Muallif: Hasanboy Burhonov (Erkin O‘zbekiston siyosiy muxolifat harakati asoschisi va rahbari/Ozod O‘zbekiston)
Berlinda bo'lajak uchrashuvga nisbatan "C5+1" formati nemis tabiatiga egami?
29-sentabr, juma kuni Berlinda Germaniya rahbariyati bilan Qozog‘iston – Tokayev, Qirg‘iziston – Japarov, Tojikiston – Rahmon, Turkmaniston – Serdar Berdimuhamedov va O‘zbekiston prezidentlari – Mirziyayev o‘rtasida uchrashuv bo‘lib o‘tadi.
Yevropa Ittifoqiga aʼzo boʻlgan Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining bu yigʻilishi ilk bor oʻtkazilmoqda. Bundan tashqari, osiyolik mehmonlar Maykl Xarms ijrochi direktor bo'lib ishlayotgan Germaniya biznesining Sharqiy qo'mitasi (Ost-Ausschuss der Deutschen Wirtschaft) tomonidan tashkil etilgan iqtisodiy forumda ishtirok etadi.
Federal kansler Shols matbuot xizmati taʼkidlaganidek, muzokaralar chogʻida mintaqaviy va iqtisodiy hamkorlikni mustahkamlash masalalari muhokama qilinadi.
Xarms shu yil sentabr oyi boshida Dushanbeda aynan shu haqida gapirgan edi. Tojikiston-Germaniya sarmoyaviy forumida ishtirok etar ekan, ijrochi direktor shunday dedi: “Rossiyaga muqobil sifatida Germaniya kompaniyalari Markaziy Osiyo bozorlariga chiqish niyatida.
Putin rejimi bilan uzoq yillik va yaqin aloqalarga ega bo'lgan Maykl Xarms Germaniyadagi nufuzli rus lobbichilaridan biridir. Ular nafaqat o‘z davlatlarini, balki butun Yevropani Rossiya gaziga qaramlikka olib kelishdi.
O‘tgan yili Putinning sevimli jinoiy oligarxi Alisher Usmonov, Vengriya Bosh vaziri Orban, Turkiya prezidenti Erdo‘g‘an, Qozog‘iston prezidenti Tokayev va O‘zbekiston prezidenti Mirziyayev, Germaniya Iqtisodiyoti Sharqiy qo‘mitasi homiylari Mixael Xarms va Manfred bilan birga Yevropa Ittifoqi sanksiyalarini olib tashlashga uringanida. Grundke Usmonovni sanksiyalardan chiqarish uchun Germaniya rahbariyatiga ta'sir o'tkazishga urinib ko'rdi.
O'tgan yili Rossiyaning Ukrainaga qarshi urushi hisobga olinsa, Markaziy Osiyo mintaqasida rossiyaparast tadbirkorlarning shubhali o'sishi kuzatildi. Beshta respublikadan birortasi ham shu kungacha Rossiyaning Ukrainaga qarshi tajovuzini qoralamaganligi va Putin rejimiga xalqaro sanksiyalarni chetlab o‘tishda faol yordam bermaganini inobatga olsak, Yevropaning Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston va O‘zbekistonga kiritgan sarmoyalarini bilvosita Putin rejimini qo‘llab-quvvatlagan deb hisoblash mumkin. .
“Erkin O‘zbekiston” siyosiy muxolifat harakati Markaziy Osiyo davlatlari prezidentlarining Germaniya rahbariyati bilan bo‘lajak uchrashuvida Germaniya Federal prezidenti Frank-Valter Shtaynmayer va federal kansler Olaf Sholsga quyidagi fundamental masalalarni hal etishni qat’iy tavsiya qiladi:
– Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston va O‘zbekiston prezidentlari Putin rejimiga xalqaro sanksiyalarni chetlab o‘tishda yordam berishni zudlik bilan to‘xtatishlari kerak.
– Qozog‘iston – Qosim-Jo‘mart To‘qayev, Qirg‘iziston – Sadir Japarov, Tojikiston – Imomali Rahmon, Turkmaniston – Serdar Berdimuhamedov va O‘zbekiston – Shavkat Mirziyoev prezidentlari Rossiyaning Ukrainaga qarshi harbiy tajovuzini oshkora qoralashi va o‘z mamlakatlarida Kreml tashviqotini taqiqlashi kerak.
– Markaziy Osiyo mamlakatlarida so‘z erkinligi, ommaviy axborot vositalari erkinligi, jurnalistlar xavfsizligi va inson huquqlarini sezilarli darajada yaxshilash, jumladan, siyosiy, diniy yoki boshqa mezonlarga asoslangan ta’qiblarni to‘xtatish bo‘yicha chora ko‘rish kerak.
– Ular quvg‘indagi muxolif partiyalar va harakatlarning o‘z mamlakatlarida parlament va prezidentlik saylovlarida ishtirok etishiga ruxsat berishlari kerak.
Aks holda, Germaniyaning Markaziy Osiyo mintaqasiga kiritgan sarmoyalari Putin rejimini mustahkamlashga va uning SSSRni qayta tiklash loyihasini amalga oshirishga yordam beradi.
Erkin O'zbekiston
Prezident Jo Bayden AQSh Davlat departamenti Bundespräsident Bundesregierung Olaf Sholz Ukraina TIV Shavkat Mirziyoyev Tashqi ishlar vazirligi, O‘zbekiston Oqorda Tashqi ishlar vazirligi, Qozog‘iston Respublikasi Administratsiyasi Prezidenti KR Qirg‘iziston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi Xizmat matbuoti Prezidenti Tojikiston Tashqi ishlar vazirligi , Tojikiston Respublikasi
