Wiele rdzennych ludów wyznaje głęboki szacunek dla planety i wszystkich form życia oraz zrozumienie, że zdrowie Ziemi idzie w parze z dobrobytem ludzkości.
Ta wiedza zostanie szerzej udostępniona na sesji Stałego Forum ds. Rdzennych w 2023 r. (UNPFII), dziesięciodniowe wydarzenie, które daje społecznościom tubylczym głos w ONZ, z sesjami poświęconymi rozwojowi gospodarczemu i społecznemu, kulturze, środowisku, edukacji oraz zdrowiu i prawom człowieka).
Przed konferencją udzielił wywiadu UN News Darío Mejia Montalvo, rdzenny członek społeczności Zenú na kolumbijskich Karaibach i przewodniczący Stałego Forum ds. Rdzennych.
Wiadomości ONZ: Czym jest Stałe Forum ds. Ludności Tubylczej i dlaczego jest ważne?
Darío Mejia Montalvo: Najpierw musimy porozmawiać o tym, czym jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. ONZ składa się z państw członkowskich, z których większość ma mniej niż dwieście lat.
Wiele z nich narzuciło swoje granice i systemy prawne narodom, które były tam na długo przed powstaniem państw.
Organizacja Narodów Zjednoczonych została utworzona bez uwzględnienia tych narodów, które zawsze uważały, że mają prawo do zachowania własnego stylu życia, rządu, terytoriów i kultur.
Utworzenie Stałego Forum jest największym zgromadzeniem narodów w Systemie Narodów Zjednoczonych, mającym na celu przedyskutowanie globalnych problemów, które dotyczą całej ludzkości, a nie tylko ludów tubylczych. Jest to historyczne osiągnięcie tych narodów, które zostały pominięte przy tworzeniu ONZ; pozwala usłyszeć ich głosy, ale przed nimi jeszcze długa droga.
Wiadomości ONZ: Dlaczego Forum koncentruje się w tym roku na dyskusjach na temat zdrowia planetarnego i ludzkiego?
Darío Mejía Montalvo: the COVID-19 pandemia była doniosłym wstrząsem dla ludzi, ale dla planety, żywej istoty, była także wytchnieniem od globalnego zanieczyszczenia.
ONZ została utworzona z myślą tylko o jednym, a mianowicie o poglądach państw członkowskich. Rdzenni mieszkańcy proponują, abyśmy wyszli poza naukę, ekonomię i politykę i myśleli o planecie jako o Matce Ziemi.
Nasza wiedza, która sięga tysięcy lat, jest aktualna, ważna i zawiera innowacyjne rozwiązania.
Wiadomości ONZ: Jakie diagnozy mają rdzenni mieszkańcy, aby zająć się zdrowiem planety?
Darío Mejía Montalvo: Na świecie żyje ponad 5,000 rdzennych mieszkańców, z których każdy ma własny światopogląd, zrozumienie obecnej sytuacji i rozwiązania.
Myślę, że to, co łączy ludy tubylcze, to ich stosunek do ziemi, podstawowe zasady harmonii i równowagi, gdzie idea praw nie opiera się wyłącznie na ludziach, ale na naturze.
Istnieje wiele diagnoz, które mogą mieć wspólne elementy i mogą uzupełniać diagnozy zachodniej nauki. Nie mówimy, że jeden rodzaj wiedzy jest lepszy od innego; musimy się wzajemnie uznawać i współpracować na równych prawach.
Takie jest podejście rdzennych mieszkańców. Nie jest to pozycja wyższości moralnej czy intelektualnej, ale współpraca, dialog, zrozumienie i wzajemne uznanie. W ten sposób ludy tubylcze mogą przyczynić się do walki z kryzysem klimatycznym.
Rdzenna kobieta Barí zobowiązuje się do pokoju w Kolumbii po walce w grupie partyzanckiej FARC.
Wiadomości ONZ: Kiedy rdzenni przywódcy bronią swoich praw – zwłaszcza ci, którzy bronią praw środowiskowych – cierpią z powodu nękania, zabijania, zastraszania i gróźb.
Darío Mejía Montalvo: To są naprawdę holokausty, tragedie niewidoczne dla wielu.
Ludzkość przekonała się, że zasoby naturalne są nieskończone i coraz tańsze, a zasoby Matki Ziemi zostały uznane za towary.
Przez tysiące lat ludy tubylcze opierały się rozszerzaniu granic rolniczych i górniczych. Każdego dnia bronią swoich terytoriów przed firmami wydobywczymi, które starają się wydobywać ropę, colę i zasoby, które dla wielu rdzennych mieszkańców są krwią planety.
Wiele osób uważa, że musimy konkurować z naturą i dominować nad nią. Chęć kontrolowania zasobów naturalnych za pomocą legalnych lub nielegalnych firm lub poprzez tak zwane zielone obligacje lub rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla jest zasadniczo formą kolonializmu, który uważa ludy tubylcze za gorsze i niezdolne, aw konsekwencji usprawiedliwia ich prześladowanie i eksterminację.
Wiele państw nadal nie uznaje istnienia ludów tubylczych, a kiedy już je uznają, pojawiają się znaczne trudności w realizacji konkretnych planów, które pozwolą im dalej bronić i żyć na swoich ziemiach w godnych warunkach.
Grupa Karamojongów z Ugandy wykonuje piosenki, aby dzielić się wiedzą na temat pogody i zdrowia zwierząt.
Wiadomości ONZ: Czego spodziewa się Pan w tym roku po posiedzeniu Stałego Forum ds. Rdzennych?
Darío Mejía Montalvo: Odpowiedź jest zawsze taka sama: być wysłuchanym na równych prawach i docenionym za wkład, jaki możemy wnieść w najważniejsze globalne dyskusje.
Mamy nadzieję, że będzie trochę więcej wrażliwości, pokory ze strony państw członkowskich, aby uznać, że jako społeczeństwa nie jesteśmy na dobrej drodze, że proponowane dotychczas rozwiązania kryzysów okazały się niewystarczające, jeśli nie sprzeczne. A my oczekujemy trochę większej spójności, żeby zobowiązania i deklaracje przekuwały się w konkretne działania.
Organizacja Narodów Zjednoczonych jest centrum globalnej debaty i powinna uwzględniać kultury tubylcze.
