Ένα σημαντικό μέρος της επιστημονικής κοινότητας αρνείται την ίδια την ύπαρξη του πολιτισμού των Aztatlan.
Στην πόλη Mazatlán του Μεξικού, επισκευαστές ανακάλυψαν κατά λάθος αρχαία ανθρώπινα υπολείμματα. Η ταφή που βρέθηκε είναι πολύ διαφορετική από τις παραδοσιακές ταφές του Mazatlán.
Οι εργασίες διακόπηκαν αμέσως ώστε οι υπάλληλοι του Εθνικού Ινστιτούτου Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Μεξικού (INAH) να πραγματοποιήσουν αρχαιολογικές ανασκαφές.
Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Víctor Joel Santos Ramírez, συντονιστή διάσωσης, η περιοχή είναι ένας φυσικός ψηλός λόφος κοντά στις εκβολές του ποταμού El Quelite. Στην προ-ισπανική εποχή, οι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν εκεί προκειμένου, αφενός, να ζήσουν κοντά στο ποτάμι και να χρησιμοποιήσουν τους πόρους του και, αφετέρου, να αποφύγουν τις εποχικές πλημμύρες.
Μέρος της επιφάνειας του λόφου καλύφθηκε με θρυμματισμένα κοχύλια. Αλλά κάτω από αυτό το αυτοσχέδιο «πάτωμα» ήταν μια ανθρώπινη ταφή. Είναι σίγουρα ασυνήθιστο.
Ας ξεκινήσουμε με το γεγονός ότι οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα λείψανα μόνο ενός ατόμου – δηλαδή, αυτό δεν είναι νεκροταφείο, ούτε χώρος ταφικών ταφών. Παράλληλα, στην ταφή βρέθηκαν τρία τεμαχισμένα κεραμικά αγγεία αρκετά εκλεπτυσμένης κατασκευής και μια καπνοδόχος. Η διατήρηση των ανθρώπινων υπολειμμάτων είναι πολύ φτωχή, λόγω των τοπικών κλιματικών συνθηκών.
Το Mazatlán ιδρύθηκε από τους Ισπανούς το 1531, δέκα χρόνια μετά την πτώση του Tenochtitlan. Αλλά όχι πολύ τακτικές ανασκαφές μέσα στην πόλη δείχνουν ότι αυτή η περιοχή κατοικούνταν ακόμη και πριν από τους Ευρωπαίους. Ένας αριθμός ταφών που βρέθηκαν δείχνουν ότι οι αυτόχθονες κάτοικοι εκείνων των τόπων τηρούσαν το ίδιο τελετουργικό: έθαβαν τους νεκρούς σε μεγάλα αγγεία. Δεν είναι απολύτως σαφές γιατί οι Μεξικανοί αρχαιολόγοι απέδωσαν αυτό το εύρημα στον πολιτισμό των Aztatlán: παρόμοια κεραμική βρίσκεται σε πολλά μέρη στη Μεσοαμερική μέχρι την επικράτεια της σύγχρονης Κόστα Ρίκα.
Η ευρεθείσα ταφή, λοιπόν, ξεχωρίζει έντονα από την τοπική ταφική παράδοση. Μεξικανοί αρχαιολόγοι πρότειναν ότι βρήκαν τον τάφο του Aztatlán, ενός άνδρα από το Aztlán, τη μυθική πατρίδα των Αζτέκων.
Γενικά, σήμερα δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ο Aztlán υπήρξε ποτέ οπουδήποτε αλλού εκτός από μύθους. Στην επιστημονική κοινότητα, γίνεται αντιληπτό ως κάτι μεταξύ Ατλαντίδας και Κάμελοτ, αλλά το αναζητούν με αθάνατη επιμονή, ακόμη και για πολιτικούς λόγους.
Οι μελετητές συμφωνούν ότι οι Αζτέκοι περιπλανήθηκαν στη Βόρεια Αμερική για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν ιδρύσουν το Tenochtitlan το 1325. Και περίπου την ίδια εποχή, αποδίδεται η εμφάνιση του θρύλου του Aztlan. Οι μύθοι δεν περιέχουν ακριβείς ενδείξεις για το πού βρισκόταν. Είναι ξεκάθαρο μόνο ότι βόρεια του Tenochtitlan.
Η περιγραφή είναι επίσης μάλλον φτωχή: ένα μικρό νησί σε μια λίμνη που κατοικείται από ερωδιούς. Με βάση αυτά τα, ειλικρινά, φτωχά σημάδια, στα τέλη του 19ου αιώνα, οι Μεξικανοί ιστορικοί ανακοίνωσαν ότι το Aztlán βρισκόταν στο Mescaltitan, ένα μικρό νησί μέσα σε βάλτους με μαγκρόβια. Οι ντόπιοι (τώρα υπάρχουν λιγότεροι από δύο χιλιάδες άνθρωποι) βρήκαν μια ορισμένη ποσότητα προκολομβιανής κεραμικής, αλλά κανείς δεν διεξήγαγε σοβαρές αρχαιολογικές ανασκαφές εκεί. Συνεπώς, αυτή η υπόθεση δεν έχει λάβει επιστημονική έγκριση.
Έναν αιώνα αργότερα, το ζήτημα της τοποθεσίας της προγονικής κατοικίας των Αζτέκων έγινε ξαφνικά και πάλι επίκαιρο. Αυτό οφείλεται στον αυξανόμενο αριθμό Μεξικανών μεταναστών στις ΗΠΑ. Δεν είναι απολύτως σαφές ποιος ήρθε πρώτος με την ιδέα να αναζητήσει τις ρίζες του πολιτισμού των Αζτέκων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά όποιος ψάξει θα βρει.
Πετρογλυφικά που βρέθηκαν στο φαράγγι Σόγκο στην πολιτεία Γιούτα των ΗΠΑ. Χωρίζονται σε τρεις ομάδες και αποδίδονται σε τρεις διαφορετικούς ινδικούς πολιτισμούς. Οι εικόνες μιας ομάδας θεωρήθηκαν από ορισμένους ερευνητές ότι είναι παρόμοιες με τις εικόνες που σκαλίστηκαν στην Πέτρα του Ήλιου - ένας δίσκος από βασάλτη στον οποίο εμφανίζεται σχηματικά η κοσμογονία των Αζτέκων.
Και στο νησί της Αντιλόπης, στη μέση της Μεγάλης Αλυκής στην ίδια πολιτεία, ανακαλύφθηκαν επτά σπήλαια. Και αυτό συμπίπτει με έναν άλλο (πιθανώς παλαιότερο) θρύλο για την πατρογονική πατρίδα των Αζτέκων - για το Chicomostok, το οποίο αποτελείται από μόλις επτά σπηλιές.
Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν αποδεικνύει με κανέναν τρόπο ότι ο Aztlán ήταν στη Γιούτα. Αν και οι ίδιοι οι Αζτέκοι στα νομαδικά τους χρόνια θα μπορούσαν να είναι εκεί και ακόμη και να ζήσουν για κάποιο χρονικό διάστημα. Αλλά τα επιστημονικά στοιχεία σπάνια έχουν σημασία σε έναν ιδεολογικό αγώνα. Και μαζί της, η κατάσταση είναι τέτοια που όσοι χθες ήταν παράνομοι μετανάστες χωρίς έγγραφα, σήμερα αυτοπροσδιορίζονται ως γηγενής πληθυσμός της Γιούτα. Και αξιώσεις που προβάλλονται κατάλληλα.
Αν και δεν είναι ακόμη σαφές σε ποια βάση οι Μεξικανοί αρχαιολόγοι απέδωσαν την ταφή που βρέθηκε στον πολιτισμό των Αζτατάλαν, εξακολουθεί να παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Μένει να ελπίζουμε ότι τα γεγονότα και όχι οι θρύλοι θα αποτελέσουν τη βάση για τα τελικά συμπεράσματα των επιστημόνων.
Φωτογραφία: Έξοδος των Αζτέκων από το Aztlan, σχέδιο από τον Codex Boturini, χειρόγραφο άγνωστου συγγραφέα των Αζτέκων (το όνομα δίνεται από το όνομα ενός από τους πρώτους ιδιοκτήτες) / ©wikipedia.org
