የሀይማኖት ጥላቻ ማሻቀብ/ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ አለም በታቀደ እና በአደባባይ የሚፈጸሙ የሀይማኖት የጥላቻ ድርጊቶች በተለይም የቅዱስ ቁርኣንን ርኩሰት በአንዳንድ የአውሮፓ እና ሌሎች ሀገራት እየከፋ መጥቷል። በሃምሳ ሶስተኛው የሰብአዊ መብቶች ጉባኤ ስብሰባ የሃይማኖት እና የእምነት ነፃነት ልዩ ዘጋቢ ናዚላ ጋኔ አለም አቀፉ ማህበረሰብ በሃይማኖት እና በእምነት ላይ የተመሰረተ አለመቻቻልን፣ መድልዎ እና ጥቃትን እንዲጋፈጥ የሚያሳስብ ጠንካራ ንግግር አድርገዋል።
በጋና ንግግር ውስጥ የተነሱትን ቁልፍ ነጥቦች ለመዳሰስ እሞክራለሁ፣ ይህም አድልዎ አለመፈጸም፣ አለማቀፋዊ የሰብአዊ መብት ማዕቀፎችን ማክበር እና በህብረተሰባችን ውስጥ መቻቻልን የመፍጠር አስፈላጊነትን በማሳየት ነው። (ከዚህ በታች ካለው ቅጂ ጋር ሙሉ ቪዲዮውን ማየት ይችላሉ)
አድልዎ እና እኩልነትን ማስተዋወቅ፡-
የሃይማኖት ወይም የእምነት ነፃነት ልዩ ራፖርተር ናዚላ ጋኔ እንዳሉት ማንኛውም ግለሰብ በየትኛውም ሀገር፣ ተቋም፣ የሰዎች ቡድን ወይም ግለሰቦች በሃይማኖቱ ወይም በእምነቱ ላይ መገለል እንዳይደርስበት ማረጋገጥ አስፈላጊ ነው።
የልዩ ሥነ-ሥርዓት እና የማስተባበሪያ ኮሚቴው ያላሰለሰ ጥረት መግባባትን፣ አብሮ መኖርን፣ አድሎአዊ አለመሆንን እና ለሁሉም ሰው እኩልነትን በማጎልበት መሰረታዊ ነፃነቶችን እና ሰብአዊ መብቶችን ያለ አድልዎና አድልዎ የማግኘት መብታቸውን በማረጋገጥ ላይ ያተኮረ ነው።
የሀይማኖት ጥላቻ እና አለመቻቻል መገለጫዎች፡-
ጋኒያ የሃይማኖት አለመቻቻል እና ጥላቻ በአለም ላይ በተለያዩ መንገዶች እንደሚገለጥ አጽንኦት ሰጥታለች። በትክክል እንደተናገረችው፡-
“በሃይማኖት ወይም በእምነት ላይ የተመሰረተ አለመቻቻል እና አድልዎ በተለያዩ መንገዶች ይታያል፣ ይህም ከጂኦግራፊያዊ ድንበሮች በላይ ነው። በሃይማኖት ወይም በእምነት ላይ በመመስረት መለየትን፣ ማግለል፣ መገደብ ወይም ምርጫ ማሳየትን ይጨምራል።
እነዚህ ድርጊቶች የሰብአዊ መብቶችን እኩል ተጠቃሚነት ከማደናቀፍ ባለፈ የህብረተሰቡን መከፋፈል እና ውጥረት እንዲቀጥል አስተዋፅዖ ያደርጋሉ፤ ይህም አንዳንድ ጊዜ (አንባቢዎች ሊገነዘቡት ይገባል) በአውሮፓ ውስጥ ባሉ የመንግስት ኤጀንሲዎች የተነሳውን አብሮ የመኖርን አስፈላጊነት በማዳከም ውስጥ ምሳሌ ቤልጄም, ፈረንሳይ, ሃንጋሪ, ጀርመን እና ሌሎች.
የሕዝባዊ አለመቻቻል ድርጊቶች መባባስ፡-
በተለይ በፖለቲካዊ ውጥረት ወቅት በሕዝብ ዘንድ የሚፈጸሙት አለመቻቻል አሳሳቢ ደረጃ ላይ ደርሷል። ጋኔ ከእነዚህ የተቀናጁ የመቻቻል ማሳያዎች በስተጀርባ ያለውን የፖለቲካ ዓላማዎች ትኩረት ስቧል፣
“ከእነዚህ የምህንድስና ሕዝባዊ አለመቻቻል በስተጀርባ ያሉት የፖለቲካ ዓላማዎች እና ዓላማዎች እውነተኛ ተፈጥሮአቸውን ያሳያሉ፡- ሃይማኖትና እምነት ጥላቻን ለማስፋፋት መጠቀማቸው።
እንደ ጋና ገለጻ፣ መቻቻልን፣ ጨዋነትን እና የሁሉንም ሰው መብት መከበር ከየትም ሆነ ከየትኛውም ሰው ሳይለይ መሰል ድርጊቶችን በማያሻማ ሁኔታ ማውገዝ ወሳኝ ነው።
ለሰብአዊ መብት ማዕቀፎች ቁርጠኝነትን ማረጋገጥ፡-
ጋኒያ ዓለም አቀፍ የሰብአዊ መብት ማዕቀፎችን ማክበር እና በሃይማኖት እና እምነት ላይ የተመሰረተ አለመቻቻልን እና ጥቃትን ለመዋጋት ቃል ኪዳኖችን ማጠናከር አስፈላጊ መሆኑን አፅንዖት ሰጥታለች። “ለእነዚህ ድርጊቶች የብሄራዊ ባለስልጣናት የሚሰጡት ምላሽ እና ተያያዥ ጉዳዮች ከአለም አቀፍ የሰብአዊ መብት ህግጋት ጋር የተጣጣሙ መሆን አለባቸው” ስትል ተናግራለች። የትብብር መረቦችን መንከባከብ፣ ገንቢ ተግባራትን ማመቻቸት እና የሃይማኖቶች መሃከል ውይይትን ማራመድ የሃይማኖት መቻቻልን፣ ሰላምን እና መከባበርን የሚያጎለብት አካባቢ መፍጠር ይችላል።
ሃሳብን የመግለጽ ነፃነትን መጠበቅ እና የጥላቻ ንግግርን መዋጋት፡-
የእምነት ወይም የእምነት ነፃነት እና ሃሳብን የመግለፅ ነፃነት እርስ በርስ የተሳሰሩ ናቸው ስትል በመግለጫው ግለሰቦች አለመቻቻል እና ጥላቻን በመቃወም ሃሳባቸውን እንዲገልጹ አስችሏቸዋል። ጋና “ሃሳብን በነጻነት የመግለጽ መብት አሉታዊ አመለካከቶችን ለመዋጋት፣ አማራጭ አመለካከቶችን ለማቅረብ እና በተለያዩ ማህበረሰቦች መካከል የመከባበር እና የመግባባት ድባብን ለመንከባከብ ወሳኝ ነው” በማለት በትክክል ጠቁመዋል። ምንም እንኳን ዓለም አቀፍ ህግ የሚያነሳሳ የጥላቻ ቅስቀሳን የሚከለክል ቢሆንም መድልዎ ወይም ሁከት፣ እያንዳንዱን ሁኔታ በዐውደ-ጽሑፉ መገምገም አስፈላጊ ነው፣ ይህም ፍትሃዊ እና አጠቃላይ ትንታኔን በማረጋገጥ በ53ኛው የሰብአዊ መብቶች ጉባኤ ላይ በተካሄደው አስቸኳይ ክርክር ላይ የተሰጠውን መግለጫ ያመለክታል።
የመሪዎች እና ማህበረሰቦች ሚና፡-
ጋኒያ አለመቻቻልን በመቃወም እና ብዝሃነትን እና መደመርን በማስተዋወቅ ረገድ የፖለቲካ፣ የሀይማኖት እና የሲቪል ማህበረሰብ መሪዎችን ወሳኝ ሚና አጉልቶ ያሳያል። እነዚህ መሪዎች የጥላቻ ድርጊቶችን በማያሻማ መልኩ የማውገዝ እና በማህበረሰቦች መካከል መግባባትን ለመፍጠር ስልጣን አላቸው። ጋኒያ በጥብቅ እንደገለጸው፣ “ሆን ብለው ውጥረቶችን በሚጠቀሙ ወይም በሃይማኖታቸው ወይም በእምነታቸው ላይ ተመስርተው ግለሰቦችን ኢላማ ከሚያደርጉት ጋር አንድ ነን።
ማጠቃለያ:
በሃይማኖታዊ ጥላቻ ምክንያት እየተባባሰ የመጣውን ድርጊት መጋፈጥ አድልዎን፣ መቻቻልን እና መግባባትን ለማስፋፋት የተባበረ ጥረትን ይጠይቃል። አለማቀፍ የሰብአዊ መብት ማዕቀፎችን ማክበር፣ ችላ ሳይባል በአውሮፓ ውስጥ የሚከሰቱየመቻቻል ድርጊቶችን በማያሻማ መልኩ ማውገዝ፣ ውይይትን ማጎልበት እና ሃሳብን በነፃነት መግለጽን ማስጠበቅ ሁሉን አቀፍና ተስማምተው የሚኖሩ ማህበረሰቦችን ለመገንባት ወሳኝ እርምጃዎች ናቸው።
ሃይማኖታዊ ውጥረቶችን የሚበዘብዙትን እና በእምነታቸው ላይ ተመስርተው ግለሰቦችን ኢላማ በማድረግ፣ ግለሰቦች ሃይማኖታቸውን በነፃነት የሚከተሉበት ወይም የመረጡትን እምነት የሚቀበሉበት፣ ከአድልዎ እና ከጥቃት ነጻ ወደሚሆንበት ዓለም መጣር እንችላለን። ናዚላ ጋኔያ በትክክል እንዳረጋገጡት፣
"ለእነዚህ ድርጊቶች የምንሰጠው ምላሽ በአለም አቀፍ የሰብአዊ መብት ህግ ማዕቀፍ ላይ የተመሰረተ መሆን አለበት."
ናዚላ ጋኔ፣ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት SR በፎአርቢ፣ 53ኛው ክፍለ ጊዜ የተባበሩት መንግስታት የሰብአዊ መብቶች ምክር ቤት
ሙሉውን መግለጫ በዚህ ሰነድ ውስጥ ማንበብ ይችላሉ፡-
