Весникот на руски јазик „Известија“ објави интервју на Софија Девјатова со Неговото Блаженство Патријархот Теофил III за заканите со кои се соочуваат христијаните во Светата земја, нивниот однос кон вакцинацијата и изгледите за христијанско обожавање во Ерусалим оваа година.
– Ваше Блаженство, неодамна зборувавте за заканите за христијанското присуство во Ерусалим и низ Светата Земја. Колку е голема опасноста од промена на имотната состојба? Дали може да се најде компромис кој ќе ги задоволи сите страни?
– Денеска се соочуваме со јасна опасност. Христијаните ширум светот треба да бидат загрижени за ситуацијата на нивните браќа и сестри во Светата земја. Заканата дека ќе бидеме протерани е реална. Во последните децении, за жал, се навикнавме на тоа израелските екстремистички групи да го запленуваат имотот на христијанските семејства и црковните институции со нечесни методи. Денеска нивната офанзива се заканува да оди уште подалеку.
Ако овие радикални групи ги окупираат стратешките места на христијанските аџии на портите Јафа, тогаш уште повеќе христијани ќе го напуштат Ерусалим, а милиони аџии ширум светот нема да можат да направат целосно духовно патување. Дополнително, исчезнувањето на христијанската заедница – заедница која обезбедува образование, здравствена заштита, хуманитарна поддршка за луѓето од сите вери во регионот – ќе има катастрофални последици за најранливите. Тоа, исто така, трагично ќе ја наруши репутацијата на Ерусалим како светска религиозна престолнина.
Христијаните ширум светот се дел од заедницата на Воскресението. Оние од нас кои се поклонуваме на местото на Христовата смрт и воскресение се носители на оваа идеја. Затоа се стремиме да работиме заедно со нашите соседи за да најдеме решение кое ќе го заштити мултирелигискиот и мултикултурниот панел на светиот град.
– Руската православна црква често зборува за недозволивоста на манифестации на радикализам и фанатизам во меѓурелигиските односи. Дали навистина влегуваме во нова ера на конфронтација и што мислите дека има врска ова?
– За жал, гледаме како секоја година се зголемува бројот на луѓе кои страдаат поради нивните религиозни убедувања. Повеќе од 80% од прогонетите ширум светот се христијани. Напротив, Ерусалим ја докажува можноста за религиозна хармонија. Ние живееме со нашите еврејски и муслимански соседи многу векови. Нашето присуство во Стариот град не покренува прашања ниту од државата, ниту од верските институции, ниту од огромното мнозинство граѓани кои живеат во мир и благосостојба.
Сепак, нашата иднина е загрозена од мали групи добро финансирани израелски екстремисти кои водат исцрпувачка војна против беспомошната заедница која сака само да ги сака и да им служи на своите соседи. Во моментов сме помалку од 1% од населението и нашиот број опаѓа. Светот мора да дејствува додека не биде предоцна.
– Во 2019 година се сретнавте со рускиот претседател Владимир Путин. Тој зборуваше на тема заштита на христијаните во многу тешка ситуација во врска со настаните на Блискиот Исток. Рускиот лидер тогаш истакна дека е исклучително важно да се воспостават пријателски односи со муслиманските деноминации. Што можете да кажете за работата со претставниците на исламот во оваа насока?
– Мораме да му оддадеме почит на претседателот Путин за неговите напори да ја поддржи христијанската заедница ширум светот. Ние сме длабоко ентузијасти и благодарни за неговата поддршка. Во право си и што зборуваш за потребата од поблиски односи меѓу христијаните и муслиманите. Од наша страна, христијаните се повикани од Исус Христос да посегнат да им помогнат на сите и да ги сакаат своите ближни како себеси.
Во Ерусалим, црквите одржуваат добри односи со нашите браќа и сестри муслимани повеќе од илјада години. Редовно се среќавам со муслиманските лидери од Светата земја и од целиот свет. Особено сум благодарен за пријателството со неговото височество, кралот Абдула од Јордан, кој како чувар на христијанските и муслиманските свети места во Светата земја е неуморен во неговите напори да ги заштити христијаните овде и низ целиот Блиски Исток. Без вообразеност, мислам дека можеме да го научиме светот како да гради добри односи меѓу муслиманите и христијаните.
– Како ја оценувате состојбата на христијаните во Казахстан наспроти позадината на масовните протести, немирите и растот на радикалните чувства во оваа земја?
– Ситуацијата во Казахстан нè загрижува сите нас. Исус Христос ги поучил Своите следбеници да се молат и да работат за мир во Ерусалим. Ги повикуваме христијаните ширум светот да се молат за мир во Казахстан и ги повикуваме нашите браќа и сестри во Казахстан да дадат се од себе за да постигнат мир и помирување во таа земја.
– Пред три години предложивте средба на поглаварите на православните цркви за прашањето за надминување на расколот предизвикан од издавањето на Томосот за автокефалност на „Православната црква на Украина“. Дали е сè уште возможен овој начин на решавање на проблемот? Како го оценувате степенот до кој сега достигна расколот?
– Малку прашања се споредливи по важност со прашањето за единството на Црквата. Неколку часа пред неговото апсење, Исус Христос се молел овде во Гетсиманската градина во Ерусалим. Во овие драгоцени минути, Тој се молеше за Своите ученици, за Црквата и за сите Негови следбеници. Пред се да бидеме едно.
Во 2019 година, ми беше чест да ја добијам од рацете на Неговата Светост Патријархот Кирил Патријарх Алексиј II наградата за моите напори за зајакнување на единството на православните народи. Тогаш реков дека дури и најкохезивните семејства минуваат низ времиња на искушенија и конфликти. Како и раната Црква, нашите православни цркви се благословени со присуството на патријарси, архиепископи и епископи, од кои секој живее со Црквата и е решен да води праведен живот и да ги води другите во различни заедници и во тешки времиња. Не е ни чудо што се појавуваат конфликти.
Долго време верував дека комуникацијата го дава најдоброто решение за нашите најголеми проблеми. Во православните цркви, од витално значење е да продолжиме да се среќаваме меѓу себе во духот на христијанската љубов и братство и да разговараме за прашања кои премногу лесно не разделуваат. Живеејќи гостољубиво и споделувајќи се што имаме, го повикуваме Светиот Дух да не обедини. Бев многу возбуден поради подготвеноста на лидерите да се сретнат и со нетрпение очекувам нови можности да ги споделам моите размислувања со нив во наредните месеци.
– За претстојната средба на патријархот Кирил и папата Фрањо: кои прашања мислите дека треба да се покренат на неа?
– Драго ми е што патријархот Кирил се среќава со папата. Од сопственото искуство можам да кажам дека средбата со папата Фрањо е секогаш големо задоволство. Тој е инспиративен лидер и верен пријател за многумина од нас ширум светот. Тој е исто така светол пример за вистинско христијанско лидерство во разновиден и поделен свет. Ќе се молам нивната средба да биде благословена и нејзините дискусии да бидат плодни. А воодушевени сме и од зборовите на Божиќната порака на патријархот Кирил, кои секако повторно ќе се слушнат на неговите различни средби, дека нè поддржува во проблемите со кои се соочуваме.
– Возраста на коронавирусот го подели општеството на два дела по прашањето на вакцинацијата. Од гледна точка на Црквата, како би ги оцениле постапките на противниците на вакцинацијата, кои нашле следбеници и упорно водат масовна агитација?
– Прво, мојата работа е да ги сакам луѓето, а не да ги осудувам. Второ, имајќи ги предвид вашите претходни прашања, од витално значење е сериозно да ги сфатиме личните слободи на луѓето. Трето, јас, како и многу други христијански водачи ширум светот, бев среќен што се вакцинирав против коронавирусот. Вакцината е одговорот на нашите молитви и му благодарам на Бога за оваа спасоносна технологија. Ги штити луѓето од смрт и сериозни болести, ја намалува веројатноста за инфицирање на други. Накратко, вакцинацијата е многу практичен начин да се покаже љубов кон ближниот.
– Дали богослужбата може да се изврши во пандемија и што мислите дека ќе биде оваа година? Како христијанскиот свет ќе го слави Велигден?
– Пандемијата на коронавирус промени многу работи во нашиот свет. Во Светата земја жалиме поради недостатокот на верници. Наша света должност е да им посакаме добредојде на луѓето од целиот свет на овие свети места. Оваа година се надеваме дека ќе пречекаме повеќе аџии, но сепак разбираме дека вкупниот број на гости веројатно ќе остане релативно скромен.
Ги повикувам сите да запомнат дека богослужбата може да се одржи насекаде. Има толку многу патувања што можеме да ги направиме: физички, духовно, во странство и во нашата сопствена заедница. Има многу места на кои можеме да одиме и различни видови искуства што можеме да ги стекнеме за да му се приближиме на Христос. На Велигден го славиме Христовото Воскресение, а на Духовден исповедаме дека Он е присутен секаде каде што има црковна општина, со силата на Светиот Дух.
Затоа ги повикувам сите мои браќа и сестри ширум светот да бараат свети места во нивните заедници; да ги претвориме нивните градови и цркви во место за богослужба и уште еднаш да ја доживееме безграничната, бескрајна љубов Божја, која станува наша на Велигден. Ако можеме да го постигнеме ова, верувам дека Светиот Дух ќе го додаде Исус Христос во нашите животи и нашите заедници на нов начин.
Превод: П.Граматиков
Извор: весник „Известија“.
