Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Michelle Bachelet, άνοιξε την ενδιάμεση διαβούλευση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την Ψυχική Υγεία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στις 15 Νοεμβρίου 2021.
Απευθυνόμενος στην ομάδα ειδικών και συμμετεχόντων από όλο τον κόσμο επεσήμανε εκείνη: «Η πανδημία διεύρυνε τα κενά που υπήρχαν ήδη στην ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Έχουν γίνει πιο εμφανείς. Και το ίδιο είναι επείγον για εμάς, ως παγκόσμια κοινότητα, «να προωθήσουμε μια αλλαγή παραδείγματος στην ψυχική υγεία και να υιοθετήσουμε, να εφαρμόσουμε, να ενημερώσουμε, να ενισχύσουμε ή να παρακολουθήσουμε, κατά περίπτωση, όλους τους υπάρχοντες νόμους, πολιτικές και πρακτικές».
Τα υπάρχοντα συστήματα ψυχικής υγείας συχνά συνεχίζουν να αποτυγχάνουν όσους αναζητούν υποστήριξη.
Είτε επειδή πολλά άτομα με ψυχοκοινωνικές αναπηρίες και προβλήματα ψυχικής υγείας εξακολουθούν είτε να μην έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υποστήριξης που βασίζονται στην ανάκαμψη είτε επειδή βρίσκονται σε έναν φαύλο κύκλο βίας στην αλληλεπίδρασή τους μαζί τους.
Για παράδειγμα, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι περισσότερο από το 10% ζει με μια πάθηση ψυχικής υγείας ανά πάσα στιγμή. Η κάλυψη της θεραπείας είναι απαράδεκτα κακή, ειδικά σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Ιστορικά, τα άτομα με ψυχοκοινωνικές αναπηρίες και ψυχικές παθήσεις έχουν λανθασμένα θεωρηθεί επικίνδυνα για τον εαυτό τους και τους άλλους. Εξακολουθούν να είναι συνήθως θεσμοθετημένα, μερικές φορές για τη ζωή. ποινικοποιηθεί και έγκλειστος λόγω των συνθηκών τους».
Σενάρια για υπηρεσίες ψυχικής υγείας
Στη συνέχεια, η κα Bachelet έθεσε τη ρητορική ερώτηση: «Θα αναζητούσατε υποστήριξη ψυχικής υγείας από ένα σύστημα που σας αρνείται την επιλογή και τον έλεγχο των αποφάσεων που σας επηρεάζουν, σας κλειδώνουν και σας εμποδίζουν να έχετε επαφή με φίλους και οικογένεια; Εάν καταφέρατε να ξεπεράσετε αυτές τις προκλήσεις, θα μπορούσατε να επιστρέψετε σε αυτό το σύστημα;»
Συνέχισε μιλώντας για αυτό: «Ας εξετάσουμε δύο σενάρια.
Εάν ένα άτομο που βρίσκεται σε συναισθηματική δυσφορία αντιμετωπίζεται με βία κατά την αναζήτηση υγειονομικής περίθαλψης, είναι δίκαιο να πούμε ότι μπορεί να μην θέλει ποτέ να επαναλάβει μια τέτοια υπηρεσία. Η επαναλαμβανόμενη έλλειψη υποστήριξης αυξάνει τον κίνδυνο αποκλεισμού, αστέγων και περαιτέρω βίας.
Από την άλλη πλευρά, τι γίνεται αν η συνάντηση ενός ατόμου με το σύστημα ψυχικής υγείας είναι μια συνάντηση όπου γίνεται σεβαστή η αξιοπρέπεια και τα δικαιώματά του; Όταν οι σχετικοί επαγγελματίες κατανοούν ότι ο τρόπος με τον οποίο οι διασταυρούμενες ταυτότητές τους επηρεάζουν τον τρόπο πρόσβασης και πλοήγησης στο σύστημα; Ένα σύστημα που όχι μόνο θα ενδυναμώσει ένα άτομο ως παράγοντα της δικής του ανάκαμψης, αλλά θα υποστηρίξει το ταξίδι του για υγεία και ευημερία;
Αυτό το σύστημα βασίζεται σε τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Είναι μια προσέγγιση που προάγει την εμπιστοσύνη, επιτρέπει την ανάκαμψη και παρέχει τόσο στους χρήστες όσο και στους επαγγελματίες ένα πλαίσιο στο οποίο η αξιοπρέπεια και τα δικαιώματά τους εκτιμώνται και γίνονται σεβαστά.
Σύμφωνα με το Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, πρέπει να υπάρξει επείγουσα στροφή από τη θεσμοθέτηση και προς την ένταξη και το δικαίωμα στην ανεξάρτητη διαβίωση στην κοινότητα.
Αυτό απαιτεί μεγαλύτερη επένδυση σε υπηρεσίες υποστήριξης που βασίζονται στην κοινότητα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ανθρώπων. Οι κυβερνήσεις πρέπει επίσης να αυξήσουν τις επενδύσεις για τη μείωση των χασμάτων στα ανθρώπινα δικαιώματα που μπορεί να οδηγήσουν σε κακή ψυχική υγεία – όπως βία, διακρίσεις και ανεπαρκής πρόσβαση σε τρόφιμα, νερό και αποχέτευση, κοινωνική προστασία και εκπαίδευση».
Κατέληξε δηλώνοντας ότι «η εκπλήρωση του δικαιώματος στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας, μπορεί να ενδυναμώσει και να αποκαταστήσει την ατομική αξιοπρέπεια και να συμβάλει σε πιο ανεκτικές, ειρηνικές και δίκαιες κοινωνίες».
