Zivomezi zoopsa zomwe zidachitika kumadzulo kwa Afghanistan zasiya anthu masauzande ambiri akusowa thandizo mwachangu. Pofuna kuthana ndi tsokali, mabungwe a UN akuyambitsa pempho la ndalama zothandizira anthu omwe akhudzidwa ndi ngoziyi.
Masoka anawonjezereka
Zivomezizi zinatsatiridwa ndi zivomezi zingapo, kuphatikizapo zivomezi zazikulu Lachitatu zomwe zinawononganso. Pamwamba pa izi, mkuntho wafumbi Lachinayi udawononga mahema mazana ambiri m'midzi yomwe yakhudzidwa, ndikusiya mabanja ambiri omwe adasowa pokhala.
Malinga ndi bungwe la UN Office for Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA), mabanja okhudzidwawo achotsedwa ku Gazergah Transit Center kupita ku sukulu ku Herat City, kumene adzafuna chakudya ndi zinthu zopanda chakudya.
Zinthu nzoipa, ndipo m’pofunika kuchitapo kanthu mwamsanga kuti mabanja okhudzidwawo athandizidwe.
Madandaulo ayambika
Bungwe la UN Refugee Agency (UNHCR) lakhazikitsa pempho lopereka ndalama zokwana madola 14.4 miliyoni kuti lipereke nyumba zogona, zotenthetsera, ndi zovala zofunda kwa opulumuka amene akugona panja. Pamene nyengo yozizira ikuyandikira, ndikofunikira kuwonetsetsa kuti anthuwa ali ndi chitetezo chokwanira ku kuzizira.
UNHCR idzaperekanso thandizo lazamalamulo ndi uphungu, kuthandiza mabanja kupeza ndi kukonza zikalata zofunika kuti agwiritse ntchito ufulu wawo wachibadwidwe.
Bungwe la UN Children's Fund (UNICEF) laperekanso pempho loyamba la $20 miliyoni. Ndalamazi zidzagwiritsidwa ntchito popereka chithandizo chadzidzidzi ndi chovulala kwa ana obadwa kumene ndi ana, kukonzanso masukulu ndi zipatala, komanso kupereka chithandizo chamaganizo ndi m'maganizo kwa ana ndi mabanja.
Zopemphazi zikuwonetsa kufunikira kofunikira kwa ndalama zothandizira kuthana ndi zosowa zaposachedwa komanso zanthawi yayitali za mabanja ndi madera omwe akhudzidwa.
Mabanja omwe ali pachiwopsezo
Zivomezi zakhudza madera omwe kale akulimbana ndi nkhondo, kusowa chitetezo, ndi masoka obwera chifukwa cha nyengo. Rushnan Murtaza, Woimira UNICEF ku Afghanistan, adatsindika zovuta zomwe ana akukumana nazo m'maderawa.
UNICEF ndi ogwira nawo ntchito akhala akupereka chithandizo chopulumutsa moyo kuyambira pamene ngoziyi inayamba. Komabe, chithandizo chowonjezera chikufunika kuti ana azitha kupeza chithandizo chamankhwala, chitetezo, ndi madzi aukhondo.
Mkhalidwewu ndi wovuta kwambiri makamaka kwa mabanja omwe ali pachiwopsezo, ndipo kuchitapo kanthu mwachangu kumafunika kupewa kuwonongeka kwina kwa mikhalidwe yawo.
Zosowa ndi mayankho
Mabungwe a UN ndi ogwira nawo ntchito akupitiriza ntchito yopereka chithandizo ndikuwunika kuchuluka kwa kuwonongeka komwe kwachitika chifukwa cha zivomezi ndi zivomezi zomwe zinatsatira.
Chodetsa nkhawa kwambiri ndikuwonongeka kwa zipatala, zomwe zasiya anthu opitilira 580,000 osalandira chithandizo chamankhwala. Kuwonongeka kwa masukulu kwasokonezanso maphunziro m’derali.
Pothana ndi vutoli, bungwe la UN World Food Programme (WFP) lapereka matani opitilira 95 a chakudya ndi zinthu kwa anthu masauzande ambiri omwe akhudzidwa. UNICEF, UNHCR, ndi International Organisation for Migration (IOM) apereka malo ogona, chakudya, ndi thandizo lopanda chakudya kwa mabanja opitilira 550 m'midzi 15 yomwe yakhudzidwa.
Khama la mabungwewa ndi ogwira nawo ntchito ndizofunikira kwambiri popereka chithandizo chamsanga ndi chithandizo kwa anthu omwe akhudzidwa.
Source: UN News
Zivomezi zomwe zachitika kumadzulo kwa Afghanistan zakhala ndi zotsatirapo zowopsa, zomwe zasiya anthu masauzande ambiri akufunika thandizo mwachangu. Mabungwe a UN ayambitsa zopempha kuti apereke ndalama zothandizira anthu omwe akhudzidwa. Mkhalidwewu ndi wovuta kwambiri makamaka kwa mabanja omwe ali pachiwopsezo, omwe akulimbana kale ndi zotsatira za mikangano, kusatetezeka, ndi masoka obwera chifukwa cha nyengo. M’pofunika kuchitapo kanthu mwamsanga kuti mabanjawa apeze zofunika monga pogona, chisamaliro chaumoyo, ndi madzi aukhondo. Kuwonongeka kwa zipatala ndi masukulu kwawonjezera vutoli, ndikusiya madera osagwira ntchito zofunika. Komabe, mabungwe a United Nations, pamodzi ndi anzawo, akugwira ntchito mwakhama kuti apereke chithandizo chamsanga ndi kuona mmene kuwonongeka kwawonongeka. Anthu amitundu yonse ayenera kubwera pamodzi kuti athandize zoyesayesazi ndikuwonetsetsa kuti mabanja okhudzidwawo alandira thandizo lomwe akufunikira kwambiri.
