Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ έκανε έκκληση για διάλογο και απαρνήθηκε τη χρήση βίας κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο πρώην πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης ήταν στο Κοινοβούλιο το 2008 για το Βραβείο Energy Globe, όπου πήρε ένα βραβείο ζωής. Για να σηματοδοτήσει το θάνατο στις 30 Αυγούστου του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, που επαίνεσαν πολλοί για τον ρόλο του στην ειρηνική κατάληξη του Ψυχρού Πολέμου, αναδημοσιεύουμε συνέντευξη από την επίσκεψή του. Μίλησε για το πώς πρέπει να συνεργαστούν οι χώρες στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και τις ανησυχίες του για το περιβάλλον.
Ξεκινήσατε σημαντικές αλλαγές στη Σοβιετική Ένωση και κάνατε πολλά για να τερματίσετε τον Ψυχρό Πόλεμο. Ποια μαθήματα μπορούμε να αντλήσουμε από αυτή την εμπειρία όταν αναζητούμε μια λεγόμενη «παγκόσμια περεστρόικα» για να τερματίσουμε τον καυτό πόλεμο ενάντια στη φύση;
Στα μέσα της δεκαετίας του '80 οι ηγέτες των μεγάλων κρατών συνειδητοποίησαν ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη να γίνει κάτι. Τότε ο Θεός έφτιαξε τους τρόπους του Γκορμπατσόφ, του Ρίγκαν, του Μπους, της Θάτσερ, του Μιτεράν και άλλων – και ήταν αρκετά σοφοί ώστε να ξεπεράσουν τα κλισέ και τις προκαταλήψεις ο ένας για τον άλλον και να αρχίσουν να μιλούν για την πυρηνική απειλή. Τώρα ο κόσμος και οι εποχές μας είναι διαφορετικοί, υπάρχει παγκοσμιοποίηση, χώρες είναι πιο αλληλοεξαρτώμενες και χώρες όπως η Βραζιλία, η Κίνα και η Ινδία έχουν βγει στη σκηνή.
Το πιο σημαντικό μάθημα που μπορούμε να πάρουμε είναι ότι πρέπει να αναπτυχθεί ένας διάλογος. Πρέπει να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη. Πρέπει να απαρνηθούμε την πολιτική της βίας, δεν φέρνουν τίποτα καλό. Πρέπει να καταλάβουμε ότι είμαστε όλοι στο ίδιο σκάφος, όλοι πρέπει να κωπηλατούμε, αν όχι, κάποιοι κωπηλατούν, άλλοι ρίχνουν νερό μέσα, άλλοι μπορεί ακόμη και να του κάνουν μια τρύπα. Κανείς δεν θα κερδίσει με αυτόν τον τρόπο σε αυτόν τον κόσμο.
Κοιτάξτε τις ΗΠΑ στο Ιράκ, όλοι ήταν αντίθετοι, ακόμα και οι σύμμαχοί τους, αλλά δεν άκουσαν και τι έγινε; Δεν ξέρουν πώς να βγουν από αυτό τώρα. Τώρα καταλαβαίνουμε ότι… είμαστε όλοι συνδεδεμένοι με τις ΗΠΑ και αν καταρρεύσει θα ήταν μια πραγματική κατάρρευση. Πρέπει να τους βοηθήσουμε να φύγουν από εκεί. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται συνεργασία, είναι απαραίτητη μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων και παγκόσμιοι μηχανισμοί για τη διαχείρισή της.
Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο όλοι μιλούσαν για τη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, ακόμη και ο Πάπας ήρθε μαζί μας και είπε ότι είναι απαραίτητη μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, πιο σταθερή, πιο δίκαιη, πιο ανθρώπινη.
Ωστόσο, όταν η ΕΣΣΔ διαλύθηκε – για εσωτερικούς λόγους πρωτίστως – οι ΗΠΑ δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν τη σύγχυση. Οι πολιτικές ελίτ άλλαξαν, αυτοί που έβγαλαν τον κόσμο από τον Ψυχρό Πόλεμο έφυγαν από τη σκηνή, οι νέοι ήθελαν να γράψουν την ιστορία τους.
Αυτά τα λάθη της όρασης, οι κακές αποφάσεις και τα λάθη έκαναν τον κόσμο ακυβέρνητο. Ζούμε σε έναν κόσμο χάους. Νέοι τρόποι ζωής και νέοι πολιτικοί μηχανισμοί μπορούν να προκύψουν από το χάος, αλλά το χάος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αναταραχή, αντίσταση και ένοπλες συγκρούσεις.
Μπορούμε πραγματικά να ονομάσουμε την υποβάθμιση του περιβάλλοντος ως όχι; 1 πρόβλημα όταν τόσοι πολλοί άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας;
Τα κύρια προβλήματα είναι η φτώχεια, η ποιότητα του αέρα και του νερού, οι ανθυγιεινές συνθήκες, η χαμηλή αγροτική παραγωγικότητα, αλλά όλα αφορούν την οικολογία. Είναι ανοησία να λέμε ότι η οικολογία είναι πολυτέλεια – είναι η κύρια προτεραιότητα της εποχής μας. Η δεύτερη προτεραιότητα είναι η καταπολέμηση της φτώχειας γιατί δύο δισεκατομμύρια ζουν με 1-2 δολάρια την ημέρα. Το τρίτο είναι η παγκόσμια ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της πυρηνικής απειλής και των όπλων μαζικής καταστροφής. Αυτές είναι τρεις επείγουσες προτεραιότητες, αλλά βάζω την οικολογία στην πρώτη θέση, γιατί μας αγγίζει άμεσα όλους.
«Προς έναν νέο πολιτισμό» είναι το σύνθημα του Ιδρύματος Γκορμπατσόφ. Πώς μοιάζει αυτός ο Νέος Πολιτισμός; Πού μπορεί ο κόσμος να βρει τους τεράστιους πόρους που απαιτούνται για αυτές τις θεμελιώδεις αλλαγές;
Δεν είναι πάντα θέμα χρημάτων. Εάν τα διεθνή ζητήματα αντιμετωπίζονται με άτακτο τρόπο, χρειάζεστε περισσότερα χρήματα. Πρόκειται για την εμπιστοσύνη, τη συνεργασία, τον διάλογο, την αλληλοβοήθεια και την αμοιβαία ανταλλαγή. Γιατί η Ευρώπη αναπτύσσεται οικονομικά – λόγω της ύπαρξης της ΕΕ. Αυτός είναι ο δρόμος των νέων ευκαιριών και η ΕΕ είναι ένα καλό παράδειγμα.
Φυσικά, δεν είναι όλα τέλεια. Κατά την άποψή μου, η ΕΕ είναι ήδη υπερχρεωμένη ως σύστημα. Πρέπει να έχει σοφία και να ξέρει πότε να σταματήσει, να απορροφήσει, να προχωρήσει μπροστά, όχι απλώς να βιάζεται και να κάνει βιαστικά άλματα κατάματα.
