Новае даследаванне, прадстаўленае на кангрэсе Еўрапейскай псіхіятрычнай асацыяцыі 2024, які прайшоў на гэтым тыдні ў Будапешце, паказвае значны рост праблем з псіхічным здароўем сярод дзяцей і падлеткаў, перамешчаных з-за вайны ва Украіне. Даследаванне, праведзенае Інстытутам судовай псіхіятрыі Міністэрства аховы здароўя Украіны, падкрэслівае разбуральны ўплыў працяглага ўздзеяння гвалту і перасялення на псіхічнае самаадчуванне маладых людзей.
Згодна з нядаўняй справаздачай ЮНІСЕФ аб «Становішча дзяцей у свеце 2021», цяперашняя пандэмія COVID лічыцца вяршыняй айсберга псіхічнага здароўя маладых людзей ва ўсім свеце. Вайна ва Украіне наносіць разбуральныя псіхічныя страты дзецям па ўсёй Еўропе. Акрамя тых, хто непасрэдна знаходзіцца ў зоне канфлікту, пастаяннае асвятленне ў СМІ распаўсюджвае страх і трывогу, выклікаючы ўсеагульную трывогу і адчай. Вопыт вайны і ваеннай агрэсіі можа мець доўгатэрміновы і ўстойлівы ўплыў на фізічнае і псіхічнае здароўе дзяцей з далёка ідучымі і доўгатэрміновымі наступствамі для іх развіцця.
Гэтыя наступствы могуць паўстаць з-за розных праблем, такіх як неадэкватнае медыцынскае абслугоўванне, недаяданне, інфекцыйныя захворванні і сямейныя нягоды, якія могуць аказаць істотны ўплыў на псіхічнае здароўе.
У ходзе даследавання агледзелі 785 падлеткаў, перасяленцаў з ахопленых вайной рэгіёнаў Украіны. Даследчыкі назіралі значнае павелічэнне распаўсюджанасці розных псіхічных захворванняў на працягу перыяду ад 6 да 12 месяцаў пасля перасялення.
Гэта даследаванне дае важную інфармацыю аб стане псіхічнага здароўя дзіцячага насельніцтва Украіны ў 2022-2023 гг. Каля адной траціны дзіцячага насельніцтва маюць праблемы, звязаныя з трывогай, траўматычным стрэсам і развіццём розных іншых праблем з псіхічным здароўем.
Асноўныя фактары рызыкі гэтых праблем з псіхічным здароўем ўключаюць малады ўзрост, адсутнасць больш адданых адносін, менш пазітыўнага дзіцячага вопыту ў сямейным кантэксце і сур'ёзныя парушэнні ў жыцці з-за расійскай агрэсіі.
«Гэтыя вынікі малююць трывожную карціну доўгатэрміновага ўплыву вайны на псіхічнае здароўе маладых украінцаў. Яны падкрэсліваюць вострую неабходнасць пашырэння доступу да паслуг псіхічнага здароўя для дзяцей і падлеткаў, якія пацярпелі ад вайны, як ва Украіне, так і ў прымаючых краінах», - тлумачыць прафесар Герт Дом, прэзідэнт Еўрапейскай псіхіятрычнай асацыяцыі.
