Τα κράτη μέλη του ΟΗΕ κατέληξαν σε συμφωνία το Σάββατο 4 Μαρτίου σχετικά με την πρώτη διεθνή συνθήκη για την προστασία της ανοιχτής θάλασσας, που έχει σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση των απειλών για τα οικοσυστήματα ζωτικής σημασίας για την ανθρωπότητα.
Το 1982, τα κράτη μέλη του ΟΗΕ συμφώνησαν να υπογράψουν μια Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Οι διαπραγματεύσεις για τη νέα συνθήκη θα διαρκέσουν σχεδόν είκοσι χρόνια και η θετική έκβασή τους είναι καλά νέα γιατί τίποτα δεν προέβλεψε ότι τα κράτη μέλη θα συμφωνούσαν τελικά.
Μετά από δύο εβδομάδες έντονων συζητήσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας βραδινής συνόδου την Παρασκευή, οι εκπρόσωποι οριστικοποίησαν ένα κείμενο που δεν μπορεί πλέον να αλλάξει σημαντικά. «Δεν θα υπάρξει ξανά άνοιγμα ή ουσιαστικές συζητήσεις» για αυτό το θέμα, διαβεβαίωσε τους διαπραγματευτές η πρόεδρος του συνεδρίου Ρένα Λι.
Εκτός από την αναγνώριση μιας κοινής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, το κείμενο των πενήντα τεσσάρων σελίδων υποτίθεται ότι θέτει τις βάσεις για ένα σχέδιο προστασίας του ωκεανού. Μεταξύ άλλων, προβλέπει τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών που καλύπτουν έκταση ίση με το 30% της ανοιχτής θάλασσας. Αυτός είναι ένας τρόπος να δοθεί συγκεκριμένη έκφραση στις υποσχέσεις που δόθηκαν στην τελευταία COP για τη βιοποικιλότητα που υπογράφηκε στο Μόντρεαλ στις αρχές του χειμώνα.
«Η οριοθέτηση αυτών των περιοχών θα βασίζεται στη συναίνεση και κατά περίπτωση», λέει ο Frédéric Le Manach, επιστημονικός διευθυντής του Bloom, μιας ένωσης που ασχολείται με την καταπολέμηση της καταστροφής των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. «Υπάρχει κίνδυνος να καταλήξουμε σε προστατευόμενες περιοχές όπου εξακολουθούν να επιτρέπονται καταστροφικές ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως συμβαίνει στη Γαλλία…
Ο άλλος πυλώνας της νέας συνθήκης; Μια πιο δίκαιη κατανομή των θαλάσσιων γενετικών πόρων. Η νέα συμφωνία θα πρέπει επομένως να οδηγήσει στη δημιουργία ενός κοινού ταμείου στο οποίο θα καταβάλλεται ένα μέρος των κερδών από την ανοιχτή θάλασσα, περίπου 2%. Αυτό που μένει να γίνει είναι «να βρεθεί ο σωστός μηχανισμός για να εφαρμοστούν όλα αυτά πέρα από την απλή υπόσχεση», λέει ο Frédéric Le Manach.
Το ακριβές περιεχόμενο του κειμένου δεν κυκλοφόρησε αμέσως, αλλά οι ακτιβιστές το χαιρέτησαν ως ορόσημο για την προστασία της βιοποικιλότητας. «Αυτή είναι μια ιστορική ημέρα για τη διατήρηση και ένα σημάδι ότι σε έναν διχασμένο κόσμο, η προστασία της φύσης και των ανθρώπων μπορεί να θριαμβεύσει έναντι της γεωπολιτικής», δήλωσε η Λόρα Μέλερ της Greenpeace.
Σε κοινή δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υφυπουργού Θάλασσας, η Γαλλία χαιρέτισε επίσης μια «ιστορική συμφωνία». Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες συνεχάρη τους αντιπροσώπους, σύμφωνα με εκπρόσωπο: η συμφωνία είναι μια «νίκη για την πολυμέρεια και τις παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση καταστροφικών τάσεων που απειλούν την υγεία των ωκεανών, τώρα και για τις επόμενες γενιές. EU Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος Virginijus Sinkevicius δήλωσε ότι είναι «πολύ περήφανος» για τη συνθήκη, χαιρετίζοντας την ως «μια ιστορική στιγμή για τους ωκεανούς μας».
Η ΜΚΟ Bloom, ωστόσο, φοβάται «ήπιες διαδικασίες που δεν ονοματίζουν τα πράγματα» και μια Συνθήκη «που θα παραμείνει άνεμος» απουσία «πολιτικής βούλησης για πραγματοποίηση συγκεκριμένων ενεργειών», λέει ο Frédéric Le Manach.
Η νέα διεθνής συνθήκη για την προστασία της ανοιχτής θάλασσας πρέπει τώρα να μεταφραστεί στις έξι επίσημες γλώσσες του ΟΗΕ τις επόμενες εβδομάδες, προτού σταλεί σε καθεμία από τις χώρες μέλη του οργανισμού για επικύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια. Για να τεθεί σε ισχύ θα απαιτείται η συναίνεση τουλάχιστον εξήντα χωρών.
