Напярэдадні найвялікшага праваслаўнага свята Уваскрэсення Хрыстова жонкі і маці ваеннапалонных з Расіі і Украіны просяць настаяцеляў, духавенства і ўсіх вернікаў праваслаўных краін супрацоўнічаць з уладамі дзеля вызвалення іх сыноў, братоў а мужы па прынцыпе «ўсе на ўсіх».
Ініцыятыва — арганізацыя «Наш выхад» — грамадскі рух за вяртанне на радзіму вайскоўцаў арміі РФ, створаны трыма жанчынамі: Ірынай Крынінай, Вольгай Ракавай і Вікторыяй Іўлевай. Дзве першыя пакінулі радзіму і пасяліліся ва Украіне, каб быць бліжэй да сваіх мужоў, якія знаходзяцца ва ўкраінскім палоне, а трэцяя — журналістка і праваабаронца. Яны ня хочуць вяртацца ў Расею, бо ня згодныя з палітыкай тамтэйшага ўраду. Цяпер яны дапамагаюць расійскім маці і жанчынам знайсці мужоў, працуюць над паскарэннем абмену палоннымі. «У час вайны людзі мераюцца батальёнамі і за лічбамі чалавека не відаць, і мы заклікаем узняць голас, што ў вачах Бога важная душа кожнага чалавека і кожны мае права на збаўленне і прабачэнне», — гаворыцца ў звароце «Нашага выхаду».
Да іх звароту далучаюцца жанчыны з Украіны, чые сыны, мужы і сваякі знаходзяцца ў жудасных умовах расейскіх лагераў для ваеннапалонных. «Гэтая вайна — пакута для маці і жанчын як тут, ва Украіне, чые сыны і мужчыны гінуць, абараняючы сваю краіну, так і пакута для жанчын і маці ў Расіі, якія чамусьці пасылаюць сваіх сыноў на гэтую страшную вайну. », — распавядае Вольга Ракава на прэзентацыі іх праекта ў канцы снежня 2023 года (тут). «Мы можам многага дасягнуць, калі мы, звычайныя жанчыны, аб'яднаемся», — дадае яна.
Апошні раз абмен палоннымі паміж Расеяй і Ўкраінай адбыўся 8 лютага, пакуль такія акцыі спыненыя. Ініцыятары падкрэсліваюць, што ўвогуле вызваленне ваеннапалонных — працэс складаны і вельмі павольны. Для розных груп зняволеных у ёй удзельнічаюць не толькі Украіна і Расія, але і трэція краіны і міжнародныя арганізацыі. Як правіла, на першы план у гэтых перамовах выходзяць палітычныя, эканамічныя і ваенныя матывы. Прыярытэтам з палонных украінцаў расійскі бок вызваляе ваенных спецыялістаў, высокакваліфікаваных афіцэраў, лётчыкаў. Расія таксама прыкладае дадатковыя намаганні для вызвалення завербаваных з турмаў вайскоўцаў (так званых «зняволеных»). Гэта злачынцы, завербаваныя расейскай арміяй проста з турмы з абяцаннем, што пасля заканчэння кантракту яны выйдуць на волю без адбыцця пакарання. Яны цікавыя перамоўшчыкам з Расеі, бо пасьля вызваленьня з палону іх зноў вяртаюць на фронт. Такім чынам, у расійскіх мабілізаваных вайскоўцаў і кантрактнікаў няма перспектыў хуткага вяртання на радзіму.
Усё гэта стварае магчымасць для існавання велізарнай колькасці ашуканскіх схем, з дапамогай якіх маніпулююць і без таго стрэсавымі сваякамі палонных. Абмен «усіх на ўсіх» пакладзе канец такой практыцы, піша «Наш выхад».
У ходзе вайны павялічылася колькасць ваеннапалонных. Ні адзін з бакоў не паведамляе дакладныя лічбы, але гаворка ідзе пра дзясяткі тысяч. І калі Ўкраіна, паводле «Нашага выхаду» і іншых гуманітарных арганізацыяў, выконвае Жэнэўскую канвэнцыю і забясьпечвае неабходныя патрабаваньні для жыцьця ў лягерах, то ўкраінскія ваеннапалонныя ўтрымліваюцца ў жахлівых умовах.
Па ініцыятыве рыма-каталікоў адбылося некалькі абменаў ваеннапалоннымі Царква, але праваслаўная царква пакуль не ініцыявала такі працэс.
У ліпені 2023 года Венгрыя выступіла з ініцыятывай па вызваленні ўкраінскіх ваеннапалонных венгерскага паходжання Закарпацця, у якой у якасці пасярэднікаў удзельнічалі Мальтыйскі ордэн Рымска-каталіцкай царквы і Руская праваслаўная царква. Ваеннапалонныя былі вызваленыя з расейскіх лягераў і перададзеныя Вугоршчыне, а Патрыярхат назваў свой удзел «матываваным хрысьціянскім чалавекалюбствам».
На думку жанчын з арганізацыі «Наша дарога», «толькі Касцёл можа вывесці пытанне абмену палоннымі з плоскасці статыстыкі ў маральна-гуманітарны дыскурс, калі важная душа кожнага чалавека. Гэта таксама можа паказаць гатоўнасць да перамоваў і пераадолення раздражнення».
Папа Францішак прыслухаўся да просьбы руху «Наш выхад» і ўключыў у сваё велікоднае пасланне заклік да абмену палоннымі паміж Расіяй і Украінай «усіх на ўсіх».
«Наш выхад» лічыць, што праваслаўная царква можа і павінна быць важным фактарам у рэалізацыі такога акту. Святары, пастыры, адданыя клопату пра чалавечую душу, ведаюць, што хрысціянская міласэрнасць вышэй за справядлівасць, і могуць бачыць у палонным церпячага чалавека. Напярэдадні Уваскрасення Хрыстова яны заклікаюць памесныя праваслаўныя цэрквы звярнуцца з заклікам арганізаваць пасхальны агульны абмен палоннымі – усіх з аднаго боку на ўсіх з другога.
Да праваслаўнага Вялікадня засталося ўсяго два тыдні, у якія маці, жонкі і сваякі палонных з абодвух бакоў спадзяюцца на спагаду веруючых людзей, здольных падтрымаць заклік да іх супольнага вызвалення па прынцыпе «ўсіх на ўсіх». .
