НЬЮ-ЁРК. — Дзякуй і добры дзень. Для мяне вялікае задавальненне быць тут, у Арганізацыі Аб'яднаных Нацый, прадстаўляць Еўрапейскі Саюз і ўдзельнічаць у пасяджэнні Савета Бяспекі [ААН], каб гаварыць аб супрацоўніцтве паміж Еўрапейскім Саюзам і Арганізацыяй Аб'яднаных Нацый.
Але я казаў пра нешта большае. Я пачаў з таго, што мы жывем у вельмі складаным, цяжкім і складаным свеце. Але без ААН свет будзе яшчэ больш складаным і небяспечным.
Арганізацыя Аб'яднаных Нацый - гэта святло ў цемры. Свет становіцца ўсё больш цёмным, але без Арганізацыі Аб'яднаных Нацый усё было б значна горш.
Я хацеў падкрэсліць важнасць Арганізацыі Аб'яднаных Нацый як арыенціра пасярод узрушэнняў.
Я выказаў рашучую падтрымку сістэме Арганізацыі Аб'яднаных Нацый і, у прыватнасці, Генеральнаму сакратару [ААН Антоніу Гутэрышу]. Асабліва яму, абараняючы яго ад неабгрунтаваных нападаў, якія ён церпіць.
У пачатку майго гаворка, я засяродзіўся менавіта на дзвюх асноўных праблемах сучаснага свету. Абодва з'яўляюцца вызначальным момантам для ААН, для павагі каштоўнасцяў і прынцыпаў ААН: Украіна і Газа.
Ва Украіне з вялікай жорсткасцю працягваецца расейская агрэсія.
Я думаю, што ўкраінцам няма магчымасці здацца, падняць белы сцяг. Украінцам цяпер не той момант [гэта рабіць]. Яны павінны працягваць супраціўленне захопніку, і мы павінны працягваць іх падтрымліваць, каб яны [маглі] супраціўляцца.
Я быў ва Ўкраіне. Іх гарады бамбяць расейскія ракеты, а іх культура і самабытнасць знаходзяцца пад пагрозай знішчэння. Бо Расея адмаўляе Ўкраіне ў праве на існаваньне.
Зноў жа, гэтая атака зьяўляецца грубым парушэньнем Статуту Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў, і было даволі смешна, што сёньня расейскі амбасадар [у ААН] абвінаваціў Эўразьвяз як агрэсіўную сілу.
Мы агрэсіўная ўлада? Гэта кажа Расея, якая вядзе найвялікшую агрэсію гэтага стагодзьдзя супраць суседа?
Ну, я заклікаў да сяброўства Украіны ў Еўразвязе, што будзе самым моцным абавязацельствам у галіне бяспекі, якое мы можам прапанаваць Украіне.
Я настойваў на тым, што мы не супраць рускага народа. Мы не супраць Расеі – расейскай нацыі і дзяржавы. Мы проста супраць аўтарытарнага рэжыму, які ўварваўся ў суседнюю краіну, парушаючы Статут ААН.
Другое пытанне - Газа. Сітуацыя ў Газе невыносная. На карту пастаўлена само выжыванне палестынскага насельніцтва. Ідзе шырокамаштабнае разбурэнне. Сыстэматычна зьнішчаецца ўсё, што складае грамадзтва: ад могілак да ўнівэрсытэтаў, да рэгістра актаў грамадзянскага стану і да рэгістра маёмасьці. Шырокамаштабнае разбурэнне, навіслы голад сотняў тысяч людзей, голад, востры недахоп медыцынскай і гуманітарнай дапамогі.
Тое, што мы ведаем, гэта тое, што мноства дзяцей атрымалі траўмы, засталіся сіротамі і засталіся без прытулку.
У той жа час мы павінны нагадаць, што ў тэрарыстах па-ранейшаму знаходзяцца больш за 100 ізраільскіх закладнікаў.
Гэтую сітуацыю трэба змякчаць, а для гэтага мы павінны павялічыць гуманітарную дапамогу. Але майце на ўвазе, што гэты гуманітарны крызіс не выкліканы стыхійным бедствам. Гэта не паводка. Гэта не землятрус. Гэта не тое, што выклікана прыродай. Гэта тэхнагенная гуманітарная катастрофа.
Так, мы павінны падтрымліваць людзей, якія жывуць у нястачы. Мы павялічваем нашу гуманітарную дапамогу ў чатыры разы [з 7 кастрычніка.] Мы павінны мабілізаваць міжнародную супольнасць. Але ізраільскія ўлады тэрмінова павінны спыніць перашкоды гуманітарнаму доступу. [Дастаўка дапамогі] з парашутаў і з мора лепш, чым нічога, але гэта не альтэрнатыва.
Мы не можам замяніць сотні тон і сотні грузавікоў, якія ідуць па дарогах, дэсантнай аперацыяй. Гэта лепш, чым нічога, але гэта не перашкаджае нам паказваць і паказваць [на] тое, што з'яўляецца сапраўднай праблемай. І сапраўдная праблема ў тым, што няма дастатковага доступу па звычайным пад'язным шляху, які праходзіць па дарозе.
Мы запускаем парашуты ў тым месцы, дзе гадзіна язды на машыне, ёсць аэрадром. І што? Чаму б не выкарыстоўваць аэрадром? Чаму б не адчыніць дзверы ў машыны, у грузавікі?
Гэта праблема сёння, але мы павінны глядзець на асноўныя прычыны праблемы, і глядзець [на] як дасягнуць трывалага міру на Блізкім Усходзе.
Адзіны шлях да гэтага – з пункту гледжання Еўрасаюза – гэта рашэнне аб дзвюх дзяржавах.
Я заклікаю Савет Бяспекі ААН прыняць меры. Я заахвочваю Савет Бяспекі распрацаваць новую рэзалюцыю, у якой выразна падтрымліваецца рашэнне аб стварэнні дзвюх дзяржаў як рашэнне і вызначаюцца агульныя прынцыпы таго, што гэта можа быць увасоблена ў жыццё.
Для нас, еўрапейцаў, каштоўнасці ААН застаюцца краевугольным каменем міжнароднай сістэмы.
Эўразьвяз фінансава падтрымлівае ААН. Мы з'яўляемся найбуйнейшым фінансавым укладчыкам. Мы фінансуем амаль адну траціну рэгулярнага бюджэту ААН. Адна траціна прыходзіць з дзяржаў-членаў і Еўрапейскага саюза. Мы фінансуем [амаль] чвэрць усіх устаноў Арганізацыі Аб'яднаных Нацый, у тым ліку БАПОР. Мы фінансуем [амаль] чвэрць усіх праграм ААН па ўсім свеце.
І ў той жа час у нас [больш] 20 ваенных і грамадзянскіх місій і аперацый па ўсім свеце. Я патлумачыў членам Савета бяспекі. Па ўсім свеце 4.300 еўрапейцаў працуюць на карысць міру ў 25 ваенных і грамадзянскіх місіях [і аперацыях]. Праца ў постканфліктных сітуацыях, падрыхтоўка нацыянальных сіл бяспекі, унёсак у агульную стабільнасць у розных рэгіёнах. У Афрыцы - я згадваў [іх] адзін за адным -, у моры - апошняя ў Чырвоным моры (аперацыя EUNAVFOR Aspides) -, у Міжземным моры, у некалькіх месцах у Афрыцы. Па ўсім свеце ёсць еўрапейцы, якія імкнуцца зрабіць мір рэальнасцю.
Мы таксама павінны засяродзіцца на прадухіленні канфліктаў. Зразумела, што нашмат лепш было б папярэдзіць канфлікты, чым прыехаць хутка, калі канфлікт разгарэўся.
Не забывайце аб «забытых» канфліктах. Не забывайце пра Афганістан, дзе існуе гендэрны апартэід. Не забывайце пра тое, што адбываецца на Афрыканскім Рогу, у Судане, у Самалі. Ва ўсім свеце так шмат крызісаў, што мы павінны павялічваць нашы магчымасці для іх прадухілення і вырашэння.
Мы хочам быць пастаўшчыком бяспекі, працаваць на карысць устойлівага развіцця і падтрымліваць ААН. Таму што гэты Дом патрэбны нам як ніколі. І я хачу аддаць належнае ўсім, хто працуе ў сістэме Арганізацыі Аб'яднаных Нацый, асабліва тым, хто загінуў, спрабуючы падтрымаць людзей, асабліва ў Газе.
Дзякуй.
Q & A.
В. Вы толькі што сказалі, што хочаце міру. Што робіць або можа зрабіць Еўрапейскі саюз, каб паспрабаваць садзейнічаць спыненню агню нават на шэсць тыдняў у Газе, каб даставіць гуманітарную дапамогу і абмяняць закладнікаў і палонных? Якая рэакцыя ЕС на адстаўку прэм'ер-міністра Арыэля Генры ў Гаіці і перспектыву Прэзідэнцкага пераходнага савета?
Што ж, Гаіці - гэта адзін з хранічных крызісаў, які насоўваецца гадамі. Гэта не адбылося за адну ноч. Міжнародная супольнасць занадта доўга ўмешвалася ў Гаіці. Цяпер, з гэтай місіяй, якая чакае разгортвання свайго патэнцыялу на месцах, ёсць магчымасць паспрабаваць аднавіць мінімум стабільнасці, каб разгарнуць гуманітарную падтрымку. Я ведаю, што гэта запатрабуе шмат намаганняў. Адзінае, што я магу сказаць, што мы падтрымліваем гэтую місію. Мы падтрымліваем разгортванне гэтых сіл. Мы лічым, што міжнародная супольнасць павінна ўдзельнічаць, каб прымусіць гаіцянскі народ выбрацца з чорнага цэлага, дзе ён знаходзіцца. У адзіночку ў іх нічога не атрымаецца, гэта зразумела. Гэта патрабуе моцнага ўдзелу міжнароднай супольнасці, і я хачу падкрэсліць намаганні, якія прыкладаюцца Злучанымі Штатамі, Канадай і [] кенійскім народам, каб задзейнічаць свае войскі, сваю паліцыю ў гэтай справе.
Што мы робім Глядзіце, тут у Савеце бяспекі. Што робяць еўрапейцы? У вас ёсць Францыя, у вас ёсць Славенія, у вас ёсць Мальта [якія з'яўляюцца] членамі Савета Бяспекі, якія падтрымліваюць рэзалюцыю, якая можа мець значэнне. Падштурхоўванне да таго, каб усе дамовіліся аб тым, што трэба, а гэта доўгатэрміновае спыненне ваенных дзеянняў і адначасова свабода закладнікаў. Вы ведаеце, што паміж дзяржавамі-сябрамі Еўрапейскага саюза існуюць розныя адчувальныя пазіцыі, але нас аб'ядноўвае той факт, што вызваленне закладнікаў павінна быць умовай для таго, каб спыніць ваенныя дзеянні і шукаць палітычнае рашэнне. І гэта тое, што члены Рады бяспекі, якія належаць да Еўрасаюза, робяць.
Пытанне: Акрамя пазіцыі Савета Бяспекі, якую занялі некаторыя еўрапейскія краіны, якія вы толькі што згадалі, ці ёсць якія-небудзь іншыя рычагі, якія Еўрапейскі саюз можа выкарыстоўваць, каб спыніць тое, што адбываецца ў Газе? Дзе рэальныя дзеянні? Дзе меры, якія прымае ЕС? Мы яшчэ нічога не бачылі, акрамя таго, што вы толькі што апісалі. Ці сапраўды больш нічога няма? Мы таксама ведаем, што некаторыя еўрапейскія краіны фактычна спрыяюць таму, што адбываецца ў Газе, адпраўляючы зброю, як, напрыклад, Германія. Такім чынам, як гэта сумясціць і якія рэальныя меры можа прыняць ЕС?
Як я ўжо казаў, я прадстаўляю Эўразьвяз у цэлым. Часам бывае цяжка, таму што ёсць розная адчувальнасць і розныя пазіцыі. Ёсць некаторыя дзяржавы-члены, якія зусім не жадаюць займаць любую пазіцыю, якая магла б прадстаўляць найменшую крытыку ў адрас Ізраіля, і іншыя, якія вельмі настойваюць на спыненні агню. Дзве дзяржавы-члены – Ірландыя і Іспанія – папрасілі Еўрапейскую камісію і мяне, як вярхоўнага прадстаўніка, вывучыць, наколькі паводзіны ізраільскага ўрада адпавядаюць, наколькі яны адпавядаюць абавязацельствам у адпаведнасці з пагадненнем аб асацыяцыі, якое мы заключылі з Ізраілем. І ў наступны панядзелак у Радзе па замежных справах у нас будуць арыенціровачныя дэбаты па гэтай важнай праблеме.
Пытанне: Што тычыцца марскога калідора для Газы, не маглі б вы крыху растлумачыць нам, як вы бачыце, што ён працуе і ці будзеце вы ў ім рухацца. Мы ведаем, што ёсць першы карабель, які пакінуў Ларнаку, але дзе ён будзе прычальваць?
Ну, гэта карабель іспанцаў… Гэта карабель сусветнай кухні, гэта не карабель ЕС. Я не хачу браць на сябе заслугі іншых, праўда? Гэта карабель, які быў пастаўлены на борт гэтымі асобамі, якія маюць надзвычайную заслугу, таму што сваімі ўласнымі рэсурсамі яны збіраюць ежу і спрабуюць адправіць яе на караблі. І, як я ўжо казаў, глядзіце, яны могуць ехаць на караблі - лепш, чым нічога. Але ўзбярэжжа ў Газе няпростае, таму што няма гавані. Злучаныя Штаты хочуць пабудаваць своеасаблівую часовую гавань, каб лодкі былі гатовыя да падыходу да ўзбярэжжа. Я ведаю, што гэта адбываецца. Гэта адбываецца, але гэта карабель, які дадзены па індывідуальнай ініцыятыве. Я хачу аддаць ім усе заслугі. І ў той жа час Еўрапейская камісія і Еўрапейскі саюз [выказалі] падтрымку гэтай ініцыятыве [марскога калідора]. Мы шмат робім з пункту гледжання гуманітарнай падтрымкі. Мы шмат робім. Але майце на ўвазе, што да вайны кожны дзень у Газу прыязджала 500 грузавікоў, а цяпер іх – у лепшым выпадку – менш за 100. Толькі ўявіце сабе, што вы жывяце ў вёсцы, і раптам колькасць паставак дзеліцца на пяць ці на дзесяць, і да таго ж размеркаванне паставак вельмі складанае, таму што кожны дзень ідуць ваенныя дзеянні. Такім чынам, мы павінны накіраваць усе нашы ініцыятывы на марскі, паветраны патэнцыял, але мы не павінны забываць пра асноўныя прычыны праблемы. Карэнная прычына праблемы ў тым, што на звычайным шляху ўезду ў Газу існуюць перашкоды, якія трэба ліквідаваць.
Пытанне: Такім чынам, вы кажаце, што падтрымліваеце марскі калідор, але ці ўдзельнічаеце вы ў яго рэалізацыі якім-небудзь чынам? Ці мае ролю Еўрасаюз?
Так, у нас ёсць роля. Старшыня [Еўрапейскай] камісіі [Урсула фон дэр Ляен] накіравалася на Кіпр, каб выказаць падтрымку і ўдзел Еўрапейскага саюза ў гэтым. Але майце на ўвазе, хто што робіць.
Дзякуй.
Спасылка на відэа: https://audiovisual.ec.europa.eu/en/video/I-254356
