by ERIC GOZLAN
Ο Φενελόν έγραψε στο βιβλίο του «Διάλογος των νεκρών» ότι «ο πόλεμος είναι ένα κακό που ατιμάζει την ανθρωπότητα».
ERIC GOZLAN
Είναι αναμφισβήτητο ότι ο πόλεμος, αυτή η μάστιγα που καταστρέφει την ανθρωπότητα, σπέρνει την καταστροφή. Όσο περισσότερο διαρκεί μια σύγκρουση, τόσο περισσότερο τροφοδοτεί την εχθρότητα μεταξύ των εμπλεκόμενων εθνών, καθιστώντας την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των εμπόλεμων πλευρών ακόμη πιο δύσκολη. Καθώς η σύγκρουση μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας έχει ήδη φτάσει στη θλιβερή εκατονταετηρίδα της ύπαρξής της, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τα βασανιστήρια που υπέστησαν αυτοί οι δύο λαοί, που ο καθένας φέρει το μερίδιο του πόνου του.
Ακούω και διαβάζω ισχυρισμούς ότι το Αζερμπαϊτζάν διαπράττει γενοκτονία κατά των Αρμενίων. Όπως τόνισε ο Αλμπέρ Καμύ, «η λανθασμένη εξήγηση των πραγμάτων προσθέτει στη δυστυχία του κόσμου». Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ο όρος «γενοκτονία» εισήχθη για πρώτη φορά από τον Πολωνό δικηγόρο Raphael Lemkin το 1944, στο έργο του με τίτλο «Axis Rule in Occupied Europe». Αποτελείται από το ελληνικό «genos», που σημαίνει «φυλή» ή «φυλή» σε συνδυασμό με το λατινικό «cide», που σημαίνει «θανάτωση». Ο Raphael Lemkin επινόησε αυτόν τον όρο όχι μόνο για να περιγράψει τις συστηματικές πολιτικές εξόντωσης που εφαρμόζουν οι ναζί κατά του εβραϊκού λαού κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, αλλά και άλλες στοχευμένες ενέργειες που στοχεύουν στην καταστροφή συγκεκριμένων ομάδων ατόμων σε όλη την ιστορία. Ως εκ τούτου, είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι Αρμένιοι υπήρξαν θύματα γενοκτονίας το 1915, και αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουν όλοι. Ωστόσο, είναι εξίσου σημαντικό να αναγνωρίσουμε άλλες τραγωδίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επηρεάζουν τους Αζερμπαϊτζάνους, μέσα από τον ίδιο φακό κατανόησης και δικαιοσύνης.
Είναι αναμφισβήτητο ότι οι Αζερμπαϊτζάν έχουν πληγεί σοβαρά από δολοφονίες και δολοφονίες, όλα επειδή ήταν Αζερμπαϊτζάνοι. Ας εμβαθύνουμε σε αυτή τη λιγότερο γνωστή περίοδο της ιστορίας που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα την τρέχουσα κατάσταση.
31 Μαρτίου 1918, σφαγή στο Αζερμπαϊτζάν
Το 1925, ο Λένιν διόρισε τον Στέπαν Τσαουμιάν ως έκτακτο κομισάριο για τον Καύκασο. Στις 31 Μαρτίου του ίδιου έτους, για τρεις ημέρες, οι Αζερμπαϊτζάνι σφαγιάστηκαν.
Ένας Γερμανός ονόματι Kulne περιέγραψε τα γεγονότα στο Μπακού το 1925: «Οι Αρμένιοι εισέβαλαν σε μουσουλμανικές (Αζερμπαϊτζανές) συνοικίες και σκότωσαν όλους τους κατοίκους, τρυπώντας τους με τις ξιφολόγχες τους. Λίγες μέρες αργότερα, τα πτώματα 87 Αζερμπαϊτζάνων είχαν σκαφτεί από έναν λάκκο. Κορμιά ξεκοιλιασμένα, μύτες κομμένες, γεννητικά όργανα ακρωτηριασμένα. Οι Αρμένιοι δεν είχαν δείξει έλεος ούτε για τα παιδιά ούτε για τους μεγάλους».
Κατά τη σφαγή του Μαρτίου, τα πτώματα 57 γυναικών από το Αζερμπαϊτζάν βρέθηκαν σε μια μόνο συνοικία του Μπακού, με τα αυτιά και τη μύτη τους κομμένα και το στομάχι τους σκισμένο. Τα κορίτσια και οι γυναίκες είχαν καρφωθεί στον τοίχο και το νοσοκομείο της πόλης, όπου 2,000 άνθρωποι προσπαθούσαν να γλιτώσουν από τις επιθέσεις, πυρπολήθηκε.
Η απέλαση των Αζερμπαϊτζάν από την Αρμενία 1948-1953
Τον Δεκέμβριο του 1947, οι κομμουνιστές ηγέτες της Αρμενίας απηύθυναν επιστολή στον Στάλιν. Σε εκείνη την επιστολή, συμφώνησαν να μετακινήσουν 130,000 Αζερμπαϊτζάνους από την Αρμενία στο Αζερμπαϊτζάν, δημιουργώντας κενές θέσεις για Αρμένιους που έρχονται στην Αρμενία από το εξωτερικό. Οι λεπτομέρειες της απέλασης αναφέρθηκαν επίσης στο Υπουργικό Διάταγμα της ΕΣΣΔ Νο. 754. Το σχέδιο ήταν να απελαθούν περίπου 100,000 άνθρωποι στην πεδιάδα Kura-Aras (Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν) σε τρία στάδια: 10,000 το 1948, 40,000 το 1949 και 50,000 το 1950.
Η απέλαση των Αζερμπαϊτζάν από την Αρμενία το 1988-1989
Τον Ιανουάριο του 1988, υπό την αιγίδα της ηγεσίας της ΕΣΣΔ, περισσότεροι από 250,000 Αζερμπαϊτζάνοι και 18,000 Κούρδοι εκδιώχθηκαν από τα πατρογονικά τους εδάφη. Στις 7 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, ένας τρομερός σεισμός έπληξε την περιοχή. Οι Αζέροι χωρικοί εκκενώθηκαν στο Αζερμπαϊτζάν και καθ' όλη τη διάρκεια του 1989 ζήτησαν το δικαίωμα επιστροφής και αποζημίωση για περιουσίες που χάθηκαν στην καταστροφή. Ωστόσο, οι αρχές στο Σπιτάκ και το Ερεβάν αρνήθηκαν ότι οι Αζέροι ήταν διπλά θύματα, υποστηρίζοντας ότι είχαν εγκαταλείψει το Σπιτάκ με τη θέλησή τους.
Οι σφαγές του 1992
Η σφαγή του Khodjaly: Στις 25 και 26 Φεβρουαρίου 1992, κατά τη διάρκεια του πολέμου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, οι αρμενικές δυνάμεις επιτέθηκαν στην πόλη Khodjaly, η οποία κατοικούνταν κυρίως από Αζέρους. Η πολιορκία της πόλης είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο εκατοντάδων αμάχων του Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένων γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων. Αυτή η σφαγή καταδικάστηκε ευρέως από τη διεθνή κοινότητα.
Σφαγή στο Garadaghly: Τον Φεβρουάριο του 1992, οι αρμενικές δυνάμεις επιτέθηκαν στο χωριό Garadaghly, έξω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, σκοτώνοντας πολλούς πολίτες του Αζερμπαϊτζάν.
Σφαγή της Μαράγκα: Τον Απρίλιο του 1992, οι αρμενικές δυνάμεις επιτέθηκαν στο χωριό Maragha, που βρίσκεται στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και σκότωσαν αρκετές δεκάδες αμάχους.
Τώρα, με καλύτερη γνώση της ιστορίας, είναι ευκολότερο για μας να κατανοήσουμε την τρέχουσα κατάσταση.
Μετά από επιθέσεις εναντίον τους και αμάχων, οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσαν επίθεση κατά των αρμενικών δυνάμεων στο Καραμπάχ στις 19 Σεπτεμβρίου. Την επόμενη μέρα, η Αρμενία αρνήθηκε να στείλει στρατιώτες στην περιοχή για να αντεπιτεθεί, αποκαλύπτοντας ορισμένες διαφωνίες εντός της Αρμενίας. Η Αρμενία έχει δύο διακριτές κυβερνήσεις: την κεντρική στο Ερεβάν, που εκλέγεται από τον λαό, και αυτή στο Καραμπάχ, που υποστηρίζεται από Ρώσους ολιγάρχες.
Ο πρωθυπουργός της κεντρικής κυβέρνησης, Νικόλ Πατσινιάν, έχει εκφράσει την επιθυμία του να πλησιάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και αρκετό καιρό και διαπραγματεύεται με την κυβέρνηση του Μπακού για περισσότερο από ένα χρόνο. Πριν από λίγες εβδομάδες, ο Νικόλ Πατσινιάν ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αναγνωρίσει την κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν στο Καραμπάγκ.
Στις 6 Σεπτεμβρίου, ο κόσμος ανακάλυψε μια φωτογραφία της Anna Hakobyan, συζύγου του πρωθυπουργού της Αρμενίας, να ακτινοβολεί καθώς έδινε τα χέρια με τον Volodymyr Zelensky. Η κυρία Hakobyan βρέθηκε στο Κίεβο μετά από πρόσκληση της συζύγου του Ουκρανού Προέδρου, Olena Zelenska, για να λάβει μέρος στην ετήσια σύνοδο κορυφής των πρώτων κυριών και συζύγων, αφιερωμένη στην ψυχική υγεία. Με αφορμή την πρώτη της επίσκεψη στην ουκρανική πρωτεύουσα, η Anna Hakobyan επισημοποίησε την παράδοση, για πρώτη φορά μετά τη ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022, ανθρωπιστικής βοήθειας από την Αρμενία στην Ουκρανία. Αν και μέτρια – περίπου χίλιες ψηφιακές συσκευές για μαθητές – αυτή η βοήθεια έχει μεγάλη συμβολική αξία.
Η κυβέρνηση του Καραμπάχ, που υποστηρίζεται όπως γνωρίζουμε από τον Πούτιν και τους Ρώσους ολιγάρχες, δεν επιθυμεί να πλησιάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Ουκρανία. Κατά συνέπεια, στις 19 Σεπτεμβρίου, επιχείρησε πραξικόπημα για να απομακρύνει τον Παχινιάν από την εξουσία.
Η ειρήνη στον Καύκασο είναι σημαντική για πολλούς λόγους:
Περιφερειακή σταθερότητα: Ο Καύκασος είναι μια γεωπολιτικά πολύπλοκη περιοχή, με πολλές χώρες σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, όπως η Ρωσία, η Τουρκία, το Ιράν, η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Οι συγκρούσεις σε αυτή την περιοχή μπορεί να έχουν αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις που εκτείνονται πέρα από τα σύνορά της.
Ενέργεια: Ο Καύκασος είναι μια περιοχή κλειδί για τη μεταφορά ενέργειας, ιδιαίτερα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι αγωγοί διασχίζουν την περιοχή, μεταφέροντας αυτούς τους πόρους στην Ευρώπη και σε άλλες διεθνείς αγορές. Οποιαδήποτε σύγκρουση ή αστάθεια στην περιοχή μπορεί να διαταράξει τον ενεργειακό εφοδιασμό, με σημαντικές οικονομικές και γεωπολιτικές συνέπειες.
ευρωπαϊκή σταθερότητα: Η αστάθεια στον Καύκασο μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Οι ένοπλες συγκρούσεις ή οι ανθρωπιστικές κρίσεις σε αυτήν την περιοχή μπορούν να οδηγήσουν σε μετακινήσεις προσφύγων, εντάσεις μεταξύ των γειτονικών χωρών της Ευρώπης και διακοπή των οδών παροχής ενέργειας, τα οποία όλα μπορούν να επηρεάσουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα της ηπείρου.
Ο συγγραφέας : Ειδικός στη γεωπολιτική και την παράλληλη διπλωματία, ο Eric GOZLAN είναι κυβερνητικός σύμβουλος και διευθύνει το Διεθνές Συμβούλιο για τη Διπλωματία ένας Διάλογος (www.icdd.info)
Ο Eric Gozlan καλείται ως εμπειρογνώμονας στην Εθνοσυνέλευση και τη Γερουσία σε θέματα που αφορούν την παράλληλη διπλωματία και την ανεξιθρησκεία
Τον Ιούνιο του 2019, συνέβαλε στην έκθεση του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για τον αντισημιτισμό.
Τον Σεπτέμβριο του 2018, έλαβε το Βραβείο Ειρήνης από τον Πρίγκιπα Λοράν του Βελγίου για τον αγώνα του για την κοσμικότητα στην Ευρώπη.
Πήρε μέρος σε δύο πολυάριθμα συνέδρια για την ειρήνη στην Κορέα, τη Ρωσία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Μπαχρέιν, το Βέλγιο, την Αγγλία, την Ιταλία, τη Ρουμανία…
Το τελευταίο του βιβλίο: Εξτρεμισμός και ριζοσπαστισμός: γραμμές σκέψης για να βγούμε από αυτό
