Τα φρεάτια του ουρανού, γνωστά και ως «άεροι άξονες», χρησιμεύουν ως μέσο αερισμού και παρέχουν σκιά από τον ήλιο!
Το θέαμα των ογκωδών συγκροτημάτων κατοικιών, που φιλοξενούν σημαντική μερίδα του πληθυσμού της Κίνας, είναι εκπληκτικό.
Απλώς κοιτάζοντας τα τεράστια τσιμεντένια κτίρια και φανταζόμενοι χιλιάδες ανθρώπους που ζουν σε περιορισμένους χώρους, μπορεί κανείς να αισθανθεί υπερθερμασμένος και κλειστοφοβικός.
Αυτή είναι η σύγχρονη εμφάνιση των τεράστιων μεγαλουπόλεων της χώρας. Ωστόσο, πριν από αιώνες, όταν η ζωή ήταν εντελώς διαφορετική, οι Κινέζοι είχαν τη δική τους μέθοδο κατασκευής κτιρίων που ήταν φιλικά προς το περιβάλλον.
Μια πτυχή αυτής της προσέγγισης ήταν η ενσωμάτωση πηγαδιών ουρανού σε σπίτια, παρόμοια με αίθρια ή αίθρια που βρέθηκαν στις νότιες περιοχές της Ισπανίας. Αυτές είναι μικρές αυλές, μερικές φορές με νερό, σχεδιασμένες να παρέχουν δροσερό αποτέλεσμα.
Τα παραδοσιακά σπίτια στη νότια και ανατολική Κίνα έχουν συχνά ένα χαρακτηριστικό γνωστό ως «παραδεισένιο πηγάδι». Σε αντίθεση με την αρχιτεκτονική της αυλής που παρατηρείται σε άλλα μέρη της χώρας, αυτό το σχέδιο είναι μικρό, στενό και λιγότερο εκτεθειμένο στα στοιχεία. Το πάνω μέρος του σπιτιού αποτελείται από επιμήκεις στέγες και αυτό το στυλ κατασκευής ήταν κοινό κατά τη διάρκεια των δυναστείων Μινγκ και Τσινγκ από τον 14ο έως τον 20ο αιώνα. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των σπιτιών είναι μια μικρή ορθογώνια αυλή στο κέντρο, με δωμάτια που την περιβάλλουν από όλες τις πλευρές. Οι στέγες του κτιρίου αποτελούν τα όρια αυτής της αυλής.
Ένας από τους κύριους σκοπούς αυτού του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ήταν η διατήρηση χαμηλότερων θερμοκρασιών. Όταν ο άνεμος φυσούσε πάνω από το κτίριο, έμπαινε από το άνοιγμα της αυλής και δημιουργούσε ροή αέρα που εκτόπιζε τον θερμαινόμενο αέρα. Αυτή η ροή αέρα θα έβγαινε τότε μέσα από το φρεάτιο. Επιπλέον, ο σχεδιασμός επέτρεψε τον καλύτερο αερισμό και τη συλλογή του νερού της βροχής. Το πηγάδι χρησίμευε επίσης ως μεταβατικός χώρος μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου και λειτουργούσε ως ρυθμιστής θερμότητας. Ήταν πιο αποτελεσματικό όταν γέμιζε με νερό, καθώς η εξάτμιση του νερού θα δρόσιζε τον αέρα. Το νερό της βροχής συγκεντρωνόταν στο πηγάδι μέσω υδρορροών που είχαν τοποθετηθεί στις στέγες.
Τα τελευταία χρόνια, έχει αναβιώσει το ενδιαφέρον για την παραδοσιακή κινεζική αρχιτεκτονική, συμπεριλαμβανομένων των σπιτιών με ουρανοξύστη. Οι άνθρωποι αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα αυτών των σχεδίων και ορισμένα κτίρια ανακαινίζονται ή κατασκευάζονται πρόσφατα για να ενσωματώσουν ουρανοξύστες. Η επιστροφή σε αυτές τις παλιές μεθόδους είναι επίσης σύμφωνη με την πολιτική της κυβέρνησης για προώθηση πιο πράσινων κατασκευών και ενεργειακής απόδοσης. Οι αρχιτέκτονες ενσωματώνουν τώρα τις αρχές των πηγαδιών ουρανού σε νέα κτίρια για να βελτιώσουν τον αερισμό και να μειώσουν τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας.
Ενώ η χρήση των πηγαδιών ουρανού στη σύγχρονη αρχιτεκτονική μπορεί να παρατηρηθεί σε κτίρια όπως το Εθνικό Κέντρο Τεχνολογίας Μηχανικής Βαρέων Οχημάτων, η αναβίωση αυτών των τεχνικών δεν είναι χωρίς προκλήσεις. Το σχήμα και το μέγεθος των παραδοσιακών πηγαδιών ποικίλλει ανάλογα με τη συγκεκριμένη τοποθεσία και το κλίμα, επομένως η έρευνα και μια προσαρμοσμένη προσέγγιση είναι απαραίτητες για την επιτυχή εφαρμογή τους σήμερα. Ωστόσο, εκτός από τα πρακτικά οφέλη τους, η νοσταλγία που συνδέεται με αυτές τις αυλές πηγάζει και από την αίσθηση της συντροφικότητας και της επικοινωνίας που καλλιεργούσαν μεταξύ των οικογενειών.
Ενδεικτική φωτογραφία της Maria Orlova: https://www.pexels.com/photo/tropical-resort-spa-with-moroccan-bath-pool-4916534/
