Իսպանիայում փոքրամասնությունների կրոնական ուղղությունների սոցիալական գործողությունների համապարփակ վերլուծության մեջ ակադեմիկոսներ Սեբաստիան Մորա Ռոսադոն, Գիլերմո Ֆերնանդես Մայլոն, Խոսե Անտոնիո Լոպես-Ռուիսը և Ագուստին Բլանկո Մարտինը հրապարակում են իրենց բացահայտումները։ «Cuestiones de Pluralismo»-ի 3-րդ հատոր, թիվ 2 2023 թվականի երկրորդ կիսամյակի համար։
Հոդվածում ընդգծվում է, որ եվրոպական հասարակությունը խորը փոխակերպման է ենթարկվել իր կրոնական փորձառության մեջ՝ չնայած աշխարհիկացման սոցիոլոգիաների կանխատեսումներին, որոնք կանխատեսում էին նրա մահը: Այս համատեքստում Իսպանիան բախվում է եզակի մարտահրավերների, որոնք նշանավորվում են կրոնական բազմազանությունը անտեսանելի դարձնելու մշտական միտումով: Ըստ Դիեզ դե Վելասկոյի (2013)՝ կա խորը արմատավորված ընկալում, որը կրոնական բազմազանությունը կապում է օտարության հետ, իսկ կաթոլիկությունը՝ իսպանականության հետ:
Ուսումնասիրությունը, որն աջակցում է Բազմակարծություն և համակեցություն հիմնադրամ, անդրադառնում է Իսպանիայում ոչ կաթոլիկ կրոնական ուղղությունների սոցիալական գործողությունների մասին հանրային գիտելիքների բացակայությանը: Չնայած որոշ մասնակի ուսումնասիրություններ են կատարվել, հետազոտությունը ներկայացվում է որպես առաջամարտիկ նախաձեռնություն՝ ապահովելով այս սոցիալական իրականության ավելի ամբողջական տեսլականը:
Հետազոտության շրջանակներում մասնակցում են այնպիսի խոստովանություններ, ինչպիսիք են բուդդայական, ավետարանական, Բահայի հավատք, Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցի, Եկեղեցի Scientology, կարևորվում է հրեա, մահմեդական, ուղղափառ, Եհովայի վկա և սիկհ: Մոտեցումը ներառում է ինչպես քանակական, այնպես էլ որակական վերլուծություններ՝ այս հավատքների սոցիալական գործողությունները «քարտեզագրելու» համար՝ ուսումնասիրելով ռեսուրսները, ընկալումները և ներքին արժեքները:
Հիմնական բացահայտումներից մեկն այս սոցիալական գործողությունների ցածր տեսանելիությունն է` համեմատած այլ երկրների հետ, որոնք խորացել են նմանատիպ վերլուծությունների մեջ: Գտածոները ցույց են տալիս, որ, ընդհանուր առմամբ, այս հարանվանությունները իրենց սոցիալական աշխատանքն իրականացնում են տեղական մակարդակում՝ փոքր կառույցներով և կամավորների մեծ ներգրավվածությամբ: Բացի այդ, ֆինանսավորումը հիմնականում ստացվում է սեփական միջոցներից՝ պետական կամ մասնավոր հատվածի սահմանափակ աջակցությամբ:
Հոդվածը նաև ընդգծում է այս դավանանքների և պետական կառավարման մարմինների միջև հարաբերությունների բարդությունը: Թեև որոշ դավանանքներ ցանկանում են հատուկ ճանաչվել որպես կրոնական սուբյեկտներ սոցիալական գործողությունների ոլորտում, դա կարող է մարտահրավերներ առաջացնել աշխարհիկության և խղճի ազատության, ինչպես նաև հանրային ծառայությունների բաշխման հավասարության սկզբունքներին հակասող:
Ուսումնասիրությունն ընդգծում է կազմակերպված սոցիալական գործողությունների կարևորությունը՝ կենտրոնանալով հիմնական աջակցության ծրագրերի և սոցիալական խթանման գործողությունների վրա: Այն նաև ընդգծում է ներքին աջակցության առանձնահատկությունը, որ այս հարանվանությունները տրամադրում են իրենց իսկ հետևորդներին՝ միևնույն ժամանակ բաց հանձնառություն պահպանելով նրանց հանդեպ, ովքեր չեն կիսում իրենց համոզմունքները:
Հարցերից մեկը, որը սավառնում է ուսումնասիրության վրա, այն ընկալումն է, որ այս սոցիալական գործողությունները կարող են դրդված լինել դավանափոխությամբ: Այնուամենայնիվ, ֆոկուս խմբի մասնակիցներն ընդգծում են սոցիալական գործողությունների և դավանափոխության միջև տարանջատումը, պաշտպանելով հոգևոր կարիքները հոգալու կարևորությունը՝ առանց ինվազիվ պրակտիկաների ներգրավվելու:
Վերջապես, հեղինակները եզրափակում են՝ մատնանշելով այս կրոնական դավանանքների անտեսանելիությունը վերացնելու անհրաժեշտությունը և խրախուսելու նրանց համագործակցությունը հանրային և երրորդ հատվածի սոցիալական գործողությունների կազմակերպությունների հետ: Նրանք գտնում են, որ սոցիալական գործողությունները կարող են լինել արտոնյալ տարածք՝ ցույց տալու այս կրոնական ավանդույթների հասարակական և սոցիալական հարթությունը՝ դրանով իսկ նպաստելով հետաշխարհիկ, բազմակարծիք և ժողովրդավարական հասարակության կառուցմանը։ Խնդիրը, թեև դժվարին է, ընկալվում է որպես էական հասարակության կառուցման համար, որտեղ կրոնական բազմազանությունը քաղաքացիության իրական «իմաստի ջրամբար» է:
