Ko te whakatoi o tenei tokoiti whakapono kua tino nui haere i muri i te tukunga o "Ko te whainga a te hunga whakaaro nui," te evanelia mana o to ratou faaroo. Ko te karaipiture i tuhia e Abdullah Hashem Aba Al-Sadiq, te kaiarahi whakapono nana i kii ki te whakatutuki i te mahi a te hunga i oatihia. Mahdi e tatarihia ana e nga Mahometa kia puta ki te mutunga o nga wa. 

Te maia ki te kore e mohiotia ki te herekore

I te tere haere ki Turkey, neke atu i te 100 nga mema o te Haahi Ahmadi i whiwhi tautoko mai i nga hoa mema kua noho kee ki reira, ma te whakapakari i te whakaaro kotahitanga ma o raatau hononga ipurangi. Ahakoa nga wero i pa ki a ratou, i tohe tonu ratou ki te rapu kaainga kore whakatoi i waenga i o raatau wheako o te mamae. 

I mua i tenei ahuatanga kino, ka tahuri ratou ki te Komihana Teitei o te Kotahitanga o nga Whenua o te Ao mo nga rerenga (UNHCR) i Bulgaria, te Tari mo te hunga rerenga (SAR), me te Minita mo nga Taake a Bulgaria ma te tumanako ki te pupuri i tetahi waahi haumaru. Ko te mea pouri, ko ta ratou tohe mo nga uruwhenua atawhai tangata i tutuki i te pouri na te mea karekau nga huarahi katoa e whai hua.  

I runga i o raatau ahuatanga uaua, ka whakatau te roopu ki te hui ki te rangatira Te whakawhiti rohe o Kapikule, te kuwaha i waenganui i Turkey me Bulgaria i te Wenerei, Mei 24, 2023, ki te tono whakarurutanga tika i nga Pirihimana Taitapa Bulgarian. Ko ta raatau mahi e rite ana ki nga tikanga kua whakatakotoria ki roto Upoko 58(4) o te Ture mo te Whakaruruhau me nga rerenga (LAR) e whakau ana ka taea te rapu whakarurutanga ma te tuku korero korero ki nga pirihimana rohe. 

Te Whatunga Aroturuki Whakarekereke Taitapa, me etahi atu whakahaere e 28, i tukuna he tuwhera tuhi e akiaki ana i nga mana whakahaere o Bulgaria me te Tari Kaitiaki Taitapa o Uropi (Frontex) ki te whakatutuki i o raatau herenga i raro i te ture o te Kotahitanga o Europi, me te ture tika tangata o te ao. Kei roto i enei ture te Upoko 18 o te EU Charter of Fundamental Rights, te 1951 Geneva Convention Relating to the Status of Refugees, and Article 14 of the Universal Declaration of Human Rights.

I Bulgaria, he maha tika tangata whakahaere kua ruruku ki te tuku whakamarumaru ki te roopu me te whai waahi ki te tuku tono mo te whakamarumaru o te ao ki te rohe o Bulgaria, he kaha i arataki i te Association on Refugees and Migrants in Bulgaria. He maha atu nga whakahaere i Bulgaria kua tautoko i tenei korero, penei Pakau Mihanas me te Center for Legal Aid, Voices in Bulgaria.

I tutuki to ratou tono mo te haumaru te tukino me te tutu, i te mea i aukatihia ratou e nga mana o Turiki, i tukuna ki raro te whiunga ki te patu, me te whakawehi pupuhi pu. Kua mauheretia inaianei, kei te noho marama tonu to ratau heke mai. Ko ta ratou tino wehi kia whakahokia ki o ratou kainga, kei hea te mate e tatari ana mo ratou, na o ratou whakapono whakapono.

Ko te haerenga kino i mahia e tenei roopu tokoiti ka ara ake nga patai nui mo te tika o nga rohe me te pono o nga whenua mema o te EU ki te hapai i nga tika tangata. Ko o raatau pakanga hei whakamaharatanga mo te hiahia mo te kotahitanga ki te tiaki i nga tika tangata me te pupuri i te mana o te katoa, ahakoa he aha o raatau hononga whakapono.

Ataata na Hadil El-Khouly, Ahmadi Kairuruku Tika Tangata