Վիեննա (Ավստրիա), 31 մայիսի 2022 – Շահագործում և չարաշահում. Ասիայից Եվրոպա ճանապարհին միգրանտները ստիպված են աշխատել շինարարության, գյուղատնտեսության և հյուրընկալության ոլորտներում մարդկանց առևտրականների կողմից, ովքեր չարաշահում են իրենց անկանոն կարգավիճակը և արտաքսման վախը:
Երեխաները, որոնք հաճախ շահագործվում են իրենց ընտանիքի անդամների կողմից, ստիպված են հանցագործություններ կատարել, որոնք ներառում են գրպանահատություն, կողոպուտ և թմրանյութերի առևտուր, մինչդեռ մյուսները ենթարկվում են սեռական շահագործման առցանց, քանի որ թրաֆիքինգները օգտվում են ինտերնետի և սոցիալական մեդիա հարթակների ավելացված օգտագործումից:
Սրանք մի քանի խնդիրներ են, որոնք ուսումնասիրվել են ա նոր զեկույց ՄԱԿ-ի Թմրամիջոցների և հանցավորության դեմ պայքարի գրասենյակից (UNODC)՝ Հարավարևելյան Եվրոպայում մարդկանց թրաֆիքինգի մասշտաբների և ծավալների վերաբերյալ (ՏՍԵ):
«Մարդկանց թրաֆիքինգը ամենալուրջ հանցագործություններից և մարդու իրավունքների խախտումներից մեկն է այս տարածաշրջանում», - ասում է UNODC-ի թրաֆիքինգի դեմ պայքարի փորձագետ Դավոր Ռաուսը: «Սա առաջին զեկույցն է, որը վերլուծում է թրաֆիքինգի ընթացիկ և ամենահրատապ միտումները տարածաշրջանում և այս հանցագործության դեմ պայքարի մարտահրավերները»:
Թրաֆիքինգի դեմ պայքարի ավելի քան 450 փորձագետներ 22 երկրներից մասնակցել են զեկույցին, որն ուսումնասիրում է թրաֆիքինգի հիմնական պատճառները, զոհերի և հանցագործների բնութագիրը և թրաֆիքինգի հավաքագրման մեթոդները:
Զեկույցը, որը համախմբում է հինգ տարածաշրջանային փորձագիտական հանդիպումների արդյունքները, նաև ընդգծում է հաջողված գործողությունները, որոնք որոշ երկրներ ձեռնարկում են թրաֆիքինգի կանխարգելման և ներգրավված հանցագործներին քրեական պատասխանատվության ենթարկելու համար:
SEE տարածաշրջանը, որն ընդգրկում է Ալբանիան, Բոսնիա և Հերցեգովինան, Բուլղարիան, Խորվաթիան, Հունաստանը, Կոսովոն*, Մոլդովան, Մոնտենեգրոն, Հյուսիսային Մակեդոնիան, Ռումինիան, Սերբիան և Սլովենիան, հանդիսանում է մարդկանց թրաֆիքինգի զոհերի աղբյուր, տարանցիկ և նպատակակետ տարածաշրջան:
Սեռական շահագործումը, հիմնականում արևմտյան և հարավային Եվրոպայի երկրներ թրաֆիքինգի ենթարկված կանանց նկատմամբ, մնում է հանցագործության ամենատարածված ձևը, մինչդեռ աշխատանքային շահագործման դեպքերն աճում են:
«Շինարարության, գյուղատնտեսության, սննդի ոլորտում տղամարդկանց և տղաների շահագործման դեպքերի աճ ենք արձանագրել։ Դրանք հայտնաբերվել են Եվրամիության երկրներում և Արևմտյան Ասիայի և Արևելյան Եվրոպայի որոշ մասերում»,- նշում է Ռաուսը: «Նրանցից շատերը գտնվում էին պարտքային ստրկության իրավիճակում, որը տեղի է ունենում, երբ մարդուն ստիպում են աշխատել, որպեսզի մարի պարտքը անհատի կամ գործակալության, որը ներգրավված է նրանց հավաքագրման մեջ»:
Զեկույցն անդրադառնում է նաև անդրսահմանային թրաֆիքինգի, այսինքն՝ աշխատանք փնտրողներին, ովքեր ճանապարհորդում են տարածաշրջանի հարևան երկրներ, մասնավորապես՝ զարգացած զբոսաշրջության և հյուրընկալության արդյունաբերություն ունեցող երկրներ:
Փորձագիտական խմբի հանդիպումներում քննարկված դեպքերը ցույց են տվել, որ օտար երկրում սեզոնային աշխատողները սովորաբար գրանցված չեն և միևնույն ժամանակ տեղյակ չեն գործող օրենքներին, ինչը նրանց ավելի խոցելի է դարձնում շահագործման համար:
«Մենք լսել ենք, որ սեռական ծառայությունների թրաֆիքինգի պահանջարկը մեծանում է ամառային սեզոնին և ավելի տարածված է զբոսաշրջային և ծովափնյա հանգստավայրերում», - բացատրում է Ռաուսը: «Կանայք և աղջիկները ՀԵՏ տարածաշրջանից գալիս են ափամերձ երկրներ՝ աշխատանք գտնելու համար, բայց փոխարենը խաբվում են և ստիպում սեռական ծառայություններ մատուցել գիշերային ակումբներում, բարերում կամ նավերում»:
Զեկույցը նախանշում է մի քանի առաջարկներ սեռական թրաֆիքինգի պահանջարկը նվազեցնելու, դեպքերի բացահայտման բարելավման, զոհերին աջակցելու և ավելի շատ դատապարտումներ ապահովելու ուղիների վերաբերյալ: Այն նաև մատնանշում է մի քանի հիմնական ոլորտներ, որոնք պետք է լուծվեն՝ մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարը բարելավելու համար, ինչպես օրինակ՝ դրա տարածվածության վերաբերյալ տվյալների հավաքագրումը և զոհերի պաշտպանության և վերականգնողական ծառայությունների հասանելիությունը:
«Ավելին պետք է արվի առցանց տեխնոլոգիաներով նպաստվող թրաֆիքինգի դեմ պայքարելու և տարածաշրջանային և միջազգային համագործակցությունը բարելավելու համար թրաֆիքինգի դեպքերը հայտնաբերելու, հետաքննելու և հետապնդելու համար, քանի որ թրաֆիքինգի գործունեության զգալի մասը տեղի է ունենում սահմաններից այն կողմ», - ավելացնում է Օլիվեր Պեյրուն, սոցիոլոգ և փորձագետ: մարդկանց թրաֆիքինգի մեջ։
Զեկույցի նպատակն է օգնել Հարավարևելյան Եվրոպայում մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարում զբաղվող իշխանություններին և կազմակերպություններին հասկանալ ներկա իրավիճակը և հնարավոր լուծումներ տալ իրենց հանդիպած մարտահրավերներին:
«Դա նաև կուղղորդի այս տարածաշրջանում UNODC-ի հակաթրաֆիքինգային գործունեության ապագան», - ավելացնում է Ռաուսը:
