Απαιτείται καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι ιδιοκτήτες, οι εργολάβοι και οι εγκαταστάτες αλληλεπιδρούν και αντιλαμβάνονται τα πιθανά πλεονεκτήματα της ανακαίνισης των σπιτιών, των διαμερισμάτων και άλλων κτιρίων τους για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Αυτό θα βοηθούσε στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών πολιτικών για τη μετατόπιση του οικοδομικού τομέα σε ένα μέλλον ουδέτερο από εκπομπές άνθρακα. Μια ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) που δημοσιεύτηκε σήμερα διερευνά τις συμπεριφορές αυτών των παραγόντων στον κτιριακό τομέα και πώς μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις για το εάν και πότε θα επενδύσουν σε ενεργειακές ανακαινίσεις.
Τα κτίρια αντιπροσωπεύουν επί του παρόντος περισσότερα από το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ που σχετίζονται με την ενέργεια. Οι ανακαινίσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050 σύμφωνα με την ενημέρωση του ΕΟΧ «Επιτάχυνση της ενεργειακής απόδοσης ανακαίνισης κτιρίων κατοικιών — μια προσέγγιση συμπεριφοράς». Για να επιτευχθεί αυτό, η ποσοστό ενεργειακής ανακαίνισης πρέπει να διπλασιαστεί τουλάχιστον από το σημερινό επίπεδο. Αυτό θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να λάβουν καλύτερα υπόψη τους παράγοντες και τα εμπόδια που σχετίζονται με τις επενδύσεις ανακαίνισης, εάν λαμβάνουν καλύτερα υπόψη τους παράγοντες ανθρώπινης συμπεριφοράς που εμπλέκονται σε τέτοιες αποφάσεις. Αυτό απαιτεί καλύτερη κατανόηση των διαφόρων παραγόντων που εμπλέκονται στη λήψη αποφάσεων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων κατοικιών, καθώς και των αντίστοιχων κινήτρων τους.
Για παράδειγμα, οι ιδιοκτήτες παίζουν βασικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων για επενδύσεις σε ανακαινίσεις. Για αυτούς, οι βελτιώσεις στις συνθήκες διαβίωσης και δόμησης για τους ίδιους ή για τους ενοικιαστές είναι από τους σημαντικότερους μοχλούς για την επένδυση σε ανακαινίσεις ενεργειακής απόδοσης. Η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας μερικές φορές εκλαμβάνεται μόνο ως παράπλευρο όφελος, σύμφωνα με την ανάλυση του ΕΟΧ. Ωστόσο, η κρίση των τιμών της ενέργειας του περασμένου έτους αύξησε την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα επίπεδα κατανάλωσης και τη σημασία της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης για τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας. Το αντιληπτό επίπεδο προσπάθειας και η πιθανή διακοπή που απαιτείται για την ολοκλήρωση των ενεργειακών ανακαινίσεων, καθώς και οι αβεβαιότητες σχετικά με το αποτέλεσμα της επένδυσης είναι επίσης βασικά.
Κατασκευή εργολάβους και εγκαταστάτες ασκούν επιρροή μέσω των συμβουλών που παρέχουν στους ιδιοκτήτες και με τη σειρά τους επηρεάζονται από παράγοντες όπως η κουλτούρα και η κοινωνική επιρροή των χώρων εργασίας τους και η συμπεριφορά των συνομηλίκων τους.
Κατά τον σχεδιασμό των πολιτικών, η εξέταση των κινήτρων των ενδιαφερομένων για επενδύσεις και της ετερογένειας των πληθυσμιακών ομάδων θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση του ρυθμού των ανακαινίσεων ενεργειακής απόδοσης. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει καλύτερο σχεδιασμό ενεργειών επικοινωνίας (όπως στόχευση των ενδιαφερομένων με τη μεγαλύτερη επιρροή, αντιμετώπιση βασικών σημείων ενεργοποίησης) και προσαρμογή παρεμβάσεων (όπως μονοαπευθυντικά καταστήματα, οικονομική υποστήριξη) σε συγκεκριμένες ομάδες-στόχους.
Ακόμα κι αν ο ρυθμός ανακαίνισης αυξηθεί, ένα φαινόμενο ανάκαμψης μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τις προκύπτουσες αυξήσεις στην ενεργειακή απόδοση. Η αντιμετώπιση παραγόντων συμπεριφοράς μπορεί να βοηθήσει στον μετριασμό του φαινομένου ανάκαμψης μετά την ανακαίνιση.
Η ενημέρωση του ΕΟΧ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πρωτοβουλίες συμπεριφοράς δεν πρέπει να θεωρούνται ως αυτόνομες λύσεις. Αντίθετα, θα πρέπει να θεωρούνται ως μέρος μιας ολιστικής προσέγγισης στη χάραξη πολιτικής που συνδυάζει συμπεριφορικές γνώσεις και παραδοσιακές προσεγγίσεις που βασίζονται σε οικονομικά μέσα και τιμολόγηση.
