Σε έναν κόσμο όπου οι ιδεολογίες και οι αιρέσεις προκαλούν συχνά διαμάχες και σύγχυση, η κατανόηση των περιπλοκών αυτών των φαινομένων γίνεται πρωταρχικής σημασίας. The European Times είχε τη σπάνια ευκαιρία να καθίσει μαζί με τον Peter Schulte, έναν αξιόλογο κοινωνικό επιστήμονα και πρώην Weltanschauungsbeauftragter (αυτό που πολλοί αποκαλούσαν «επίτροπο αίρεσης/λατρείας»), ο οποίος εμβαθύνει στα βάθη αυτών των θεμάτων για πάνω από μια δεκαετία. Σε αυτή την αποκλειστική συνέντευξη, ο Schulte μοιράζεται τις βαθιές εμπειρίες, τους προβληματισμούς και τις παρατηρήσεις του που ρίχνουν φως στον συχνά παρεξηγημένο κόσμο των «αιρέσεων» και των «λατρειών».
Εισαγωγή
Με μια καριέρα που εκτείνεται από το 1998 έως το 2010, ο ρόλος του Schulte ως εκπρόσωπος σε ιδεολογίες και αιρέσεις τον εξέθεσε σε διαφορετικές οπτικές γωνίες και συναρπαστικές ιστορίες ζωής. Σε αντίθεση με τις συμβατικές προσδοκίες, διαπίστωσε ότι η αληθινή φύση αυτών των θεμάτων ήταν πολύ πιο περίπλοκη και συνυφασμένη με την κοινωνία από ό,τι πίστευαν προηγουμένως. Σε αυτή την ειλικρινή συνομιλία, ο Schulte αναφέρεται στο πώς οι συναντήσεις του με άτομα που ζητούσαν βοήθεια συχνά οδηγούσαν σε εκπληκτικές αποκαλύψεις, υπερβαίνοντας την απεικόνιση σε επίπεδο επιφάνειας των λεγόμενων «λατρειών».
Καθώς η συζήτηση κυλάει, ο Schulte εμβαθύνει επίσης στις εμπειρίες του Scientology, ένα θέμα που συνεχίζει να μαγνητίζει την προσοχή του κοινού. Μέσα από σχολαστική έρευνα και ανάλυση, αποκαλύπτει τους κοινωνιολογικούς παράγοντες που οδηγούν τον στιγματισμό αυτού του θρησκευτικού κινήματος, αμφισβητώντας τις επικρατούσες αντιλήψεις και εγείροντας ερωτήματα που προκαλούν σκέψη σχετικά με τις κοινωνικές αξίες και τα ήθη. Το βιβλίο του καλύπτει ερωτήματα όπως «Σε ποια αληθοφανή βάση ήταν Scientology κήρυξε κοινωνική απειλή; Ποια ήταν τα αίτια αυτών των ενεργειών; Ποιοι θεσμοί, άνθρωποι ή άλλοι παράγοντες συμμετείχαν σημαντικά; Τι μέσα χρησιμοποίησαν για να φτιάξουν Scientology φαίνεται επικίνδυνος;».
Σε αυτήν την ανοιχτή συζήτηση, ο Schulte προσφέρει μια νέα προοπτική για το «πρόβλημα λατρείας», προτρέποντας για μια πιο λεπτή και αντικειμενική προσέγγιση για την κατανόηση της νέας θρησκευτικότητας και πνευματικότητας. Πιστεύει ότι το κράτος, όχι μόνο οι εκκλησίες, πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο στην προώθηση της διαφάνειας και στην προώθηση τεκμηριωμένων απόψεων για θρησκευτικά θέματα.
Ελάτε μαζί μας καθώς ξεκινάμε ένα ταξίδι γνώσης και διαφώτισης με τον Peter Schulte, εξερευνώντας την κρυμμένη πολυπλοκότητα πίσω από ιδεολογίες και αιρέσεις σε αυτήν την αποκλειστική συνέντευξη που σας έφερε The European Times.
The European Times: Πώς γίνατε «εκπρόσωπος ιδεολογιών και αιρέσεων» (Weltanschauungsbeauftragter);
Peter Schulte: Ήταν πραγματικά πολύ ασήμαντο. Είχα κάνει το διδακτορικό μου ως κοινωνικός επιστήμονας το 1998, εργαζόμουν στην έρευνα για λίγο και έψαχνα απλώς για μια νέα πρόκληση. Τυχαία έπεσα πάνω σε μια αγγελία εφημερίδας: αναζητούνταν άτομα για να δημιουργήσουν και να διαχειριστούν ένα κέντρο ενημέρωσης για θρησκευτικά και ιδεολογικά θέματα. Εργοδότης ήταν η επαρχία του Τιρόλου. Έκανα αίτηση και έγινα δεκτός χωρίς να ξέρω τι να περιμένω.
Πόσο καιρό δούλευες εκεί;
PS: Από το 1998 έως το 2010, στο κοινωνικοπολιτικό τμήμα του Γραφείου της Κυβέρνησης του Τιρόλου. Είχα δύο υπαλλήλους, ένα μεγάλο γραφείο και ήμουν υπεύθυνος για τον τομέα παροχής συμβουλών και ενημέρωσης «σεκταριστικών θεμάτων».
Τι εμπειρίες είχατε αυτό το διάστημα;
PS: Βρήκα ενδιαφέρον να μάθω ποιοι άνθρωποι προσέγγισαν ένα τέτοιο ίδρυμα με ποιες ανησυχίες. Οι πρώτες πληροφορίες που έλαβα ήταν υλικό από διάφορα συμβουλευτικά κέντρα αίρεσης στη Γερμανία και την Αυστρία, από εκκλησιαστικές και κρατικές πρωτοβουλίες και επίσης από ιδιώτες γονείς. Τα σημάδια ήταν ξεκάθαρα: ο κίνδυνος των λεγόμενων λατρειών είναι πολύ μεγάλος και θα μπορούσα κι εγώ να είμαι κάποιος που συμμετέχει στον αγώνα ενάντια στο κακό στον κόσμο. Τα απαραίτητα για αυτό όπλα, δηλαδή ενημερωτικά φυλλάδια κάθε είδους, παρασχέθηκαν αμέσως.
Ωστόσο, οι άνθρωποι που με προσέγγισαν απευθείας για συμβουλές ενδιαφέρθηκαν λιγότερο για τη λογοτεχνία. Ενδιαφέρονταν περισσότερο για συγκεκριμένα, καθημερινά προβλήματα που προφανώς είχαν να κάνουν με τις λεγόμενες αιρέσεις. Σε πιο προσεκτική εξέταση, ωστόσο, συχνά αποδείχτηκε ότι τα προβλήματά τους ήταν πιο περίπλοκα και εκτεταμένα και ότι το αιτιολογικό πρόβλημα –δηλαδή η λεγόμενη λατρεία– ήταν μόνο ένα μέρος του όλου συστήματος αλληλεπίδρασης.
Αυτές ήταν ως επί το πλείστον ατομικές ιστορίες ζωής όπου έγινε μια προσπάθεια να κατασκευαστεί ένα «λατρευτικό» πλαίσιο. Ορισμένα άτομα που αναζητούσαν βοήθεια ήταν σε τόσο σοβαρή κατάσταση που δεν μπορούσαν πλέον να παρέχουν συμβουλευτική.
Πίστευαν σε θεωρίες συνωμοσίας και ξένες δυνάμεις που θα τους περιόριζαν και θα τους χειραγωγούσαν στις ενέργειές τους. Αυτές οι παρατηρήσεις αγνοούνται εντελώς στη συμβουλευτική σκηνή, αν και κατά τη γνώμη μου, αποτελούν μια σημαντική βάση για τη συζήτηση για το πώς να αντιμετωπίσουμε τις λεγόμενες λατρείες.
Τι μπορείτε να μας πείτε για την εμπειρία σας Scientology?
PS: Scientology χρησιμεύει σε πολλούς ανθρώπους ως οθόνη προβολής για το κατ' εξοχήν κακό. Είναι εντελώς άσχετο αν οι κατηγορίες είναι αληθινές ή ψευδείς, αυτό που έχει σημασία είναι ότι χρησιμεύουν για τη διαιώνιση μύθων για τις λεγόμενες αιρέσεις. Η συμβουλευτική σκηνή κάνει τα πάντα για να μεταφέρει και να διατηρήσει αυτή την εικόνα. Με έκανε να αναρωτιέμαι όταν διάβασα ότι σε πολλά συμβουλευτικά κέντρα, Scientology βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των αιτημάτων. Δεν μπορούσα να κάνω αυτή την παρατήρηση.
Κατά τη διάρκεια της ενεργού μου περιόδου, περίμενα μέλη του Scientology που αναζητούσαν βοήθεια, συνοδεία και συμβουλευτική στην έξοδό τους. Αλλά κανείς δεν ήρθε σε μένα, αντίθετα ήρθαν σε μένα άτομα από αναγνωρισμένες εκκλησίες που ήθελαν να φύγουν, κυρίως ανώτεροι λειτουργοί που δεν τα πήγαιναν καλά με την εκκλησιαστική αρχή. Και παρόλο που ήταν πολύ αφοσιωμένοι στο κοινό καλό, ήταν γεμάτοι αυτοπεποίθηση και ενοχές.
Μέχρι σήμερα, ένας ανοιχτός λόγος για Scientology λείπει, ειδικά η απάντηση στο γενικό ερώτημα για την έννοια της νέας θρησκευτικότητας και πνευματικότητας σε έναν κόσμο που έχει γίνει μπερδεμένος. Βλέπω ένα άλλο πρόβλημα στο καθήκον των κλασικών ΜΜΕ να δημοσιεύουν αξιόπιστες πληροφορίες και γεγονότα. Ωστόσο, με την έλευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των νέων καναλιών ενημέρωσης, συχνά αναγκάζονται να προσελκύσουν την προσοχή, ώστε να μην πέσει το αναγνωστικό κοινό τους.
Τι σας έκανε να αφήσετε τη δουλειά μετά από 12 χρόνια;
PS: Συνειδητοποίησα ότι δεν έφτανα πουθενά. Η πολιτειακή κυβέρνηση είχε προσδοκίες που δεν ήθελα ή δεν μπορούσα να ανταποκριθώ. Όσο διαδίδετε τον «σεχταριστικό κίνδυνο» και αποκαλείτε έτσι το φάσμα με το όνομά του, είστε μέρος μιας κοινότητας που δεν γνωρίζει καμία αμφιβολία για τον εαυτό σας. Όλοι πρέπει να σκέφτονται το ίδιο και όσοι δεν το κάνουν απειλούνται με αποκλεισμό και αιώνια εξορία. Χαρακτηριστικό ενός μεγάλου μέρους της συμβουλευτικής σκηνής είναι ότι αγνοεί σε μεγάλο βαθμό αντίθετες απόψεις και εμπειρίες, παρόλο που επισημαίνει αυτό ακριβώς το πρόβλημα στις «αιρέσεις».
Έγραψες ένα βιβλίο λίγο αργότερα.
PS: Ναι, ήθελα να διαθέσω τις παρατηρήσεις και τις εμπειρίες μου σε ένα ενδιαφερόμενο κοινό, να φέρω μια νέα ώθηση στη συζήτηση, ας πούμε. Το αποτέλεσμα ήταν μια δημοφιλής-επιστημονική ανάλυση που εξετάζει το θέμα σε διαφορετικά επίπεδα.
Το νέο σας βιβλίο είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στο θέμα του Scientology. Γιατί;
PS: Ήθελα να μάθω πώς προέκυψε αυτή η διαμάχη, γιατί Scientology παρακολουθείται από το Γερμανικό Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος και ποιοι κοινωνιολογικοί παράγοντες επηρεάζουν την κοινωνική εικόνα Scientology. Για να το κάνω αυτό, ερεύνησα εντατικά για χρόνια, δούλεψα έγγραφα και έκανα συνεντεύξεις. Η επιθεώρηση φακέλων της γερμανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης από μόνη της δείχνει πόσο λεπτά είναι στην πραγματικότητα τα δεδομένα και αυτό Scientology τηρείται πράγματι από το Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος από το 1997 χωρίς καμία βάση.
Scientology είναι ένα ενδιαφέρον φαινόμενο γιατί μπορούμε να παρατηρήσουμε τους κοινωνιολογικούς παράγοντες του αποκλεισμού και του στιγματισμού στον τρόπο που η κοινωνία αντιμετωπίζει αυτό το Νέο Θρησκευτικό Κίνημα. Αυτή η συζήτηση δεν είναι ούτε για γεγονότα ούτε για αλήθεια, αλλά για το χειρισμό των αξιών και των ηθών. Ένα θρησκευτικό κίνημα που καταγγέλλει το παρελθόν της ψυχιατρικής και τις μεθόδους της, γενικά, δεν υπήρξε ποτέ στη Γερμανία. Ταυτόχρονα, μπορούσα να παρατηρήσω ότι ορισμένες ομάδες συμφερόντων εργάζονται πολύ εντατικά για να παρουσιάσουν τα λεγόμενα άτομα που εγκαταλείπουν το σχολείο ως αντιπροσωπευτικά ολόκληρης της κοινότητας, με στόχο τη διάδοση μιας αρνητικής εικόνας για Scientology στην κοινωνία. Μερικές φορές είχα την εντύπωση ότι αυτή ήταν μια προσπάθεια να εκτραπεί η προσοχή από τις παρεκτροπές στις επίσημες εκκλησίες.
Ποια ήταν η αντίδραση στο βιβλίο σας;
PS: Περίμενα περισσότερα: περισσότερη ηθική αγανάκτηση, περισσότερα επιχειρήματα, περισσότερες συζητήσεις. Αν και κυκλοφορούν πολλές χιλιάδες βιβλία, μου φαίνεται ότι το βιβλίο έχει σιωπήσει. Ακόμη και πρώην συνάδελφοι από το χώρο των συμβούλων δεν αντέδρασαν στη δημοσίευσή μου, ούτε και το Γερμανικό Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος. Αντίθετα, μπόρεσα να διαβάσω μερικές κριτικές στο Amazon. Ωστόσο, δεν μου επιτέθηκαν ούτε ως καταστροφέας φωλιών ούτε ως αντιεπιστημονική.
Στο μεταξύ, μια αγγλική μετάφραση του βιβλίου είναι διαθέσιμη και θα εκδοθεί σύντομα.
Εκ των υστέρων: Πώς βλέπετε το «πρόβλημα λατρείας» γενικά;
PS: Η συζήτηση είναι εντελώς υπερβολική, και τίποτα δεν αμφισβητείται. Ο τομέας των λεγόμενων αιρέσεων αφορά μόνο ορισμένους τομείς της κοινωνίας μας και συχνά αφορά αξιακούς προσανατολισμούς ή, με απλά λόγια, για το ζήτημα του τι επιτρέπεται και τι όχι. Υπάρχουν ομάδες συμφερόντων που έχουν πρόβλημα με τη νέα θρησκευτικότητα και πνευματικότητα, άνθρωποι που πιστεύουν ότι είναι επιβλαβής για τον άνθρωπο. Το γιατί οι άνθρωποι στρέφονται σε νέες πνευματικές προσφορές, τι ψάχνουν ή βρίσκουν εκεί ή το γεγονός ότι οι άνθρωποι απλώς αισθάνονται ότι φροντίζονται σε τέτοιες ομάδες, είναι εντελώς άσχετο με αυτές τις ομάδες συμφερόντων.
Δεν πρέπει να αφήσουμε το θέμα μόνο στις εκκλησίες –όπως συνέβη στο παρελθόν– γιατί το κράτος πρέπει να έχει στην πραγματικότητα καθήκον να διασφαλίζει τη διαφάνεια σε θέματα θρησκείας ή να εγγυάται την ισορροπία των πληροφοριών. Έτσι ο πολίτης μπορούσε να σχηματίσει αντικειμενική άποψη.
Η FECRIS είναι μια διεθνής ένωση που συγκεντρώνει διάφορα αντιαιρετικά κινήματα. Είχατε κάποια εμπειρία με αυτό;
PS: Στην Αυστρία υπάρχει επίσης μια οργάνωση που υποστηρίζει και προωθεί FECRIS. Τα μέλη του είναι μαστιγωτές που αντιτίθενται σε κάθε μορφή νέας θρησκευτικότητας και πνευματικότητας. Διαδίδουν περίεργες θεωρίες για τις «λατρείες» και τις «μεθόδους» τους. Είχα συνεχώς την αίσθηση ότι προσπαθούσαν να κατηγορήσουν τις οικογενειακές συγκρούσεις στις «λατρείες».
Τι κάνεις σήμερα?
PS: Είμαι αυτοαπασχολούμενος επιχειρηματίας στον τομέα της υγείας. Εδώ πρέπει να επικοινωνήσω πολύ στο ύψος των ματιών, κάτι που εκτιμώ πολύ οι πελάτες μου και επίσης. Εξακολουθώ να με ενδιαφέρει το θέμα και περιστασιακά λαμβάνω ακόμη προσκλήσεις για να πω τη γνώμη μου για το θέμα των θρησκευτικών κινημάτων.
Περισσότερα για τον Peter Schulte:
Ο Peter Schulte είναι ένας διακεκριμένος κοινωνικός επιστήμονας γνωστός για τη διορατική του συμβολή στην κοινωνιολογία και τις ιδεολογίες. Υπηρέτησε ως κυβερνητικός «εκπρόσωπος» σε ιδεολογίες και αιρέσεις για δώδεκα χρόνια, αποκτώντας μοναδικές γνώσεις για την πολυπλοκότητα των θρησκευτικών και ιδεολογικών θεμάτων. Η έρευνα του Schulte αμφισβήτησε τις επικρατούσες αντιλήψεις, υποστηρίζοντας μια πιο λεπτή κατανόηση των νέων θρησκευτικών κινημάτων. Σήμερα, είναι ένας αυτοαπασχολούμενος επιχειρηματίας στον τομέα της υγείας, συνεχίζοντας να μοιράζεται τις γνώσεις και την τεχνογνωσία του. Το πάθος του Schulte για την αποκάλυψη της ανθρώπινης συμπεριφοράς και την προώθηση ενημερωμένων συζητήσεων έχει αφήσει μόνιμο αντίκτυπο στον κόσμο των κοινωνικών επιστημών.
