سکرتریت بلینن: ماسپښین ښه، هرڅوک.
لومړی، اجازه راکړئ ووایم چې دا تل د خوښۍ ځای دی چې د متحده ایالاتو د سولې په انستیتیوت کې زموږ ګاونډیان لیدنه کوي. لیز، زموږ د کوربه توب لپاره ډیره مننه. دا ډیر ښه دی چې دلته وي.
او رینا، تاسو ته، زموږ ځانګړې استازې، ستاسو سره کار کولو ټیم ته، د ډیرو نورو څخه چې د نن ورځې په پیل کې ښکیل دي، زه ستاسو د ټولو لپاره مننه کوم چې نن ورځ موږ ټول سره یوځای کول، مګر د کار لپاره. دا هره ورځ ترسره کیږي چې زه به په راتلونکو څو دقیقو کې د خبرو کولو فرصت ولرم. خو د امریکا د حکومت او مدني ټولنې له ټولو همکارانو څخه هم مننه کوم چې په ټول افغانستان کې د ښځو او نجونو لپاره د برابرۍ، د فرصتونو د برابرولو ملاتړ کوي.
او د غیر معمولي پینلیسټانو څخه ځانګړې مننه چې نن ورځ مو درلوده. زه واقعیا په لنډ وخت کې له تاسو سره د خبرو کولو فرصت ترلاسه کولو ته سترګې په لار یم. خو لکه څنګه چې تاسو ټولو ته معلومه ده، دوی په افغانستان کې په بېلابېلو ډولونو، بېلا بېلو رولونو کې خدمت کړی دی، خو یوه برخه یې د عامه خدمتونو په اوږدو کې روانه ده. هر یو د لسیزو راهیسې د افغان میرمنو او نجونو او همدارنګه د نورو زیان منونکو ډلو غړو د حقونو په پیاوړتیا کې مرسته کړې ده.
نن ورځ، دوی د افغانستان او نړۍ په ګوټ ګوټ کې د ډیرو نورو استازیتوب کوي چې خپل ژوند یې د دې خورا مهم او ژور ویاړ ماموریت ته وقف کړی دی.
لکه څنګه چې پینل جوړونکو څرګنده کړه، موږ د افغان ښځو او نجونو لپاره په یوه ستونزمن وخت کې سره وینو.
له هغه وخته چې طالبانو یو کال مخکې واک په لاس کې واخیست، هغوی په تیرو لسیزو کې د پراخ پرمختګ او خلاصون مخه نیولې ده. دوی مدني ټولنې او خبریالان غلي کړي دي. په مارچ میاشت کې دوی په افغانستان کې د امریکا غږ او بي بي سي په څېر خپلواکې نړیوالې رسنۍ له خپرېدو منعې کړې وې. دوی د افغاني رسنیو ډارولو او سانسور ته دوام ورکوي. دوی د مسلمانانو او غیر مسلمانانو لپاره د مذهب د آزاد عمل مخه ونیوله.
شاید تر ټولو د پام وړ، دوی د ښځو او نجونو بشري حقونو ته په درناوي کې پاتې راغلي. د دې پر ځای، د طالبانو په واکمنۍ کې ښځې او نجونې په لویه کچه له عامه ژوند څخه ورکې شوې دي. لکه څنګه چې پرون د بښنې نړیوال سازمان لخوا خپور شوی راپور وښوده، طالبانو په سیستماتیک ډول د ښځو او نجونو د ازاد تګ راتګ حقونه محدود کړي، د کورني تاوتریخوالي د قربانیانو د ملاتړ سیستم یې له منځه وړی، او د ماشومانو، کم عمرۍ او اجباري ودونو په زیاتوالي کې یې مرسته کړې ده.
د طالبانو پریکړه چې په منځنیو ښوونځیو کې د نجونو د تلو منع کول، هغه پریکړه چې په داسې حال کې وشوه چې ځینې نجونې په حقیقت کې ښوونځي ته روانې وې او نورې لا دمخه په خپلو میزونو کې ناستې وې، د هغو ژمنو څخه چې دوی یې له افغان ولس او نړۍ سره کړې وې، یو عکس العمل و. د افغانستان نجونې له ۳۱۴ ورځو را په دې خوا په کورونو کې ناست دي او د تره او تره وروڼه یې په زده کړو بوخت دي. دا یو ډارونکی، ناوړه ضایع دی.
دا په ځانګړې توګه ستونزمنه ده چې ومني ځکه چې موږ ټول په یاد لرو چې دا څومره توپیر درلود چې ډیر پخوا نه و. د طالبانو له واک څخه مخکې، په ټول افغانستان کې په زرګونو ښځو د کلي له کچې څخه تر ملي کچې پورې په عامه دفترونو کې دنده ترسره کوله. ښځې هغه مسلکونو ته ننوتلې چې پخوا یې تړلې وې. دوی کاروبار پیل کړ. دوی ډاکټران، نرسان، ساینس پوهان، هنرمندان وو. او ښځې یوازې په ټول افغانستان کې په ښوونځیو کې زده کړې نه کوي؛ دوی یې منډه کړه.
دا لاسته راوړنې یوازې د میرمنو او انجونو لخوا احساس شوي ندي. لکه څنګه چې موږ د تاریخ په اوږدو کې له یو هیواد څخه بل هیواد ته په تکرار سره لیدلي، کله چې د خلکو د یوې ډلې لپاره مساوات او فرصتونه زیاتیږي، دوی د نورو ډلو لپاره هم وده کوي. لکه څنګه چې په افغانستان کې د ښځو او نجونو حقونه پیاوړي شوي، موږ ولیدل چې د مختلفو قومي او مذهبي ټولنو غړي - هزاره، هندوان، سکهان، صوفیان - د افغانستان په عامه ژوند کې خورا مهم رول لوبوي. معلولیت لرونکو افغانانو هم همداسې وکړل. د LGBTQI + ټولنې د ټولنې جوړولو لپاره لارې موندلې. نو د تېر کال په اوږدو کې په افغانستان کې بدلونونه د ډېرو لپاره دردونکي وو.
موږ په دوامدار ډول له طالبانو څخه غواړو چې د نجونو د زده کړې په اړه خپله پریکړه بیرته واخلي، له افغان ولس سره خپلې ژمنې عملي کړي او نجونو ته د زده کړې اجازه ورکړي. شواهد خورا لوی دي. د نجونو په زده کړه کې پانګونه، د ښځو سیاسي ګډون، دا د پیاوړي اقتصاد لامل کیږي. دا د صحي اشخاصو او کورنیو لامل کیږي. دا د ډیرو باثباته، ډیر انعطاف وړ ټولنو لامل کیږي. دا هغه څه دي چې د افغانستان خلک د خپل راتلونکي لپاره غواړي. له همدې امله د افغاني ټولنې ډیری غړو – نارینه او ښځینه، کلیوالي او ښاري اوسیدونکي، دیني عالمان، د مذهبونو او کلتوري شالیدونو خلک – ټولو له طالبانو وغوښتل چې ښځې او نجونې بیا ښوونځي ته لاړې شي.
متحده ایالات به دې غږونو ته دوام ورکړي او هر هغه څه به وکړي چې موږ یې کولی شو د افغان میرمنو، نجونو او نورو خطر سره مخ خلکو لپاره د پرمختګ ملاتړ وکړو.
د دې کال په پیل کې، موږ د اسلامي همکاریو سازمان، قطر، ترکیې، پاکستان، اروپايي اتحادیې او نورو په ګډون د نړیوالې ټولنې له شریکانو سره یو ځای شو – له طالبانو یې وغوښتل چې نجونې بیرته ښوونځي ته لاړې شي.
تیره میاشت، موږ د بشري حقونو د شورا د بیړني بحث ملاتړ وکړ چې موږ ته یې اجازه راکړه چې د افغان ښځینه مشرانو څخه مستقیم واورئ. موږ یو پریکړه لیک په ګډه سپانسر کړی چې موږ ته به اجازه راکړو چې په راتلونکي سپتمبر کې له دوی څخه بیا واورو. او لکه څنګه چې موږ د دوی غږونو اوریدلو کې مرسته کوو، نور به یې هم واوري.
د تیر کال په اوږدو کې، موږ د افغان مدني ټولنې له ډلو سره خپلو همکاریو ته دوام ورکړ چې د مساواتو، شمولیت، د ښځو لپاره د فرصت، مذهبي او توکمیزو ټولنو او نورو خطر سره مخ خلکو په اړه کار کوي.
او په انتقادي توګه، د امریکا او افغانستان د مشورتي میکانیزم د نن ورځې په پیل سره، موږ دا اړیکې بلې کچې ته ورسوو. له همدې امله زه نن ورځ ډیر خوښ یم.
دا به د افغان مدني ټولنې ډلو لپاره دا اسانه کړي چې د امریکا پالیسي جوړونکو سره د ګډو لومړیتوبونو په اوږدو کې اړیکه ونیسي او همکاري وکړي - د افغان میرمنو لپاره د عاید تولیدونکو فعالیتونو مالتړ کولو څخه نیولې د هغو لارو چارو ستراتیژۍ جوړول چې د افغان بشري حقونو څارونکو سره په خوندي ډول د سرغړونو مستند کولو کې مرسته وکړي. د مذهبي آزادۍ د ودې لپاره نوي میتودونه رامینځته کول.
هغه څه چې موږ یې کول غواړو له افغان مدني ټولنې سره خپلې ملګرتیاوې ډیرې اغیزمنې، ډیرې سختې، ډیرې ګټورې، ډیرې موخې لرونکې کړو. او دا هغه څه دي چې دا نوی نوښت د ټولو په اړه دی.
نو اجازه راکړئ په ساده ډول زموږ د امریکایی مدني ټولنې شریکانو لپاره چې په افغانستان کې د ښځینه مشرانو او مدني ټولنې سازمانونو ملاتړ کولو لپاره مهم کار کوي خپله ژوره ستاینه شریکوم او زموږ د افغان شریکانو لپاره ستاسو لید شریکولو لپاره ستاسو د وړاندیزونو شریکولو لپاره.
هغه څه چې زما لپاره د پام وړ دي او زه فکر کوم چې زموږ څخه ډیری یې دا دي چې حتی د ګواښونو، تاوتریخوالی، ګواښونو سره سره، د افغانستان میرمنې او نجونې - او نور زیانمنونکي، په نښه شوي خلک - په ساده ډول د شاتګ څخه ډډه وکړه. دې ډلو هیڅکله د خپل هیواد په روښانه راتلونکي باور نه دی کړی. دوی هوډ لري چې د راتلونکي ریښتیني کولو لپاره ټول هغه څه وکړي چې دوی یې کولی شي.
هغه ښځې چې د خپلو حقونو لپاره لارو کوڅو ته راوتلې یوه له ورته ډلو ده.
د ډسمبر په میاشت کې، کله چې د طالبانو له خوا له ټاکل شوې بخښنې سره سره د افغان ملي امنیتي ځواکونو غړي په نښه شول، ښځو احتجاج وکړ. د جنورۍ په میاشت کې کله چې ښځینه دولتي مامورین له دندو ګوښه شول، ښځو احتجاج وکړ. د مارچ په میاشت کې، کله چې طالبانو یو فرمان صادر کړ چې ښځو ته یې لارښوونه وکړه چې خپل مخونه په عام محضر کې پټ کړي او یوازې هغه مهال له کوره ووځي چې "ضروري" وي، ښځو احتجاج وکړ.
ډیری یې ویلي چې دوی به هیڅکله خپل غږ پورته نه کړي.
هغه کار چې موږ نن دلته ترسره کړي، دا به ډاډمن کړي چې موږ – او په ټوله نړۍ کې خلک – د هغوی اورېدلو ته دوام ورکوو، د هغوی اورېدلو ته دوام ورکوو، ځکه چې موږ د افغانستان او د افغانستان لپاره د یو باثباته، سوله ایز، سوکاله او آزاد راتلونکي لپاره په ګډه کار کوو. هر افغان نارینه او ښځه.
ډیره مننه له تاسو سره. له تاسو ټولو څخه مننه چې نن ورځ موږ سره یوځای شو. (تالي.)
