WFP alielezea hali kuwa mbaya, akibainisha kuwa karibu watu milioni 18 kote nchini wanakabiliwa na njaa kali.
Takriban milioni tano wanakabiliwa na viwango vya dharura vya njaa kutokana na migogoro katika maeneo kama vile Khartoum, Darfur na Kordofan.
Vikwazo vya utoaji wa misaada
"Hali ya Sudan leo ni janga," alisema Eddie Rowe, Mwakilishi wa WFP Sudan na Mkurugenzi wa Nchi.
"WFP ina chakula nchini Sudan, lakini ukosefu wa upatikanaji wa misaada ya kibinadamu na vikwazo vingine visivyo vya lazima vinapunguza shughuli na kutuzuia kupata misaada muhimu kwa watu ambao wanahitaji msaada wetu kwa dharura."
Jeshi la Sudan na jeshi pinzani linalojulikana kama Rapid Security Forces (RSF) wamekuwa wakipigana tangu Aprili mwaka jana. WFP ni kuwataka kutoa dhamana za usalama mara moja ili iweze kufikia mamilioni ya watu wanaohitaji.
Ripoti za njaa
Shirika hilo la Umoja wa Mataifa limeonya mara kwa mara kuhusu janga la njaa linalokuja nchini Sudan, ambapo limesaidia zaidi ya watu milioni 6.5 tangu vita vilipozuka.
"Hata hivyo msaada wa kuokoa maisha hauwafikii wale wanaouhitaji zaidi, na tayari tunapokea ripoti za watu kufa kwa njaa," Bw. Rowe alisema.
WFP inaweza tu kupeleka msaada wa chakula mara kwa mara kwa mtu mmoja kati ya 10 wanaokabiliwa na viwango vya dharura vya njaa katika maeneo yenye migogoro, ikiwa ni pamoja na Khartoum, Darfur, Kordofan, na hivi karibuni zaidi Gezira.
Ili kufikia maeneo haya, misafara ya misaada ya kibinadamu lazima iruhusiwe kuvuka mstari wa mbele jambo ambalo "linakaribia kuwa lisilowezekana" kutokana na vitisho vya usalama, kutekelezwa kwa vizuizi barabarani na madai ya ada na ushuru, wakala huo ulisema.
Shule na eneo la Wakimbizi wa Ndani (IDP) huko Darfur Magharibi ambazo zilisaidiwa na Save the Children zimeharibiwa kati ya tarehe 27 na 28 Aprili 2023, kutokana na mapigano yanayoendelea Sudan.
'Angalia zaidi ya uwanja wa vita'
WFP inajaribu kupata hakikisho la usalama ili kuanza tena operesheni katika jimbo la Gezira, kitovu muhimu cha kibinadamu ambacho kilisaidia zaidi ya watu 800,000 kwa mwezi.
Mapigano ya mwezi Disemba yalilazimisha watu nusu milioni kukimbia, wengi wao wakiwa wameyahama makazi yao hapo awali. Hata hivyo, ni watu 40,000 pekee hadi sasa wamepokea msaada kwa sababu malori 70 ya WFP yalikwama katika mji wa pwani wa Port Sudan kwa zaidi ya wiki mbili.
Malori mengine 31 ambayo yangepeleka msaada kwa Kordofans, Kosti na Wad Madani, hayajaweza kuondoka El Obeid kwa zaidi ya miezi mitatu.
"Pande zote mbili kwenye mzozo huu wa kutisha lazima ziangalie zaidi ya uwanja wa vita na kuruhusu mashirika ya misaada kufanya kazi," alisema Bw. Rowe.
"Kwa hilo, tunahitaji uhuru wa kutembea usiozuiliwa, ikiwa ni pamoja na katika mstari wa migogoro, kusaidia watu ambao wanauhitaji sana hivi sasa, bila kujali walipo."
Mipango ya kukabiliana na misaada ya kibinadamu
Umoja wa Mataifa unaendelea kutoa wito wa kukomesha vita nchini Sudan, ambavyo vimesababisha vifo vya zaidi ya watu 13,000. Takriban milioni nane wamekimbia makazi yao, wakiwemo zaidi ya milioni 1.5 ambao wamekimbia kuvuka mpaka.
Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya masuala ya kibinadamu, OCHA, ilitangaza Ijumaa kuwa itazindua mipango miwili ya kukabiliana wiki ijayo ili kukabiliana na mahitaji nchini Sudan na kusaidia Wasudan waliokimbia makazi yao katika nchi jirani.
Kwa ujumla, watu milioni 25 wanahitaji msaada kwa dharura, msemaji wa OCHA Jens Laerke aliwaambia waandishi wa habari mjini Geneva.
Mkuu wa Umoja wa Mataifa wa wakimbizi nchini Sudan
Wakati huo huo, Kamishna Mkuu wa Umoja wa Mataifa wa Kuhudumia Wakimbizi amekuwa akitoa angalizo kwa hali ya watu walioathiriwa na vita wakati wa ziara yake katika eneo hilo wiki hii.
Filippo Grandi aliwasili Sudan siku ya Alhamisi "kuangazia masaibu ya raia wa Sudan (mamilioni yao ambao wameyakimbia makazi yao), na ya wakimbizi ambao bado wanawahifadhi, wote walionaswa katika vita vya kikatili, vinavyozidi kuwa mbaya zaidi ambavyo wengi wa dunia wanaonekana kupuuza."
Akiandika kwenye mtandao wa kijamii wa X, Bw. Grandi alitafakari mazungumzo yake na watu waliokimbia makazi yao huko Port Sudan.
“Waliniambia jinsi vita vilivuruga ghafla maisha yao yenye amani. Na jinsi wanavyopoteza matumaini - kwao na kwa watoto wao. Ni usitishaji vita na mazungumzo ya amani ya maana pekee ndiyo yanaweza kumaliza janga hili,” alisema.
Kusaidia wakimbizi wa Sudan
Ziara yake nchini Sudan ilifuatia misheni ya siku tatu nchini Ethiopia, ambapo alitoa wito wa msaada wa haraka na wa ziada kwa wakimbizi wa Sudan, zaidi ya 100,000 kati yao waliokimbilia nchini humo tangu vita vilipozuka mwezi Aprili.
Ethiopia ni mojawapo ya nchi sita jirani na Sudan ambazo zinaendelea kupokea maelfu ya watu wanaokimbia mapigano.
Bwana Grandi anaongoza shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi, UNHCR, ambayo inaunga mkono Serikali ya Ethiopia, pamoja na mamlaka za kikanda na za mitaa, kutoa ulinzi na huduma za kuokoa maisha kwa wanaowasili wapya.
