Бісерка Грамацікава
20 красавіка адбылося афіцыйнае адкрыццё балгарскага павільёна на Венецыянскай біенале. «Памяць — гэта тое, што нас абараняе», — сказаў падчас адкрыцця выконваючы абавязкі міністра культуры Балгарыі. У Біенале на тэму «Паўсюль чужынцы» Балгарыя ўдзельнічала з арт-інсталяцыяй «Суседзі», якую, паводле замежных СМІ, трэба абавязкова ўбачыць на 60-м Біенале.
Праект «Суседзі» — мультымедыйная і інтэрактыўная інсталяцыя — праца Красіміры Буцавай, Юльяна Шэгір'яна і Ліліі Тапузавай. Праца з’яўляецца вынікам 20-гадовай даследчай і мастацкай працы аўтараў. Куратар — Васіль Уладзіміраў. Балгарскі павільён узнаўляе схаваны, інтымны і некалькі ўрачысты аспект сацыялістычнага мінулага Балгарыі. Інсталяцыя ўзнаўляе тры пакоі – рэканструкцыю дамоў балгараў, рэпрэсаваных камуністычнымі ўладамі.
У першым пакоі наведвальнікі сутыкаюцца з гукамі і малюнкамі з лагераў у Блін і Ловеч. Архіўныя матэрыялы — гэта рэальныя сведчанні былых вязняў гэтых лагераў. Другі пакой прысвечаны людзям, якія навучыліся размаўляць з дапамогай невербальнай камунікацыі і для якіх рэальная камунікацыя - гэта абстракцыя. У трэцім белым пакоі — прастора «белых плям» у свядомасці — памяць пра маўклівае, пазбаўленае памяці і жыцця. Агульнае адчуванне, якое пакідае ў гледача інсталяцыя, - адчуванне тонкага жаху, настальгіі і напружання.
Куратар Васіль Уладзіміраў распавёў нью-дэлійскаму выданню «Stir World», што гэта гісторыя нейкіх непрызнаных грамадствам аўтсайдэраў, чые надзеі на нібыта адплату, на пацверджанне перажытых пакут застаюцца нявыслуханымі.
Венецыянскую біенале можна ўбачыць да 24 лістапада. Прэміі "Залаты леў" ужо ўручаны, удастоены павільёны Аўстраліі і Новай Зеландыі.
Красіміра Буцева выкладае ў Лонданскім універсітэце мастацтваў. У сваёй творчай і даследчай практыцы ён працуе з такімі тэмамі, як палітычны гвалт, траўматычная памяць, афіцыйная і неафіцыйная гісторыя Усходняй Еўропы. Як фатограф і мастак, яна ўдзельнічала ў міжнародных групавых выставах.
Лілія Тапузава з'яўляецца прафесарам гісторыі ва ўніверсітэце Таронта. Гісторык і рэжысёр, які даследуе ў сваёй працы шнары палітычнага гвалту і маўчання як ахоўную рэакцыю ад траўмы. Ён з'яўляецца сцэнарыстам і адным з рэжысёраў дакументальных фільмаў «Праблема камароў і іншыя гісторыі» (2007) і «Сатурнія» (2012).
Юльян Шэгір'ян — мультымедыйны мастак, даследчык і пісьменнік, які жыве ў Сафіі і Нью-Ёрку. Шэгір'ян стварае сайт-спецыфічныя і прасторавыя мультымедыйныя інсталяцыі, якія выкарыстоўваюць архітэктурныя прасторы, аб'екты і прадметы праз мастацкія інтэрвенцыі, відэа, гук і эксперыментальныя тэхналогіі. У сваёй навуковай практыцы займаецца гісторыяй псіхатэрапіі, пасляваенным мастацтвам і транснацыянальнай гісторыяй
