Την Παρασκευή 21 Ιουλίου, ο Πατριάρχης Σάκο της Χαλδαϊκής Καθολικής Εκκλησίας έφτασε στο Ερμπίλ μετά την πρόσφατη ανάκληση κρίσιμου διατάγματος που εγγυάται την επίσημη ιδιότητά του και την ασυλία του ως θρησκευτικού ηγέτη. Αναζητώντας ένα ασφαλές καταφύγιο, τον υποδέχτηκαν θερμά οι κουρδικές αρχές.
Στις 3 Ιουλίου, ο Πρόεδρος του Ιράκ Αμπντούλ Λατίφ Ρασίντ ανακάλεσε ειδικό προεδρικό διάταγμα που εκδόθηκε το 2013 από τον πρώην πρόεδρο Τζαλάλ Ταλαμπανί, το οποίο παρείχε στον Καρδινάλιο Σάκο εξουσίες για τη διαχείριση των υποθέσεων των Χαλδαίων κληροδοτημάτων και τον αναγνώρισε επίσημα ως επικεφαλής της Χαλδαϊκής Καθολικής Εκκλησίας.
Σε επίσημη δήλωση, η ιρακινή προεδρία υπερασπίστηκε την απόφαση για ανάκληση του προεδρικού διατάγματος, λέγοντας ότι δεν έχει βάση στο σύνταγμα, καθώς τα προεδρικά διατάγματα εκδίδονται μόνο για όσους εργάζονται σε κυβερνητικούς θεσμούς, υπουργεία ή κυβερνητικές επιτροπές.
«Σίγουρα, ένα θρησκευτικό ίδρυμα δεν θεωρείται κυβερνητικό, ο αρμόδιος κληρικός δεν θεωρείται κρατικός υπάλληλος, για να εκδοθεί διάταγμα για το διορισμό του», αναφέρεται στην προεδρική ανακοίνωση.
Σύμφωνα με το κουρδικό μέσο ενημέρωσης Rudaw, η απόφαση του Ιρακινού προέδρου ελήφθη μετά τη συνάντηση του με τον Rayan al-Kaldani, τον επικεφαλής του Κινήματος Βαβυλώνας, ενός πολιτικού κόμματος με μια πολιτοφυλακή που ονομάζεται «Babylon Brigades», που ισχυρίζεται ότι είναι χριστιανός αλλά συνδέεται στην πραγματικότητα με τις φιλοϊρανικές δυνάμεις Λαϊκής Κινητοποίησης (PMF) και το Ισλαμικό Σώμα της Επανάστασης (IRGC). Στόχος του Al-Kaldani είναι να παραμερίσει το Χαλδαϊκό Πατριαρχείο και να αναλάβει το ρόλο του εκπροσώπου των χριστιανών στη χώρα.
Η απόφαση του Ιρακινού προέδρου προστίθεται σε άλλες αρνητικές εξελίξεις που σαφώς οδηγούν στην προγραμματισμένη εξαφάνιση της χριστιανικής κοινότητας από τα ιστορικά της εδάφη στο Ιράκ.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν
- οι παράνομες αποκτήσεις γης στην ιστορικά χριστιανική πεδιάδα της Νινευή.
- τους νέους εκλογικούς κανόνες που επηρεάζουν την κατανομή των εδρών που προορίζονται για χριστιανούς υποψηφίους·
- τη συλλογή δεδομένων από την ιρακινή κυβέρνηση για τη δημιουργία μιας «βάσης δεδομένων» για τις χριστιανικές κοινότητες·
- η εκστρατεία μέσων ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης για την καταστροφή της φήμης του καρδινάλιου Σάκο.
- την εφαρμογή νόμου που απαγορεύει την εισαγωγή και πώληση αλκοόλ, συμπεριλαμβανομένου του κρασιού που είναι απαραίτητο για τις λατρευτικές δραστηριότητες των χριστιανικών κοινοτήτων.
Ο καρδινάλιος Σάκο και το κίνημα της Βαβυλώνας
Ο Καρδινάλιος Σάκο, ο οποίος διοργάνωσε την ιστορική επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στο Ιράκ το 2021, διορίστηκε Καρδινάλιος της Χαλδαϊκής Καθολικής Εκκλησίας από τον Πάπα στο Βατικανό το 2018.
Ο Σάκο και το Κίνημα της Βαβυλώνας με επικεφαλής τον Κιλντάνι, ο οποίος κατηγορείται ότι ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από την ανάκληση του προεδρικού διατάγματος, έχουν εμπλακεί εδώ και καιρό σε λεκτικό πόλεμο.
Από τη μία πλευρά, ο πατριάρχης έχει καταδικάσει τακτικά τον αρχηγό της πολιτοφυλακής επειδή ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί τα συμφέροντα των Χριστιανών, παρά το γεγονός ότι το κόμμα του κέρδισε τέσσερις από τις πέντε έδρες ποσοστώσεων που είχαν δοθεί στους Χριστιανούς στις ιρακινές κοινοβουλευτικές εκλογές του 2021. Οι υποψήφιοί του υποστηρίχθηκαν εκτενώς και ανοιχτά από σιιτικές πολιτικές δυνάμεις που συνδέονται με το Ιράν σε αυτόν τον αφύσικο συνασπισμό.
Από την άλλη πλευρά, ο Κιλντάνι έχει κατηγορήσει τον Σάκο ότι εμπλέκεται στην πολιτική και βλάπτει τη φήμη της Χαλδαϊκής Εκκλησίας.
Ο Κιλντάνι εξέδωσε μια δήλωση κατηγορώντας τον Σάκο ότι μετακόμισε στην περιοχή του Κουρδιστάν «για να ξεφύγει από το ιρακινό δικαστικό σώμα σε υποθέσεις που ασκήθηκαν εναντίον του».
Ο Κιλντάνι απέρριψε επίσης τον χαρακτηρισμό του Σάκο ως ταξιαρχίας. «Είμαστε ένα πολιτικό κίνημα και όχι ταξιαρχίες. Είμαστε ένα πολιτικό κόμμα που συμμετέχει στην πολιτική διαδικασία και είμαστε μέρος του Συνασπισμού Τρέχοντας το Κράτος», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Ο καρδινάλιος Σάκο φυγαδεύεται από τη Βαγδάτη
Στερούμενος από οποιαδήποτε επίσημη αναγνώριση, ο καρδινάλιος Σάκο ανακοίνωσε την αναχώρησή του από τη Βαγδάτη στο Κουρδιστάν σε ένα δελτίο τύπου που εκδόθηκε στις 15 Ιουλίου. Ο λόγος που έδωσε την εκστρατεία με στόχο τον ίδιο και τη δίωξη της κοινότητάς του.
Στις αρχές Μαΐου, ο επικεφαλής της Χαλδαϊκής Εκκλησίας βρέθηκε στο επίκεντρο μιας σκληρής εκστρατείας στα μέσα ενημέρωσης, μετά τις επικριτικές του δηλώσεις σχετικά με την πολιτική εκπροσώπηση της χριστιανικής μειονότητας του Ιράκ. Ο Πατριάρχης Σάκο είχε επικρίνει το γεγονός ότι τα πλειοψηφικά πολιτικά κόμματα κατέλαβαν έδρες στο κοινοβούλιο που προορίζονται βάσει νόμου για μειονοτικά στοιχεία του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών.
Μόλις πριν από ένα χρόνο, στα εγκαίνια της ετήσιας συνόδου των Χαλδαίων επισκόπων στη Βαγδάτη στις 21 Αυγούστου, ο καρδινάλιος Σάκο επεσήμανε την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας και του «εθνικού συστήματος» της χώρας του, όπου «η ισλαμική κληρονομιά έχει κάνει τους χριστιανούς πολίτες δεύτερης κατηγορίας και επιτρέπει τον σφετερισμό της περιουσίας τους». Μια αλλαγή που είχε ήδη ζητήσει ο Πάπας Φραγκίσκος τον Μάρτιο του 2021, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στη χώρα.
Τα πρόσφατα γεγονότα από τον Μάιο στο Ιράκ δείχνουν πόσο επικίνδυνα απειλούνται περίπου 400,000 πιστοί της Χαλδαϊκής Καθολικής κοινότητας.
Κάποιοι λένε ότι ο Πατριάρχης Σάκο θα έπρεπε να είχε ακολουθήσει το παράδειγμα του Ουκρανού Προέδρου Ζελένσκι, ο οποίος αρνήθηκε να φύγει με ταξί και επέλεξε να μείνει με τον λαό του και να πολεμήσει στο πλευρό του εναντίον των Ρώσων εισβολέων, αλλά γενικά, υπήρξε μια πανεθνική κατακραυγή στη χριστιανική κοινότητα και όχι μόνο για το προεδρικό διάταγμα.
Μια πανεθνική και διεθνής κατακραυγή
Η απόφαση πυροδότησε πανεθνική κατακραυγή από μέλη και ηγέτες της χριστιανικής κοινότητας, οι οποίοι καταδίκασαν τον ελιγμό του Ιρακινού προέδρου και τον περιέγραψαν ως άμεση επίθεση στον καρδινάλιο Σάκο, μια προσωπικότητα με μεγάλη εκτίμηση στην κοινότητά του και παγκοσμίως.
Κάτοικοι της Ainkawa, μιας συνοικίας με χριστιανική πλειοψηφία που βρίσκεται στο βόρειο άκρο του Ερμπίλ πόλη, γέμισε τον δρόμο μπροστά από τον καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωσήφ πριν από αρκετές ημέρες για να διαμαρτυρηθεί για αυτό που αποκαλούσαν «σαφή και απόλυτη παραβίαση» κατά της κοινότητάς τους.
«Αυτός είναι ένας πολιτικός ελιγμός για να αρπάξουμε το υπόλοιπο ό,τι έχουν αφήσει οι χριστιανοί στο Ιράκ και τη Βαγδάτη και να τους εκδιώξουμε. Δυστυχώς, αυτή είναι μια κατάφωρη στόχευση των Χριστιανών και μια απειλή για τα δικαιώματά τους», δήλωσε στο Rudaw English η Diya Butrus Slewa, κορυφαία ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των μειονοτήτων από την Ainkawa.
Ορισμένες μουσουλμανικές κοινότητες εξέφρασαν επίσης την υποστήριξή τους στον Πατριάρχη Σάκο. Η Επιτροπή Μουσουλμάνων Επιστημών του Ιράκ, η ανώτατη σουνιτική αρχή της χώρας, εξέφρασε την αλληλεγγύη της μαζί του και κατήγγειλε τη στάση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η ανώτατη σιιτική αρχή του Ιράκ, ο Αγιατολάχ Αλί Αλ Σιστάνι, δήλωσε επίσης την υποστήριξή του στον Χαλδαίο πατριάρχη και ελπίζει ότι θα επιστρέψει στην έδρα του στη Βαγδάτη το συντομότερο δυνατό.
L'Œuvre d'Orient, μία από τις κορυφαίες οργανώσεις βοήθειας της Καθολικής Εκκλησίας που βοηθά τους Χριστιανούς της Ανατολής, έχει εκφράσει σοβαρή ανησυχία για την απόφαση της ιρακινής κυβέρνησης να ανακαλέσει την κρατική αναγνώριση της εξουσίας του Καρδινάλιου Σάκο να διοικεί τη Χαλδαϊκή Εκκλησία και τα περιουσιακά της στοιχεία.
Σε δήλωση που εκδόθηκε στις 17 Ιουλίου, L'Œuvre d'Orient προέτρεψε τον Πρόεδρο του Ιράκ Αμπντέλ Λατίφ Ρασίντ να ανακαλέσει την απόφαση.
«Εννέα χρόνια μετά την εισβολή (ISIS), οι Χριστιανοί του Ιράκ απειλούνται από εσωτερικά πολιτικά παιχνίδια», θρηνούσε. L'Œuvre d'Orient, η οποία βοηθά τις Ανατολικές Εκκλησίες στη Μέση Ανατολή, το Κέρας της Αφρικής, την Ανατολική Ευρώπη και την Ινδία για περίπου 160 χρόνια.
Η ΕΕ να σιωπήσει;
Στις 19 Μαρτίου, το Συμβούλιο Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ιράκ πραγματοποίησε την τρίτη συνεδρίασή του, μετά από παύση επτά ετών λόγω της λεγόμενης τότε περίπλοκης κατάστασης στο Ιράκ και των επιπτώσεων του COVID-19.
Της συνεδρίασης προήδρευσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων και Πολιτικής Ασφάλειας, Josep Borrell. Ο Υπουργός Εξωτερικών, Φουάντ Μοχάμεντ Χουσεΐν, ηγήθηκε της ιρακινής αντιπροσωπείας.
Josep Borrell, Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων και Πολιτικής Ασφάλειας, φέρεται να είπε σε επίσημη δήλωση: «Η ιρακινή κυβέρνηση μπορεί να υπολογίζει στη βοήθειά μας – προς όφελος του ιρακινού λαού, αλλά και για χάρη της περιφερειακής σταθερότητας. Επειδή ναι, εκτιμούμε πολύ τον εποικοδομητικό ρόλο του Ιράκ σε αυτήν την περιοχή.
Το Συμβούλιο Συνεργασίας συζήτηση εξελίξεις στο Ιράκ και στην ΕΕ, περιφερειακές υποθέσεις και ασφάλεια, και θέματα όπως η μετανάστευση, η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, εμπόριο και ενέργεια. Οι λέξεις «ανθρώπινα δικαιώματα» εξαφανίστηκαν από την τελική κοινή δήλωση ΕΕ-Ιράκ, αλλά αντικαταστάθηκαν από «μη διάκριση», «κράτος δικαίου» και «χρηστή διακυβέρνηση».
Ωστόσο, αυτό παραμένει ένα στέρεο έδαφος για να καλέσουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ τον Πρόεδρο του Ιράκ σχετικά με την αυξανόμενη περιθωριοποίηση και ευθραυστοποίηση της χριστιανικής κοινότητας, με πιο πρόσφατη εξέλιξη τη στέρηση της εθνικής και κοινωνικής θέσης του καρδινάλιου Sako. Αυτό είναι το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της χριστιανικής κοινότητας μετά την εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά του Χαλδαίου Πατριάρχη, τις παράνομες εξαγορές χριστιανικών εδαφών, μια ύποπτη βάση δεδομένων χριστιανών και την επικείμενη απαγόρευση του κρασιού για τη μάζα. Χρειάζεται ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης παρόμοιο με αυτό που αφορά την επιβίωση της μειονότητας των Γεζίντι.
Τι θα κάνει η ΕΕ για να αποφύγει τον αργό θάνατο μιας άλλης εθνοθρησκευτικής μειονότητας;
