Η μούμια, ηλικίας άνω των δυόμισι χιλιάδων ετών, φυλάσσεται στο Νοβοσιμπίρσκ εδώ και 30 χρόνια, αναφέρει η Alina Guritzkaya για το Sibkray.ru.
Το σώμα ενός άνδρα βρέθηκε από επιστήμονες σε έναν από τους ταφικούς τύμβους στα βουνά Αλτάι. Η μούμια διατηρήθηκε σε πάγο. Τώρα αντιμετωπίζεται τακτικά με ειδική λύση από υπαλλήλους του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας και Εθνογραφίας του Παραρτήματος της Σιβηρίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Προς τιμήν της Ημέρας του Συντηρητή του Μουσείου, οι ειδικοί έδειξαν πώς γίνεται η διαδικασία φροντίδας μιας μούμιας και είπαν λεπτομερώς ποια μυστικά κρατά.
Αυτή η μούμια είναι το κύριο έκθεμα του Μουσείου Αρχαιολογίας και Εθνογραφίας. Φυλάσσεται στο κέντρο της αίθουσας σε γυάλινη σαρκοφάγο. Το δέρμα, τα μαλλιά και ειδικά το τατουάζ στον ώμο με τη μορφή ελαφιού έχουν διατηρηθεί σε σχεδόν τέλεια κατάσταση, παρά το γεγονός ότι το σώμα είναι ήδη πάνω από δυόμισι χιλιάδες χρόνια.
Το 1995, στο Gorny Altai, η μούμια βρέθηκε από μια αποστολή, στην οποία συμμετείχαν οι διάσημοι επιστήμονες του Novosibirsk Vyacheslav Molodin και Natalya Polosmak. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών, οι ειδικοί ανακάλυψαν μια τεράστια υπόγεια κατασκευή σε βάθος περίπου τριών μέτρων. Ήταν ένας ξύλινος σκελετός με ένα κρεβάτι μέσα, στο οποίο ξάπλωνε ο νεκρός. Αργότερα αποδείχθηκε ότι πρόκειται για άνδρα της μεσαίας τάξης, η εκτιμώμενη ηλικία είναι 20-25 ετών.
«Αυτός ο άνθρωπος θεωρείται το μεσαίο στρώμα του πληθυσμού – είχε μόνο ένα άλογο. Όμως έχουμε την εντύπωση ότι οι Αλταιοί ταρίχευαν όλους τους θαμμένους ανθρώπους τους. Είναι ένα πράγμα αν αυτές ήταν ευγενείς ταφές - χρησιμοποιούνταν στις τελετουργίες της φυλής, συγκεντρώνονταν ολόκληρες φυλές. Αλλά αυτή (η εκτεθειμένη μούμια) χρησιμοποιήθηκε σε οικογενειακές τελετουργίες πριν από την ταφή », εξηγεί η Marina Moroz, κορυφαία καλλιτέχνης-αποκαταστάτης του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας και Εθνογραφίας του SB RAS.
Δίπλα στον άνδρα βρισκόταν ένα άλλο σώμα - μια γυναίκα που υποτίθεται ότι ήταν η παλλακίδα του. Ήταν γυμνή και φαλακρή. Το σώμα της δεν διατηρήθηκε, καθώς δεν ήταν μουμιοποιημένο. Έχει απομείνει μόνο το κεφάλι με κομμάτια δέρματος – βρίσκεται και στο μουσείο. Παρεμπιπτόντως, μόλις 22 μέτρα από τον τόπο ταφής αυτής της μούμιας, η διάσημη πριγκίπισσα Ukok ανακαλύφθηκε δύο χρόνια νωρίτερα.
Η μούμια ενός άνδρα έγινε επίσης το πολυτιμότερο εύρημα των αρχαιολόγων. Όταν μόλις την έβγαλαν από το έδαφος, το δέρμα της άρχισε αμέσως να σκουραίνει. Γεγονός είναι ότι πριν από τις ανασκαφές, το σώμα βρισκόταν στον πάγο, στο σκοτάδι, όπου η διαδικασία αποσύνθεσης ήταν απλά αδύνατη. Η μούμια παραδόθηκε στο Νοβοσιμπίρσκ με ελικόπτερο.
«Τότε υπήρχε ένα ολόκληρο έργο – ήταν απαραίτητο να γδύσουμε αυτή τη μούμια για να μην την καταστρέψουμε. Μετά από όλα, έχει μπότες, παντελόνι, ένα γούνινο παλτό, μια κόμμωση - αφαιρέσαμε όλα αυτά σε μέρη, κόψαμε κάτι, γιατί δεν μπορούσαμε να βλάψουμε τη μούμια. Μετά από αυτό, λίγες μέρες αργότερα στείλαμε τη μούμια στη Μόσχα», λέει ο Moroz.
Η μούμια έμεινε στη Μόσχα για ένα χρόνο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ειδικοί έχουν διαπιστώσει ότι ανήκει στον πολιτισμό των Παζυρίκων του 6ου-3ου αιώνα π.Χ. Επίσης, οι αναστηλωτές της πρωτεύουσας εργάστηκαν σκληρά για να εξασφαλίσουν την ασφάλεια του σώματος. Πρώτα απ 'όλα, εισήχθησαν ειδικοί μεντεσέδες στις φάλαγγες των δακτύλων, αφού τα χέρια καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά.
«Τα δάχτυλά της κρέμονται. Αυτό το μέρος του σώματος δεν έχει διατηρηθεί. Το γεγονός είναι ότι αυτά τα σώματα δεν θάφτηκαν αμέσως - χρησιμοποιήθηκαν σε τελετουργίες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και, ήταν ακόμα απαραίτητο να χτιστεί μια υπέροχη κατασκευή για τους αναχωρητές. Έτσι, οι άνθρωποι δεν θάφτηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα, επομένως το σώμα δεν διατηρήθηκε πλήρως », εξηγεί ο ειδικός του Νοβοσιμπίρσκ.
Επεξεργάζονταν και άλλα μέρη του σώματος, για παράδειγμα, το στομάχι, το οποίο οι Αλταείς άνοιξαν πριν από τη μουμιοποίηση για να πάρουν όλα τα όργανα από εκεί. Αν κοιτάξετε προσεκτικά, μπορείτε να δείτε ακόμη και μια ουλή και κλωστές που προεξέχουν.
Μετά τις απαραίτητες διαδικασίες αποκατάστασης, η σορός του Αλταίου κρατήθηκε σε λουτρό με διάλυμα για περίπου ένα χρόνο και ταριχεύτηκε. Ακριβώς η ίδια διαδικασία, παρεμπιπτόντως, έγινε κάποτε με τον Βλαντιμίρ Λένιν.
«Η μούμια σώθηκε για εμάς: το δέρμα ήταν ανοιχτό, τα τατουάζ είναι ορατά. Από το 1996 αποθηκεύεται σε αυτή τη μορφή μαζί μας και μπορεί να εκτεθεί σε θερμοκρασία δωματίου. Όλοι μπορούν να τη δουν. Αλλά θα μπορούσαμε να χάσουμε αυτά τα τατουάζ αν δεν ξεκινούσαμε την αποκατάσταση εγκαίρως», λέει η Marina Moroz.
Όταν η μούμια έφτασε στο Νοβοσιμπίρσκ, οι συντηρητές της Μόσχας εργάστηκαν πάνω της για άλλα δέκα χρόνια, αφού μόνο αυτοί είχαν τη μυστική συνταγή για τη λύση για τη θεραπεία συντήρησης. Το διάλυμα διατηρεί την υγρασία του σώματος και εμποτίζει τους ιστούς, δίνοντας στη μούμια μια «φρέσκια όψη».
«Οι ειδικοί κόλλησαν επίσης το δέρμα, το οποίο είχε ήδη αρχίσει να ξεφλουδίζει. Αλλά τώρα είναι ήδη σε αρκετά καλή κατάσταση», λέει ο Moroz. – Ο εξαιρετικός επιστήμονας που ασχολήθηκε με αυτό – ο Vladislav Kozeltsev, δυστυχώς, έχει ήδη πεθάνει. Ήρθε σε εμάς ή ήρθα σε αυτόν στη Μόσχα. Πηγαίναμε πέρα δώθε, αλλά μετά τα παράτησε, είπε: «Μαρίνα, είμαι έτοιμη να σου αποκαλύψω το μυστικό». Νομίζω ότι κανείς άλλος δεν γνωρίζει τη σύνθεση της λύσης εκτός από εμένα και το ινστιτούτο».
Έτσι, η Marina Moroz παραμένει ένας από τους λίγους επιστήμονες στη Ρωσία που έχει μια μοναδική συνταγή λύσης που σας επιτρέπει να σώσετε δεκάδες αρχαίες μούμιες και τον Βλαντιμίρ Λένιν.
Η επεξεργασία της ίδιας της μούμιας, η οποία πραγματοποιείται κάθε τρεις μήνες, είναι μια μάλλον μονότονη διαδικασία. Αρχικά, το προσωπικό του μουσείου αφαιρεί το αδιαφανές κάλυμμα και το γυάλινο κάλυμμα. Κάτω από τη μούμια τοποθετούνται χαρτοπετσέτες και στη συνέχεια ψεκάζεται απαλά ολόκληρο το σώμα με διάλυμα. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία, η μούμια καλύπτεται ξανά με ένα καπάκι και ένα πανί - σε αυτή τη μορφή αφήνεται για μερικές ημέρες μέχρι το δέρμα να απορροφήσει το διάλυμα.
Τώρα η μούμια για το μουσείο δεν είναι μόνο ένα έκθεμα, αλλά εξακολουθεί να είναι ένα αντικείμενο για μελέτη. Πολλά μυστήρια κρατά ακόμη και ένα τατουάζ στον ώμο ενός άνδρα – ενός ελαφιού.
«Τα τατουάζ Pazyryk είναι όλα απίστευτη μυθολογία με μυθικά ζώα – λιοντάρια, γρύπες. Έχει ζωγραφίσει μια άλκη, ένα ελάφι - το σχέδιο πηγαίνει στο πίσω μέρος. Νομίζουμε ότι αυτό δείχνει την κατάστασή του », εξηγεί ο ειδικός.
Σύμφωνα με τον M. Moroz, σύντομα οι επιστήμονες θέλουν να σαρώσουν το σώμα του αρχαίου Αλταίου σε τομογράφο για να μάθουν την αιτία του θανάτου του. Μέχρι στιγμής, ακόμη και πιθανώς, είναι αδύνατο να πούμε από τι πέθανε ο νεαρός άνδρας της κουλτούρας Pazyryk.
Φωτογραφία: Alina Guritzkaya / Sibkray.ru
