Τα αέρια του θερμοκηπίου εμφανίζονται φυσικά και είναι απαραίτητα για την επιβίωση των ανθρώπων και εκατομμυρίων άλλων έμβιων όντων, εμποδίζοντας μέρος της ηλιακής θερμότητας να αντανακλάται πίσω στο διάστημα και καθιστώντας τη Γη βιώσιμη. Αλλά μετά από περισσότερο από ενάμιση αιώνα εκβιομηχάνισης, αποψίλωσης δασών και γεωργίας μεγάλης κλίμακας, οι ποσότητες των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα έχουν αυξηθεί σε επίπεδα ρεκόρ που δεν έχουν παρατηρηθεί εδώ και τρία εκατομμύρια χρόνια. Καθώς αυξάνονται οι πληθυσμοί, οι οικονομίες και το βιοτικό επίπεδο, αυξάνεται και το σωρευτικό επίπεδο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG).
Υπάρχουν μερικοί βασικοί καλά εδραιωμένοι επιστημονικοί σύνδεσμοι:
- Η συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα της γης συνδέεται άμεσα με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία στη Γη.
- Η συγκέντρωση αυξάνεται σταθερά, και μαζί της οι μεσαίες παγκόσμιες θερμοκρασίες, από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης.
- Το πιο άφθονο GHG, που αντιπροσωπεύει περίπου τα δύο τρίτα των GHG, το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), είναι σε μεγάλο βαθμό προϊόν της καύσης ορυκτών καυσίμων.
Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC)
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για το Κλίμα Change (IPCC) συστάθηκε από το Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) και Περιβάλλον των Ηνωμένων Εθνών να παρέχει μια αντικειμενική πηγή επιστημονικών πληροφοριών.
Έκτη έκθεση αξιολόγησης
Η Έκτη Έκθεση Αξιολόγησης της IPCC, που θα δημοσιευθεί τον Μάρτιο του 2023, παρέχει μια επισκόπηση της κατάστασης των γνώσεων σχετικά με την επιστήμη της κλιματικής αλλαγής, δίνοντας έμφαση στα νέα αποτελέσματα από τη δημοσίευση της πέμπτης έκθεσης αξιολόγησης το 2014. Βασίζεται στις εκθέσεις της τρεις Ομάδες Εργασίας της IPCC – για τη φυσική επιστήμη. επιπτώσεις, προσαρμογή και ευπάθεια· και τον μετριασμό – καθώς και για τις τρεις Ειδικές Εκθέσεις για Υπερθέρμανση του πλανήτη 1.5°C, Στις Κλιματική αλλαγή και γη, και για το Ωκεανός και η κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα.
Τι γνωρίζουμε με βάση τις αναφορές της IPCC:
- Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η ανθρώπινη επιρροή έχει ζεστάνει την ατμόσφαιρα, τον ωκεανό και τη γη. Έχουν συμβεί εκτεταμένες και γρήγορες αλλαγές στην ατμόσφαιρα, τον ωκεανό, την κρυόσφαιρα και τη βιόσφαιρα.
- Η κλίμακα των πρόσφατων αλλαγών στο σύνολο του κλιματικού συστήματος – και η παρούσα κατάσταση πολλών πτυχών του κλιματικού συστήματος – είναι άνευ προηγουμένου για πολλούς αιώνες έως πολλές χιλιάδες χρόνια.
- Η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο επηρεάζει ήδη πολλές καιρικές και κλιματικές ακραίες συνθήκες σε κάθε περιοχή σε όλο τον κόσμο. Οι ενδείξεις παρατηρούμενων αλλαγών σε ακραίες καταστάσεις, όπως καύσωνες, έντονες βροχοπτώσεις, ξηρασίες και τροπικοί κυκλώνες, και, ειδικότερα, η απόδοσή τους στην ανθρώπινη επιρροή, έχουν ενισχυθεί μετά την πέμπτη έκθεση αξιολόγησης.
- Περίπου 3.3 έως 3.6 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε περιβάλλοντα που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην κλιματική αλλαγή.
- Η ευπάθεια των οικοσυστημάτων και των ανθρώπων στην κλιματική αλλαγή διαφέρει σημαντικά μεταξύ και εντός των περιοχών.
- Εάν η υπερθέρμανση του πλανήτη υπερβεί παροδικά τους 1.5°C τις επόμενες δεκαετίες ή αργότερα, τότε πολλά ανθρώπινα και φυσικά συστήματα θα αντιμετωπίσουν πρόσθετους σοβαρούς κινδύνους, σε σύγκριση με την παραμονή κάτω από τους 1.5°C.
- Η μείωση των εκπομπών GHG σε ολόκληρο τον ενεργειακό τομέα απαιτεί σημαντικές μεταβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της σημαντικής μείωσης της συνολικής χρήσης ορυκτών καυσίμων, της ανάπτυξης πηγών ενέργειας χαμηλών εκπομπών, της στροφής σε εναλλακτικούς φορείς ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας.
Παγκόσμια Θερμότηταhttps://europeantimes.news/environment/1.5°C
Τον Οκτώβριο του 2018 η IPCC εξέδωσε α ειδική αναφορά σχετικά με τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 1.5°C, διαπιστώνοντας ότι ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1.5°C θα απαιτούσε γρήγορες, εκτεταμένες και άνευ προηγουμένου αλλαγές σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας. Με σαφή οφέλη για τους ανθρώπους και τα φυσικά οικοσυστήματα, η έκθεση διαπίστωσε ότι ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1.5°C σε σύγκριση με τους 2°C θα μπορούσε να συμβαδίσει με τη διασφάλιση μιας πιο βιώσιμης και δίκαιης κοινωνίας. Ενώ οι προηγούμενες εκτιμήσεις επικεντρώνονταν στην εκτίμηση της ζημιάς εάν οι μέσες θερμοκρασίες αυξάνονταν κατά 2°C, αυτή η έκθεση δείχνει ότι πολλές από τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα φτάσουν στους 1.5°C.
Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης έναν αριθμό επιπτώσεων στην κλιματική αλλαγή που θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1.5ºC σε σύγκριση με τους 2ºC ή περισσότερο. Για παράδειγμα, μέχρι το 2100, η παγκόσμια άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα ήταν 10 cm χαμηλότερη με υπερθέρμανση του πλανήτη 1.5°C σε σύγκριση με 2°C. Η πιθανότητα ενός Αρκτικού Ωκεανού χωρίς θαλάσσιο πάγο το καλοκαίρι θα ήταν μία φορά ανά αιώνα με υπερθέρμανση του πλανήτη 1.5°C, σε σύγκριση με τουλάχιστον μία φορά ανά δεκαετία με 2°C. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι θα μειωνόταν κατά 70-90 τοις εκατό με την υπερθέρμανση του πλανήτη 1.5°C, ενώ σχεδόν όλοι (> 99 τοις εκατό) θα χάνονταν με τους 2ºC.
Η έκθεση διαπιστώνει ότι ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1.5°C θα απαιτούσε «ταχείες και εκτεταμένες» μεταβάσεις στη γη, την ενέργεια, τη βιομηχανία, τα κτίρια, τις μεταφορές και τις πόλεις. Οι παγκόσμιες καθαρές ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) θα πρέπει να μειωθούν κατά περίπου 45 τοις εκατό από τα επίπεδα του 2010 έως το 2030, φτάνοντας στο «καθαρό μηδέν» περίπου το 2050. Αυτό σημαίνει ότι τυχόν εναπομένουσες εκπομπές θα πρέπει να εξισορροπηθούν με την αφαίρεση του CO2 από το αέρας.
Νομικά μέσα των Ηνωμένων Εθνών
Σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος
Η οικογένεια του ΟΗΕ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας για τη διάσωση του πλανήτη μας. Το 1992, η "Earth Summit" του παρήγαγε το Σύμβαση Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) ως πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής. Σήμερα, έχει σχεδόν καθολική ιδιότητα μέλους. Οι 197 χώρες που έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση είναι Μέρη της Σύμβασης. Ο απώτερος στόχος της Σύμβασης είναι να αποτρέψει την «επικίνδυνη» ανθρώπινη παρέμβαση στο κλιματικό σύστημα.
πρωτόκολλο του Κιότο
Μέχρι το 1995, οι χώρες ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για να ενισχύσουν την παγκόσμια αντίδραση στην κλιματική αλλαγή και, δύο χρόνια αργότερα, υιοθέτησαν πρωτόκολλο του Κιότο. Το Πρωτόκολλο του Κιότο δεσμεύει νομικά τις ανεπτυγμένες χώρες συμβαλλόμενα μέρη στους στόχους μείωσης των εκπομπών. Η πρώτη περίοδος δέσμευσης του Πρωτοκόλλου ξεκίνησε το 2008 και έληξε το 2012. Η δεύτερη περίοδος δέσμευσης ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2013 και έληξε το 2020. Υπάρχουν τώρα 198 Μέρη στη Σύμβαση και 192 Μέρη στη Σύμβαση πρωτόκολλο του Κιότο
Συμφωνία των Παρισίων
