Yn novimber 2023 stoarten ûnderhannelings tusken de EU en Austraalje foar in frijhannelsoerienkomst (FTA) yn. Dit wie benammen te tankjen oan strange easken fan 'e EU oangeande beskerme geografyske yndikatoaren - de mooglikheid om winen en oare produkten te ferkeapjen as se út in bepaalde regio binne - en ek in ûnfleksibele oanpak fan merktagong foar agraryske eksport.
In pear wiken letter die bliken dat de oanhâldende impasse yn de EU-Mercosur ûnderhannelings - foar in grut part fanwege miljeu en ûntbosking easken út Brussel - wie net oplost, mei de Braziliaanske presidint Lula sei dat de EU "mist fleksibiliteit".
Tagelyk, EU-ûnderhannelers foltôge in oare rûn fan ûnderhannelings mei Yndonesië keppele oan de foarnommen FTA: praktysk gjin foarútgong makke foar hast seis moanne, en dizze lêste gearkomste wie net oars.
De foto is dúdlik:
hannel fasilitearjen en iepening merken is stil. Dit is in spesjaal probleem om't Yndoneezje ien fan 'e grutste en rapst groeiende konsumintemerken yn' e wrâld is. Mei ús eksport nei Sina en Ruslân falt (foar fanselssprekkende en begryplike redenen), moat it iepenjen fan enoarme nije merken in prioriteit wêze. It sjocht der net sa út.
It bewiis lit sjen dat dit gjin probleem is mei ús ûnderhannelingspartner. Yn de ôfrûne 12 moannen hat Yndoneezje foltôge in oerienkomst mei de Feriene Arabyske Emiraten (yn minder dan in jier). It hat koartlyn opwurdearre syn besteande oerienkomst mei Japan, en is ûnderhanneljen mei Kanada en de Euraziatyske Ekonomyske Uny, ûnder oaren. It is allinnich yn ûnderhannelings mei de EU dat Yndoneezje hat fûn de foarútgong te wêzen stadich en dreech.
It binne net allinich de FTA-ûnderhannelingen: in saak fan 'e Wrâldhannelsorganisaasje (WTO) tsjin de EU, yntsjinne troch Yndoneezje wurdt ferwachte dat se gau regelje. Dizze saak, neist besteande skeel oer de rjochtline foar duorsume enerzjy en eksport fan nikkel, betsjut dat Yndoneezje ús belied sjocht as proteksjonistysk en anty-hannel. Presidintsferkiezings binne pland foar febrewaris: de foarrinner Prabowo hat frij dúdlik sein dat Yndoneezje "de EU net nedich hat", en markearret "dûbele noarmen" yn EU-hannelsbelied.
Dus, wat is it paad foarút foar de relaasje?
De EU-ferkiezings, en de beneaming fan in nije Kommisje, moatte in feroaring fan oanpak ynluide. It befoarderjen fan EU-eksport, en it útwreidzjen fan merktagong ta takomstige reuzen lykas Yndoneezje en Yndia, moat in prioriteit wêze. It technokratyske obstruksjonisme moat ferfongen wurde troch sterk polityk liederskip en ynset foar nije hannelspartners.
It belûken fan dizze partnerlannen op gebieten fan EU-belied dy't har beynfloedzje - lykas de Green Deal - is ek essinsjeel. De Kommisje liket misbeoardiele te hawwen hoe grut in reaksje de EU-ûntboskingsregeling soe útlokje: 14 ûntwikkelingslannen, ynklusyf Yndoneezje, tekene in iepen brief dy't it oankundigje, en WTO-útdagings binne grif driigjend. Goed oerlis en diplomatike útrikking hie foarkomme kinnen dat dit in probleem waard. Dat oerlis moat fierder gean as ambassades: Yndoneezje hat miljoenen lytse boeren dy't palmoalje, rubber, kofje produsearje, en sille slim beynfloede wurde troch de EU-regeljouwing. In tekoart oan outreach betsjut dat dy stimmen no perfoarst fijannich binne foar de EU.
Yndoneezje is oer it algemien net antagonistysk. It bliuwt ûnderhanneljen mei de Kommisje, en guon lidsteaten - benammen Dútslân en Nederlân - hawwe positive bilaterale diskusjes. Mar de rjochting fan 'e reis is in soarch: wy kinne net betelje nochris 5 jier fan stasis yn' e hannel diskusjes, wylst politike spanningen opsteane om EU hannelsbarriêres (de measten binne noch net iens trape yn).
De ferkiezings koene, en moatte, foar beide kanten in nije start jaan. Itselde jildt foar Yndia (ferkiezings yn april-maaie), en miskien sels de Feriene Steaten (novimber). It wichtichste punt dat al dizze keppele is dat se allinich wurkje as de nije Kommisje serieus is oer it befoarderjen fan EU-eksportmooglikheden - en it ferminderjen fan hannelsbarriêres ynstee fan mear fan har op te rjochtsjen.
